Шағын және орта бизнестің теориялық негіздері

- Қазақстан Республикасында шағын және орта бизнестің дамуына салық заңнамасының жетілдірілмеуімен, түрлі заңдық актілерде құқықтық нормалардың шашыраңқы орналасуымен, инфрақұрлымның, бизнеске қолдау көрсетудің жетілдірілмеуінен, бизнес ақпаратқа қол жетудің әлсіз болуымен, кәсіпорынды қолдау жөнінде мемлекеттік шараларды жүйелік түрде жүзеге асырумен және т.б. байланысты бірқатар проблемалар кедергі тудырады. Аталған проблемаларды тиімді шешу мақсатында бірқатар кұрлымдық шараларды қолдану қажет. Біріншіден, заңнаманың анықтығын қамтамасыз ету қажет. Қазіргі кезде қолданыстағы жүрген түрлі заңдық актілер басқа салалық заңда берілген қандай да болмасын прогрессивті идеяны жойып жіберуі мүмкін. Екіншіден, жеке кәсіпкерлік субъектілерін несиелеу көлемдері ұлғайтылуы қажет. Үшіншіден, шағын бизнес кәсіпорындарына салынатын салық мөлшерін, экономикадағы көлеңкелі бизнес көлемін және әкімшілік тарапынан болтын тексерістерді азайту керек. Аталған мәселелер зерттеуде орын тапты.

- Қазіргі кездегі әлемдік қаржы дағдарыстарына байланысты несиелік ресурсқа деген сұраныс артып отыр. Бұл шағын және орта бизнес субъектілері тарапынан болып отырған қаржылық сұранысты банктердің қанағаттандыруы мүмкін емес. Өйткені, Қазақстан банктерін несие қаражаттарымен қамтамасыз етіп отырған ірі шет ел АҚШ, Ағылшын, Германия және тағы басқа мелекеттер банктері  бүгінгі күні қаржылық тоқырауға ұшырап отыр. Сондықтан, үкімет тарапынан коммерциялық банктерге қаржылық көмектер көрсетілмесе көптеген шағын және орта бизнес субъектілері өз қызметтерін тоқтатуы мүмкін. Ол қаржылық көмек көлемі бірнеше жүздеген миллиард тегеге тең келеді. Әлемдік қаржылық дағдарыстың несиелеу барысындағы ең басты кедергіге айналғандығы зерттеуде негізгі фактор ретінде бірінші орынға шыққандығы аталынды. Қорыта айтқанда, жоғарыда аталған ұсыныстардың отандық екінші деңгейдегі банктер тәжірибесінде несиелік саясатты жүзеге асыру барысында ескерілуі өз кезегінде шағын және орта бизнес субъектілерін несиелеу тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.          

   Шағын және орта бизнестің    2011 жылға   арналған міндеттері:

• шағын және  орта бизнес  дамуын   сипаттайтын     көрсеткіштер деңгейін    сақтау;
• өңірдің   жалпы   өнімінде    шағын  және орта бизнестің үлесін  20%-  ға  дейін     арттыру;
• «Бизнестің жол картасы-2020»   бағдарламасын    іске  асыруға    қатысу;
• Бизнесті дамыту     бойынша    өңірлік     корпорациялардың    тиімді   жұмысын    ұйымдастыру   және қамтамасыз  ету;
• Кемінде  400,0 млн.теңге    көлемінде   ауыл тұрғындарын    қаржыландыру   бойынша  шағын  несие  ұйымдарының    қызметін   жандандыру;
• Аудандық  және ауылдық    деңгейде   қолдау   инфрақұрылымы   элементтерін  − шағын бизнес   адвокатурасы,  орталықтандырылған    бухгалтерлік   қызметтер,  бизнес  орталықтарды құру  мүмкіндіктерін  қарау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер

 

 

 

1. С.Б.Мақыш, А.Ә.Ілияс «Банк ісі» Алматы «Қазақ университеті»- 2004ж
2. С.Б. Мақыш. «Комерциялық банктер операциялары»
3. Ғ.С.Сейітқасымов «Ақша несие банктер» Алматы-экономика -2001ж
4. М.Р.Насыров,С.Р.Тоқсанбай «Современный экономически русско-казахский толковый словарь-справочник» Алматы- 2003ж
5. Егемен Қазақстан -2006ж. – 12 мамыр
6. Экономика негіздері-2006ж.-№2 (14)
7. Экономика негіздері- 2006ж-№3 (15)
8. Егемен Қазақстан-2006ж-17 наурыз
9. «Қазақша- орысша,орысша-қазақша терминалогиялық сөздік экономика және қаржы.» Алматы -2000ж

12.   Қазақша -орысша ,орысша –қазақша оқушыларға ,студенттерге  арналған сөздік» Алматы-2002ж

13.     «Банки Казахстана»- 2007ж-№10

14.  «Банктегі бухгалтерлік  есеп және есептеме»- лекциялар  жинағы-26.09.07ж 

15.    Мадиярова Д.М,  Мочевский В.С «Основы современного банковского дела». Алматы: Экономика, 2001 г.

16.   Модаев В.И «Банки  изучает мнение клиентов». Москва: Деньги и кредит, 2002 г.

17.    Полфреман Д., Форд Ф. «Основы банковского  дела». Масква: Информ, 1996 г.

18.  Панова А. «Анализ  финансового состаяния коммерческого  банка». Москва: Финансы и статистика 1986г.

19.  .«Еуразиялық Банк» АҚ-ның 31.01.2010 жылы аяқталған қаржы жылындағы топтастырылған есеп беру мәліметтері.

20.  «Еуразиялық  банк»  АҚ-ның бухгалтерлік балансы 2008-2009 жж

21.«Еуразиялық Банк» АҚ-ның  қаржылық жағдайы туралы есебі  2008-2009ж.

22. Ақтөбе облыстық  қоғамдық  саяси-газет 3 ақпан 2010жыл Облыс  әкімі Е.Н.Сағындықовтың «Ақтөбе облысының  жылғы  әлеуметтік  экономикалық  даму қорытындысы және  жылға арналған міндеттері  туралы» есебінің  тезистері
23. Әубәкіров Я., Нәрібаев К., Есқалиев М., Жатқанбаев Е., Байжомартов Е., Досқалиев С., Жәйшібеков Ж. «Экономикалық теория негіздері» Оқулық – Алматы, «Санат» 1998
24. Жесенбай Қ. «Шағын бизнес өркендесе жұмыссыздық азаяды» Ана-тілі 2003 жыл 4 қыркүйек.
25. Қашықов Ш., Нұрғалиев Ө. «Экономикалық теория негіздері» Қарағанды – 1997
26. «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы» Ел Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы.  Астана, 2006 жылғы 1 наурыз.
27. Қазақстандағы шағын және орта бизнесті дамыту мәселелері // ҚазЭУ хабаршысы № 2 /2007 ж. 165-169 бет, 0,4 б.т.
28. ҚР  Азаматтық Кодексі. Алматы, 1995. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан – 2030. Ел Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы. Алматы: Білім, 1998.
29. Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. «Кәсіпорын экономикасы»  оқулық, А:2000
30. Шеденов Ө.Қ, Сағындықов Е.Н, Жүнісов Б.А, Байжомартов Ү.С, «Жалпы экономикалық теория» Ақтөбе – 2004, «А-Полиграфия»

31. http://www.aikyn.kz

32.  http://kaz.gazeta.kz/

33. www.eubank .kz

34. www.egov.kz

35. www.rudny.kz/info/busyness

36. rudny.kz//