БАҚ-тағы жарнама технологиясы

Қорыта айтқанда, жарнама жасау біздің қоғамдық-ғылыми өмірімізге немесе экономикалық қатынастар жағдайында қолданысқа енуі өткен ғасырдың отызыншы жылдарында белгілі болды. Қазір жарнама барынша маңызды нарықтық құралға айналып отыр. Жоғары дәрежедегі бәсекелестік бар және әр сатушы тұтынушының сұранымын қанағаттандыра алатын дамыған нарықтық жағдайда, жарнама бәскелестік күрестің шешуші факторы болып табылады. Сол арқылы өзінің пәрменділігін арттырады.

Негізгі пайдаланған әдебиеттер:

1 Котлер Ф. Основы маркетинга. – М.: 1992.

2 Современный маркетинг. / В.Е.Хруцкий, И.В.Корнеева, В.Е. Автухова. – М.: 1991.

3 Беклешев В., Воронов С. Реклама в торговле. – М.: 1991.

4 Маяковский В.В. Агитация и реклама. Полн. собр. соч. Т. 12. М.: 1959.

5 Артеменко В.Г. Реклама в торговле. – Новосибирск. 1996.

6 Жарнама туралы Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 19 желтоқсандағы № 508 Заңы.

7 www.sana.gov.kz/showarticle.php, www.parlam.kz.

8 Назайкин А.Н. Эффективная реклама в прессе. - М.: Международный институт рекламы. 2001.

9 Плотникова Т. Пресса под прессом. Рекламная компания. М.: 2005.

10 Панкратов Ф.Г., Баженов Ю.К., Серегина Т.К., Шахурин В.Г. Рекламная деятельность. М.: Информационно-внедренческий центр. Маркетинг. 2001.

11 Скороделов К. В. Планирование рекламной кампании рекламным агентством. Маркетинг в России и за рубежомж. М.: №3. 2000.

12 Фарбей Э. Эффективная рекламная компания - Днепропетровск: Баланс-Клуб. 2003.

13 Назайкин А.Н. Медиапланирование на 100% . М.: Альпина Бизнес Букс. 2005.

Қосымша әдебиеттер

1 Голядкин Н. Творческая телереклама. М.: 1998.5-б.

2 Фостер Н. Найди свой путь в реальном деле. М.: 1998. 4-б.

3 Голядкин Н. Творческая телерекламы. М.: 1998. 36- б.

4 Дели Д, Линда Т. Учебник по рекламе: как стать известным не тратья денег на рекламу. М.: 1997 ж. 7-б.

5 Гринберг Политическая реклама: портрет лидера. М.: 1996.

6 Зазыкин  В.С. Психология рекламы. М.: 1998.

7 Картер М. Эффективная реклама. М.: 2000.

8 Музыкант Реклама: международный опыт и Российские традиции. М.: 1996.

9 Ульяновский С. Миф, дизайн рекламы. М.: 1998.

10 Сэм Блэк . Паблик Релейшнз. Что это такое?. М.: 1990.

11 Пашенцев Е. Н. Связи с общественностью: мировая практика и современная Россия. М.: 2000.

12 Гринберг Т. Э. Политическая реклама: портрет лидера. М.: 1996.

13 Аренс Б. Современная реклама. М.: 1995 ж., 369 б.

14 Крылов В.В. Геополитика конспект лекций. - Сант-Петербург: 2000.

15 Гольман Н.А. рекламное планирование, рекламные технологии. Организация рекламной деятельности. М.: 1996.

16 Исаенко Е.В., Васильев А.Г. Организация и планирование рекламной деятельности. М.: 2004.

17 Катернюк А.В. Рекламные технологии. Коммерческая реклама. М.: 2001.

«БАҚ- тағы жарнама технологиясы» пәнінен тест сұрақтары                           

1. «Жарнама» термині қай тілден шыққан, нені білдіреді?

А. Грек тілінен шыққан, «жарнамалау» дегенді білдіреді. Ә. Араб тілінен шыққан, «сөйлеу» дегенді білдіреді. Б. Латын тілінен шыққан, «айқайлап сөйлеу, хабардар ету» дегенді білдіреді. В. Орыс тілінен шыққан, «жазу» дегенді білдіреді. Г. Ағылшын тілінен шыққан, «жариялау» дегенді білдіреді.

2. Жарнамалық ақпараттың ағымдағы ақпараттан айырмашылығы неде?

А. Жарнама адамға, бір тауарға немесе қызмет түрін пайдалануға насихаттау арқылы әсер ету. Ә. Жарнама адамның тауарды пайдалануға сұраныс тудыратын құралы. Б. Жарнамалық ақпарат тез көндіретін тіркестерден тұрады. В. Жарнамалық ақпарат қоғамның маңызды мәселелерін көтереді. Г. Жарнамалық ақпарат жедел тарайды, шапшаң жылдамдықпен халықты хабардар етеді.

3. Ең алғаш жарнама қай елде пайда болды? А. Үндістанда. Ә. Ұлыбританияда. Б. Ресейде. В. Египетте. Г. Францияда.

4. Ежелгі жарнама таратушыларды қалай атаған? А. Жарнамалаушы. Ә. Глашатайлер. Б. Клишаттар. В. Жарнама беруші. Г. Рекламист.

5. Ежелгі Римде жарнамалық жазбалар қайда жазылды? А. Ағаш тақтайшаларына Ә. Папируске Б. Қағазға В. Оқулықтарға Г. Қабырғаларға.

6. Гутенберг баспа станогын қай жылы ойлап тапты? А. 1444ж. Ә. 1404ж. Б. 1450ж. В. 1478ж. Г. 1446ж.

7. Алғаш Лондонда басылған жарнамалық хабарландыру қай жылы шықты?

А. 1449ж. Ә. 1472ж. Б. 1401ж. В. 1467ж. Г. 1471ж.

8. Бенджамин Франклин негізін қалаған «Газетт» басылымы қай жылы жарық көрді?

А. 1777ж. Ә. 1778ж. Б. 1743ж. В. 1729ж. Г. 1735ж.

9. Жарнама агенттіктері нешінші ғасырда құрылды?

А. ХХ ғ. Ә. ХІХ ғ. Б. ІХ ғ. В. ХҮІІ ғ. Г.ХХІ ғ.

10. Әлемде ең ірі жарнама агенттігі қай елде орналасқан?

А. Италияда Ә. Ұлыбританияда Б. Америкада В. Жапонияда Г. Францияда.

11. Жарнама агенттіктерінің қызметіне берілетін төлемнің неше әдісі бар?

А. 2 Ә. 6 Б. 8 В. 10 Г. 4

12. Алғаш жарнама мәтінімен қоса фотоиллюстрациялар қай жылы пайда болды?

А. 1800ж. Ә. 1824ж. Б. 1839ж. В. 1886ж. Г. 1806ж.

13. Директ - маркетинг дегеніміз не?

А. Тұтынушымен тікелей қатынасқа түсетін сауда қызметі. Ә. Тұтынушының көңіл-күйін, талабын орындайтын сауда түрі. Б. Тұтынушының тауарға деген сұранысы. В. Кірістен түсетін пайда. Г. Бір тауарды жарнамалдайтын шаралар.

14. Жарнаманың адамның сезім мүшелеріне әсер етуінің неше түрі бар?

А. 12 Ә. 8 Б. 10 В. 6 Г.

15. Белгілі бір аймақта таралатын жарнама қалай жіктеледі?

А. Ішкі, сыртқы, аймақтық, әлемдік Ә. Мемлекеттік, қоғамдық, мемлекетаралық, шекаралық Б. Аймақтық, жалпыұлттық, халықаралық, жергілікті В. Ұлттық, қоғамдық, жеке, әлеуметтік, танымдық Г. Бүкілхалықтық, жалпы, арнайы, салалық.

16. Жарнама құралдарын неше топқа бөледі?

А. 6 Ә. 4 Б.10 В. 2 Г. 8

17. Жарнаманы құрайтын негізгі элементтер?

А. Шрифт пен сурет  Ә. Графикалық элементтермен дыбыс Б. Сурет пен дыбыс В. Мәтін мен дыбыс Г. Мәтін мен сурет

18. Баспасөздегі жарнаманың неше түрі бар және қалай аталады?

А. 3 түрі (жалпы, ұлттық, қоғамдық сипаттағы жарнама) Ә. 4 түрі (салалық, жарнамалық хабарландыру, жаңалықтар, қоғамдық) Б. 2 түрі (жарнамалық хабарландыру, жалпы жарнамалық сипаттағы публикациялар) В. 1 түрі Г. Баспасөздегі жарнама бөлінбейді.

19. Аудиовизуальді жарнамаға нені жатқызуға болады?

А. Кітап, газет, видеофильм (жарнамалық сипаттағы) Ә. Кинофильмдер, видеофильм, слайд-фильмдер Б. Жарнамалық хабарландыру, үгіт насихаттау В. Интернетті Г. Баспа өнімдері

20. Жәрмеңке дегеніміз....

А. Тауарды өткізу үшін жасалатын іс-шаралар. Ә. Айналымға кеткен тауардың шығыны. Б. Тауардан түскен пайда. В. Тауарды өндіруге жұмсалған ақша. Г. Ұсынылған тауарлар бойынша тиімді сауда келісім-шарттарын жасауға бағытталған коммерциялық шаралар.

21. «Директ мейл» дегеніміз....

А. Тікелей қоғамдардың қатысуымен берілетін жарнама. Ә. Белгілі бір аймақта таралатын жарнама. Б. Дыбыспен берілетін жарнама. В. Тікелей пошта арқылы берілетін жарнама. Г. Баспасөз арқылы берілетін жарнама.

22. Сыртқы жарнамаға қойылатын талаптар нешеу?

А. 1 Ә. 5 Б. 10 В. 8 Г. 4.

23. Жалпы шрифтінің неше түрі бар?

А. 3  Ә. 12 Б. 2 В. 4 Г. 14.

24. Жарнама мәтінінің неше түрі бар?

А. 4  Ә. 8 Б. 10 В. 2 Г. 5.

25. Транспарант дегеніміз не?

А. Үнемі беріліп тұратын жарнама. Ә. Жарнаманың мәтіні. Б. Жарнама беруші. В. Белгілі бір уақытта жарнама.  Г. Таблоидтарда берілетін жарнама.

26. Тауарды қандай принципке байланысты жіктейді?

А. Тауардың өнімділігіне орай Ә. Өндірушінің көңіл-күйіне Б. Салалық және пайдалану әдісі бойынша В. Тауардың сапалылығына сүйенеді Г. Жіктелмейді.

27. «Паблик рилейшнздің» жарнамадан айырмашылығы неде?

А. PR ұсынылатын өнімді өндіруші ұйымның қоғаммен байланысын қалыптастырады. Ә. PR-дың жарнамадан айырмашылығы жоқ.  Б. Астыртын, жасырын түрде тауарды пайдалануға үгіттейді. В. Тауарды өткізу үшін түрлі алдау-арбау әдістерін пайдаланады. Г. Жанама жарнама жасайды.

28. «Имидж» сөзі қай тілден шыққан, қандай мағына береді?

А. Француз тілінен шыққан, «түр» дегенді білдіреді. Ә. Орыс тілінен шыққан, «өзгешелік» дегенді білдіреді. Б. Чех тілінен шыққан, «жаңару» дегенді білдіреді. В. Түркі тілінен шыққан, «танымал» дегенді білдіреді. Г. Ағылшын тілінен шыққан «бейне» деген мағынаны білдіреді.

29. Алғаш РR сөзін кім қолданды? А. В.И. Ленин Ә. Ф. Кастро Б. Т. Джеферсон В. Э. Бернауз Г. В. Сухомлинский.

30. PR қызметінің негізгі функцияларының неше түрі бар?

А. 8 Ә. 4 Б. 10 В. 1 Г. 6.

31. Ақпарат агенттіктері дегеніміз......

А. Жедел ақпарат тарататын мекеме. Ә. Халық игілігі үшін тегін таратылатын маңызды ақпарат беруші ұйым. Б. Ғылыми зерттеулерге талдау беретін орталық. В. БАҚ-та мемлекеттік, қоғамдық қаржылай негізде жаңалықтармен қамтамасыз ететін ұйым. Г. Тауарды шетелде жарнамалайтын агенттік.

32. АҚШ-тың ең ірі ақпарат агенттігі қалай аталады?

А. Юнитед – Пресс Ә. Прайм –Тасс Б. Итар –Тасс В. Голден Пресс Г. Ассошайтед Пресс.

33. Жарнама беруші дегеніміз...

А. Жарнама мәтінін жасаушы адам. Ә. Тауарға деген сұраныстың мөлшерін белгілеп отыратын тұлға. Б. Жарнаманың пайдасын ойлаушы. В. Жарнаманың таралуымен, хабарлануына жауап жауапты болатын, заңды  немесе жеке тұлға. Г. Жарнаманың бейнеролигін жасаушы.

34. Смета....

А. Жарнамалық іс-шаралардың қаржылай жоспары. Ә. Тауардың кемшіліктерін жинайтын. Б. Жарнама компанияларының шығыны. В. Фирманың жарнамалық қызметі. Г. Қаржылай жоба.

35. Тауар белгісінің негізгі типтері нешеу?

А. 1 Ә. 4 Б. 5 В. 8 Г. 12.

36. Ұжымдық белгі дегеніміз...

А. Біріккен ұйымның белгісі. Ә. Шаруашылық ассоциациялар, одақтар белгісі. Б. Тауарды пайдаланып, экспортқа шығаруға қойылатын талап. В. Тауарды лицензиялау. Г. Қарапайым белгі.

37. Бэкграунд ...

А. Сенсация Ә. Тауар өндіруші Б. Қоғамдық пікір В. Өсек-аяң Г. Ағымдағы жаңалық.

38. Верстка ....

Жазу, бояу Ә. Талдау жасау Б. Графикалық элементтерді, мәтінді фотография қажетті, дұрыс формада орналастыру В. Компьютердегі бейнені қағазға түсіру Г. Жарнаманы интернетте қолдану.

39. Инфожарнама дегеніміз....

А. Ойын-сауық, көңіл көтеретін жарнама. Ә. Халықты күнделікті жарнамамен хабардар ету. Б. Тауарға сұраныс тудыру үшін жүргізілетін насихат. В. Тауарды сату мақсатымен берілетін бағдарлама. Г. Алып-сату жарнамасы.

40. Кегль ...

А. Жазудың өлшемі Ә. Символ, баспа белгісі, қаріптің өлшемі Б. Жарнама орналасқан беттің өлшенуі (баспасөзде) В. Сызу Г. Қысқартылған мәтін.

41. Логотип ...

А. Фирманың графикалық белгісі Ә. Белгіні ойлап табу Б. Сызба түрі

В. Жазба түрі Г. Жаңалық.

42. Радио немесе теледидардан берілетін жарнамалық сипаттағы материалды қалай атайды?

А. Слайд Ә. Самплинг Б. Спичи В. Девиз Г. Ролик

43. Дискетада сақталған дайын иллюстрациялар .....

А. Тұрақты Ә. Жазба Б. Сызықты В. Стандартты Г. Фото.

44. Регламент талаптарына сәйкес демонстрация немесе көруге ғана арналған тауарды қалай атайды?

А. Эмблема Ә. Спич Б. Экспонат В. Ролик Г. Слайд.

45.  Факт – лист нені білдіреді?

А. Пресс-конференцияда таралатын парақшалар. Ә. Ұйымның қызметінен хабардар ететін  қысқаша түрдегі қызмет. Б. Маңызы жоқ ақпарат. В. Ағымдағы жаңалық. Г.Маңызды ақпарат көзі.

46.  Спич дегеніміз не?

А. Презинтация, арнайы шақыруларда сөз сөйлеу Ә. Интернеттен алынған ақпарат Б. Өтірік, жалған ақпарат тарату В. Бейнеролик жасау үшін жоспар құру Г. Өңделген ақпарат.

47. Слайд......

А. Сайлау алдындағы жарнама. Ә. Тауар өндіруші жасайтын жарнама түрі. Б. Маркетингтік, техникалық безендіру (баспасөз). В. Бейнероликті монтаждау тәсілі Г. Фотопленкадағы ақшыл-қара түсті бейненің, экранда көрсетілуі.

48. Бір уақыттың ішінде түрлі слайд бейнелерін көрсететін экран...

А. Милиэкран Ә. Миндиэкран Б. Полиэкран В. Бэндиэкран Г. Микроэкран.

49. Прайс-лист деп нені атайды?

А. Тауардың түрін, бағасын, ерекшелігінен тұратын атауы. Ә. Айналымға түскен тауардың тізімі.  Б. Хабар. В. Мекеменің тауарды өндіруге қажет сатып алынатын шикізаттардың тізімі. Г. Тауардың түбіртегі.

50. Пресс-релиз дегеніміз не?

А. Жарнама агенттіктерінен қалың бұқараға тарайтын ақпарат. Ә. PR қызметкерлерінің дайындаған хабарландыруы. Б. PR мен жарнама қызметінің бірігіп атқарған отырысы. В. Тауарды өткізу үшін жасалған шаралар. Г. Қоғамдық маңызы бар мәселе.

51. Қоғам және бизнес әлемінде жарнаманың рөлі қандай?

А. Маркетингтік, коммуникативтік, экономикалық, әлеуметтік Ә. Маркетингтік, коммуникативтік Б. Экономикалық, әлеуметтік В. Жарнама-бизнес, саяси, қоғамдық, құқықтық Г. Құқықтық, әлеуметтік.