Сақтандыру құқығы

Сақтандыру (қайта  сақтандыру) ұйымының филиалына сақтандыру ұйымының заңды тұлға болып табылмайтын, сақтандыру ұйымы орналасқан жерден тыс орналасқан, сақтандыру ұйымының атынан сақтандыру қызметін жүзеге асыратын және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы берген өкілеттіктер шегінде әрекет ететін оқшауланған бөлімшесі жатады әрі оның сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымымен біріңғай байлансы, сондай-ақ сақтандыру ұйымының атауымен толық сәйкес келетін атауы болады [6].

Сақтандыру (кайта  сақтандыру) ұйымының өкілдігі сақтандыру ұйымының заңды тұлға болып табылмайтын, сақтандыру ұйымы орналасқан жерден тыс орналасқан, сақтандыру ұйымының атынан және оның тапсырмасы бойынша  әрекет ететін және сақтандыру қызметін жузеге асырмайтын оқшауланған бөлімшесі  ретінде көрініс табады. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалдарын  ашудың міндеті мәнжайларына: «өмірді  сақтандыру» саласы бойынша лицензиясы бар сақтандыру ұйымдарын қоспағанда, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының аяқталған соңғы қаржы жылының  қорытынды-лары бойынша залал шекпеген қызметі, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалды әділет органдарында есептік тіркеген күннің алдындағы  үш ай ішінде пруденциялық нормативтерді  сақтауы және филиалды әділет органдарында есептік тіркеген күннің алдындағы  үш ай ішінде сақтандыру (кайта сақтандыру) ұйымына уәкілетті органның санкциялар қолданбауы жатады.

Қазақстан Республикасынын  резиденті сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиал, өкілдік туралы ережеге  өзгерістер мен толықтырулар енгізген кезде, әділет органдарында есептік  тіркелген (қайта тіркелген) күннен бастап он төрт жұмыс күні ішінде осы  құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерін уәкілетті органға  табыс етуге тиіс. Қазақстан Республикасының  резиденті — сақтандыру (қайта  сақтандыру) ұйымы Қазақстан Республикасынан  тыс жерде филиалдар мен өкілдіктер ашқан жағдайда, мемлекеттің тиісті органында тіркелген күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде мемлекетгің  тиісті органындағы тіркеуді растайтын  кұжаттарды қоса тіркей отырып, олардың  ашылғаны жөнінде уәкілетті органды  жазбаша хабардар етуге міндетті. Бұл орайда Қазақстан Республикасының  резиденті емес сақтандыру (қайта  сақтандыру) ұйымы өз өкілдігін уәкілетті  органның келісімінсіз ашуға құқылы.

Қазақстан Республикасының  резиденті емес сақтандыру (қайта  сақтандыру) ұйымының өкілдігі әділет органдарында есептік тіркелген  күннен бастап он төрт жұмыс күні ішінде: Қазақстан Республикасының резиденті  емес сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы өкілдігінін есептік тіркелуі туралы куәліктің нотариат куәландырған көшірмесін; тіркеген әділет органының  белгісі мен мөрі қойылған өкілдік  туралы ереженің нотариат куәландырған көшірмесін; тиісті мемлекеттің сақтандыруды қадағалау органының Қазақстан  Республикасының резиденті емес сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру қызметіне қолданылып жүрген лицензиясы бар екені туралы жазбаша растауын не сақтандыруды қадағалау органының жазбаша растау беруі Қазақстан Республикасының резиденті емес сақтандыру ұйымы шыққан елдің заңнамасында көзделмегені туралы мәлімдемесін; тиісті мемлекеттің сақтандыруды қадағалау органының Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасынын резиденті емес сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының өкілдігін ашуға қарсылық білдірмейтіні туралы жазбаша хабарламасын не тиісті мемлекеттің сақтандыруды қадағалау органының немесе беделді заң қызметінің. Қазақстан Республикасынын резиденті емес сақтандыру ұйымы мемлекетінің заңнамасы бойынша мұндай рұқсаттың талап етілмейтіні туралы мәлімдемесін; сақтандыру ұйымының. өкілдігі басшысының атына берілген нотариат куәландырған сенімхатты қоса тіркей отырып, өзінің ашылуы жөнінде уәкілетті органды жазбаша хабардар етуге міндетті.

Сақтандыру ұйымын құру ауқымындағы мәнжайға байланысты ескеретін жәйт, осы сақтандыру уйымының акциялары орналастырылған кезде  ақша тек Қазақстан Республикасының  ұлттық валютасымен ғана төленуге тиіс. Заңды тұлға сақтандыру ұйымын қуруы  кезінде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйы-мының акциялары меншікті оң капиталы болған ретте ғана сатып  ала алады. Құрылып жатқан сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының құрылтайшылары оның жарғылық капиталы ең аз мөлшерін оны мемлекеттік тіркеуден өткізгенге дейін толық көлемде төлеуге  міндетті. Сақтандыру ұйымы мәміле жасау нәтижесінде сақтандыру (қайта  сақтандыру) ұйымының қаржылық тұрақтылығы  мен төлем кабілеттілігі мәселелеріне қатысты занның талаптары бұзылмайтын  жағдайда ғана уәкілетті органның келісімімен  тиісті акционерлерден меншікті акцияларын сатып алуға құқылы. Сақтандыру (қайта  сақтандыру) ұйымы өз жарғысында жазылған атауды өзінің атауы ретінде пайдаланады. Бұл ретте «Жалпы сақтандыру»  саласындағы қызметті жүзеге асыратын сақтаңдыру ұйымының толық атауында міндетті түрде «сақтандыру» деген  сөз не содан туындаған сөз, ал «Өмірді сақтандыру» саласындағы  қызметін жузеге асыратын сақтандыру ұйымының толық атауында міндетті түрде  «өмірді сақтандру» деген сөздер не содан туындаған сөз болуға тиіс. Тек қайта сақтандыру қызметін ғана жузеге асыратын қайта сақтаңдыру ұйымының толық атауында да міндетті түрде «қайта сақтандыру» деген  сөздер немесе содан туындаған сөз  болуға тиіс.

2009 жылғы 1 тамызға  қарағандағы жағдай бойынша Қазақстан  Республикасының мынадай сақтандыру  ұйымдары

1. «Алматының  Халықаралық Сақтандыру Тобы  «СК» ААІ (ОАО «СК» Алматинская  Международная Страховая Группа) жазатайым жағдайдан, ауыру жағдайынан, жүктерді, мүлікті залалдан, автокөлік иелерн азаматтық-құқықтық жауапкершілігін (АҚЖ), әуе көлігі иелерінің АҚЖ, баска да каржылы шығындардан сақтандырады.

2. «Аманат иншуранс  «СК»: жазатайым жағдайдан, ауыру  жағдайынан, темір жол көлігін,  әуе көлігін, мүлікті залалдан, автокөлік иелерінің АҚЖ, су  көлігі иелерінің АҚЖ, кепілдікті  және кепілгерлікті, көлік құралдары  иелерінің АҚЖ, тасымалдаушының  жолаушылар алдындағы АҚЖ, жекеше  нотариустардың АҚЖ, аудиторлық  ұйымдардың АҚЖ, туроператорлар  мен турагенттердің АҚ.Ж, қызметі  үшінші тұлғаларға зиян келтіру  қаупімен байланысты объектілер  иелерінің АҚЖ, қызметкерінің  еңбек (қызметтік) міндеттерін  орындауы кезінде оның өмірі  мен денсаулығына зиян келтіргені  үшін жұмыс берушінің АҚЖ, экологялық  сақтандыруды;

3. «Атланта Полис  «СК» АҚ (АО «СК» Атланта Полис»): зиян келтіргені үшін АҚЖ, көлік  құралдары иелерінің АҚЖ,тасымалдаушының  жолаушылар алдындағы АҚЖ, қызметкерінің  еңбек (қызметтік) міндеттерін   орындауы кезінде оның өмірі  мен денсаулығына зиян келтіргені  үшін жұмыс берушінің АҚЖ сақтандыруды;

4. «АТФ Полис  «СК» АҚ (АО «СК» АТФ Полис»): жүктерді мүлікті залалдан, автокөлік  иелерінің АҚЖ, әуе көлігі иелерінің  АҚЖ, су көлігі иелерінің АҚЖ,  көлік құралдары иелерінің АҚЖ,  тасымалдаушының жолаушылар алдындағы  АҚЖ, жекеше нотариустардың АҚЖ,  қызметі үшінші тұлғаларға зиян  келтіру каупімен байланысты  объектілер иелерінің АҚЖ, қызметкерінің  еңбек (қызметтік) міндеттерін  орындауы кезінде оның өмірі  мен денсаулығына зиян келтіргені  үшін жұмыс берушінің АҚЖ, экологиялық  сақтандыруды;

5.«Эй Ай Джи  Қазақстан «СК» АҚ (АО «СК»  Эй Ай Джи Қазақстан»): жазатайым  жағдайдан, ауыру жағдайынан, жүктерді, мүлікті залалдан, басқа да қаржылық  шығындардан, Заңның 6-бабы 3-тармағының 9-11 тармақшаларын қоспағанда; азаматтық-құқықтық  жауапкершілікті сақтандыруды;

6. «БТА Сақтандыру»  АҚ (АО «БТА Страхование»): жазатайым  жағдайдан, ауыру жағдайынан, автокөлікті,  әуе көлігін су көлігін, жүктерді, мүлікті залалдан, автокөлік иелерінің  АҚЖ әуе көлігі иелерінің АҚЖ,  соттағы шығыстарды, кепілдікті  жәні кепілгерлікті, көлік құралдары  иелерінің АҚЖ, тасымалдаушының  жолаушылар) алдындағы АҚЖ, аудиторлық  ұйымдардың АҚЖ, туроператорлар  мен турагенттердің АҚЖ, қызметі  үшінші тұлғаларға зиян келтіру  қаупімен байланысты объектілер  иелерінің АҚЖ қызметкерінің  еңбек (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінді оның өмірі мен денсаулығына зиян келтіргені үшін жұмысын берушінің АҚЖ, экологиялық сақтандыруды;

7. «Валют-Транзит  Полис «СК» АҚ (АО «СК» Валют-Транзит  Полис»): жазатайым жағдайдан, ауыру  жағдайынан, жүктерді, мүлікті залалдан, басқада қаржылық шығындардан,  көлік құралдары иелерінің АҚЖ,  тасымалдаушының 
жолаушылар алдындағы АҚЖ, жекеше нотариустардың АҚЖ туроператорлар мен турагенттердің АҚЖ, қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектілрі иелерінің АҚЖ, өсімдік шаруашылығындағы АҚЖ,  қызметкерінің еңбек (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде оны» өмірі мен денсаулығына зиян келтіргені үшін жұмыс берушінің АҚЖ, экологиялық сақтандыруды;

8. «Валют-Транзит  Өмір «ӨСК» АҚ (АО « КСЖ»  Валют-Транзит Life»): өмірді, аннуитеттік,  жазатайым жағдайларда сақтандыруды;

9. «Виктория «СК»  АҚ (АО «СК» Виктория): жазатайым  жағдайдан, ауыру жағдайынан, автокөлікті,  әуе көлігін, жүктерді, мүлікті  залалдан, автокөлік иелерінің АҚЖ,  әуе көліг иелерінің АҚЖ, көлік  құралдары иелерінің АҚЖ тасымалдаушының  жолаушылар алдындағы АҚЖ, жекеше  нотариустардың АҚЖ, қызметі үшінші  тұлғаларға зиян келтіру; қаупімен  байланысты объектілер иелерінің  АҚЖ, қызметкерінің еңбек (қызметтік)  міндеттерін орындауы кезінде  оның өмірі мен денсаулығына  зиян келтіргені үшін жұмыс  берушінің АҚЖ, экологиялық сақтандыруды;

10. «Экспорттық  кредиттер мен инвестицияларды  сақтандыру жөніндегі мемлекеттік  сақтандыру корпорациясы» АҚ (АО  «Государственная страховая корпорация  по страхованию экспортных кредитов  и инвестиций»): тек кәсіпкерлік  тәуекелдерді сақтандыруды;

11. «Евразия «СК»  АҚ (АО «СК» Евразия»): жазатайым  жағдайлардан, ауыру жағдайынан, автокөлікті,  темір жол көлігін, әуе көлігін,  су көлігін, жүктерді, мүлікті  залалдан, автокелік иелерінің АҚЖ,  әуе көлігі иелерінің АҚЖ, су  көлігі иелерінің АҚЖ, ипотекалық, соттағы шығыстарды, кепілдіктер  мен кепіл-герлікті, басқада қаржылық  шығындарды, займдарды, көлік құралдары  иелерінің АҚЖ, тасымалдаушының  жолаушылар алдындағы АҚЖ, жекеше  нотариустардың АҚЖ, аудиторлық  ұйымдардың АҚЖ, туроператор мен  турагенттің АҚЖ, кызметі үшінші  тұлғаларға зиян келтіру қаупімен  байланысты объектілер иелерінің  АҚЖ, өсімдік шаруашылығындағы  АҚЖ, қызметкерінің еңбек (қызметтік)  міндеттерін орындауы кезінде  оның өмірі мен денсаулығына зиян келтіргені үшін жұмыс берушінің АҚЖ, экологиялық сақтандыруды;

12. «Астық сақтандыру  компаниясы» АҚ (АО «Зерновая  страховая компания»): жүктерді, мүлікті  залалдан, көлік құралдары иелерінің  АҚЖ, тасымалдаушының жолаушылар  алдындағы АҚЖ, қызметі үшінші  тұлғаларға зиян келтіру қаупімен  байланысты объектілер иелерінің  АҚЖ, өсімдік ша-руашылығындағы  АҚЖ, қызметкерінің еңбек (қызметтік)  міндеттерін орындауы кезінде  оның, өмірі мен денсаулығына  зиян келтіргені үшін жұмыс  берушінің АҚЖ сақтандыруды;

13. «Интертич  «КК З және МС» АҚ (АО КК 3 и МС): жазатайым жағдайдан, ауыру  жағдайынан, жүктерді, мүлікті залалдан, зиян келтіргені үшін АҚЖ, көлік  құралдары иелерінің АҚЖ, тасымалдаушының  жолаушылар алдындағы АКЖ, туроператор  мен турагенттің АҚЖ, қызметі  үшінші тұлғаларға зиян келтіру  қаупімен байланысты объектілер  иелерінің АҚЖ, қызметкерінің  еңбек (қызметтік) міндеттерін  орындауы кезінде оның өмірі  мен денсаулығына зиян келтіргені  үшін жұмыс берушінің АҚЖ сақтандыруды;

14. «Казақшетелсақтан  «ШСК» АҚ (АО «КИС «Казахинстрах»): жазатайым жағдайдан, ауыру жағдайынан, автокөлікті, темір жол көлігін,  әуе көлігін, су көлігін, жүктерді, мүлікті залалдан, автокөлік иелерінің  АҚЖ, әуе көлігі иелерінің АҚЖ  су көлігі иелерінің АҚЖ, көлік  құралдары иелерінің АҚЖ, тасымалдаушыны  жолаушылар алдындағы АҚЖ, жекеше  нотариустардың АҚЖ аудиторлық  ұйымдардың АҚЖ, туроператорлар  мен турагенттердің АҚЖ, қызметі  үшінші тұлғаларға зиян келтіру  қаупіне байланысты объектілер  иелерінің АҚЖ, қызметкерінің  еңбек (қызметтік) міндеттерін  орындауы кезінде оның өмірі  мен ден саулығына зиян келтірген  үшін жұмыс берушінің АҚЖ, эко  логиялық сақтандыруды;

15. «Қазақмыс  «СК» АҚ (АО «СК» Казахмыс»): жазатайм  жағдайдан, ауыру жағдайынан, автокөлікті,  мулікті заладар Заңның 6-бабы 3-тармағының 9-11 тармақшаларын коспағанда АҚЖ,  көлік құралдары иелерінің АҚЖ,  тасымалдаушыны жолаушылар алдындағы  АҚЖ, қызметі үшінші тұлғаларға  зиян келтіру қаупімен байланысты  объектілер иелерінің АҚЖ қызметкерінің  еңбек (қызметтік) міндеттерін  орындауы кезінде оның өмірі  мен денсаулығына зиян келтіргені  үшін жұмыс берушінің АҚЖ, экологиялық  сақтандыруды;

16. «Қазкоммерц  – Полис «СК» АҚ (АО «СК»  Казкоммерц Полис»): жазатайым жағдайдан,  ауыру жағдайынан, автокөлікт темір  жол көлігін, әуе көлігін, су  көлігін, жүктерді, мүлікті залалдан, автокөлік иелерінің АҚЖ, әуе  көлігі иелерінің АҚЖ, су көлігі иелерінің АҚЖ, көлік құралдары иелерінің АҚЖ, тасымалдаушыны жолаушылар алдындағы АҚЖ, жекеше нотариустардың АҚЖ аудиторлық ұйымдардың АҚЖ, туроператорлар мен турагенттердің АҚЖ, қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупіне байланысты объектілер иелерінің АҚЖ, қызметкерінің еңбе (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде онын өмірі мен денсаулығына зиян келтіргені үшін жұмыс берушінің АҚЖ, экологиялық сақтандыруды;

17. «Премьер Сақтандыру»  АҚ (АО «Ргеmіег Страхование» жазатайым  жағдайдан, автокөлікті, темір  жол көлігін, жүктерді мүлікті  залалдан, автокөлік иелерінің АҚЖ,  тасымалдаушыны жолаушылар алдындағы  АҚЖ, қызметі үшінші тұлғаларға  зиян келтіру қаупімен байланысты  объектілер иелерінің АҚЖ, қызметкерінің  еңбек (қызметтік) міндеттерін  орындауы кезінде оның өмірі  мен денсаулығына зиян келтіргені  үшін жұмыс берушінің АҚЖ сақтандыруды;

18. «АСКО «СК»  АҚ (АО «СК» АСКО»): жазатайым жағдайдан,  автокөлікті, жүктерді, мүлікті залалдан, көлік кұралдары иелерінің АҚЖ,  қызметкерінің еңбек (қызметтік)  міндеттерін орындауы кезінде  оның өмірі мен денсаулығына  зиян келтіргені үшін жұмыс  берушінің АКЖ, экологиялық сақтандыруды;