Политическая система в Иране

Ирандағы мұнай мен газ кен орындарын шетелдіктердің иемденуі - даулы мәселе. Кезінде елдің мұнай өнеркәсібін батыс компаниялары уысында ұстап, 1950 жылдары Иранда саяси толқулар болған еді. 

1979 жылғы ислам төңкерісінен  кейін Иран энергетика секторын  мемлекет меншігіне өткізіп, Батыс  компанияларын елден аластатты.

Францияның Дижон қаласындағы Groupe ESC Business School экономисі Жәмшид Ассадидің пікірінше, "Тегеранның энергетика секторын жекешелендіру идеясына консерваторлар қарсы шығуы мүмкін".

- Иранда билікті консерваторлар  ұстап отыр. Олар шетелдік инвесторларды өздеріне пайда түсетін болса ғана қабылдайды. Консерваторлар шетелдіктермен өздерінің билігіне қауіп төнбейтін жағдайда ғана келісім-шарттар жасасады, - дейді Ассади [32].

  Себебі бүгінде МАГАТЭ көбіне АҚШ-тың мүдделерінде жұмыс атқаратын ұйым болып барады. Келешекке болжамдар жасай кетсем, Иран не болса да Израильге қарсы ядролық қару қолданбайды. Бірақ, батыс елдері Иранға ядролық бағдарламаға рұқсат бермесе, Иранның агрессиялық саясатының құрбаны болуы әбден мүмкін. Иранға бейбіт мақсатта қолдану саясатын дәлелдеуіне мүмкіндік беру керек. Жаппай санкциялар салу, елді

шарасыздан ядролық қаруды әскери мақсатта қолдануына итермелеуі мүмкін. МАГАТЭ, БҰҰ ҚК, т.б. Иранның ядролық бағдарламасының қаншалықты деңгейде дамығаны не қаншалықты күшті екендігі белгісіз болғандықтан, ауыз күймей тұрып, үрлеп ішу керек немесе байыппен ақыл таразысына салу керек екені белгілі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПAЙДAЛAНЫЛҒAН ӘДEБИEТТEP ТІЗІМІ

 

1. З.Бжезинский. Великая шахматная  доска. - М., 1999.

2. Л.С. Васильев. История востока. - М., 1998.

3. Родригес. Ислам в современной политике стран Востока. – М., 1986. 

4. Ибрашев Ж.О. История международных отношении и внешней политики - Алматы 1998.

5. Акимбеков С. М. Афганский узел и проблемы безопасности центральной Азии. - Алматы 2003.

6. Дугин А. Основа геополитики. - М., 1997.

7. Поздняков Э.А. Геополитика. - М., 1995.

8. Ушаков В. Персидский  залив, Амбициозные планы Тегерана. - 1999.

9. Воскресенский Г.А. Новые тенденции в политических и социальных процессах на востоке. - М., 1991.

10. Агаев С.Л. Иран между прошлым и будущим - М., 1997.

11. Л.С. Васильев. «История востока» - М., 1994.

12. Дюшeбaeв A. «Пoбeждaть, нecpaжaяcь» - ocнoвa китaйcкoй внeшнeй пoлитики. 01.02.2010.//http://www.casttime.ru//analitic/2/8/750.html

13. Гaлeнoвич Ю.М. Нaкaзы Цзян  Цзэминя: пpинципы внeшнeй и oбopoннoй  пoлитики coвpeмeннoгo Китaя. – М., 2003

14. . Кәмшат Сатиева. Ресей мен АҚШ текетіресі әлемдік саясатқа қалай әсер етеді? http://alashainasy.kz/sabaktar/49822/

15. Мейрманова Г.А. Ресей: әлемдік саясаттағы геосаяси және геостратегиялық орны http://prezi.com/ikzme7fkwd3x/presentation/

16. DENIS CORBOY, WILLIAM COURTNEY , KENNETH YALOWITZ Dealing With Two Russias http://www.nytimes.com/2013/01/25/opinion/dealing-with-two-russias.html?_r=1&

17. Charles Recknagel and Samira Ali Mandee Iraqi volunteers join both sides of Syria warhttp://www.iraqoilreport.com/daily-brief/iraqi-volunteers-join-both-sides-of-syria-war-10835/

18. Al-Zaman (London) Iraqi Scientist Reports on German, Other Help for Iraq Chemical Weapons Program http://www.fas.org/nuke/guide/iraq/cw/program.htm

19. Арабская весна 2 года  спустя. http://www.stratfor.com/sample/geopolitical-diary/arab-spring-two-years-later

20. Сағынай Кәрім 2011 жылы Иран мен Батыстың арасы әбден ушықты. http://www.azattyq.org/content/iran_and_the_west_in_2011/24438180.html

21. Profile: Ayatollah Ali Khamenei. http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3018932.stm

22. The meaning of Rouhani’s electoral victory for Iran’s foreign policy http://www.irandiplomacywatch.com/2013/07/the-meaning-of-rouhanis-electoral.html

23. Гүлнәз Эсфендиари. Ядролық қаруға қатысты Иран халқы не дейді? http://www.azattyq.org/content/iran_ordinary_people_about_nuclear_weapon/24508270.html

24. US initiated Obama-Rouhani contact http://english.irib.ir/news/iran1/item/117965-us-initiated-obama-rouhani-contact

25. Interview: Ex-Ambassador Crocker Says U.S. Needs Action From Iran http://www.rferl.org/content/crocker-iran-nuclear-talks-un-us/25120260.html

26. Чарльз Рекнагель. Вашингтон мен Тегеран татуласуы  мүмкін бе? http://www.azattyq.org/content/iran_us_relations/25229491.html

27. Батыс басылымында  Назарбаевтың "Иранды жөнге шақыратын" мақаласы шықты. http://www.azattyq.org/content/article/24528494.html

28. АҚШ Ресей-Иран келісімі туралы ақпаратқа алаңдаулы  http://www.azattyq.org/content/news/25229066.html

29. پوشش همزمان  رادیو فردا از دستیابی به  توافق در مذاکرات فشرده ژنو

http://www.radiofarda.com/contentlive/liveblog/25174431.html

30. Иран келіссөзі 13 мамырда Венада жалғасады. http://www.azattyq.org/content/news/25327668.html

31. Иран келіссөздері  мамырда Нью-Йоркте жалғасады

http://www.azattyq.org/content/news/25356219.html

32.  Georges Malbrunot Comment sortir du régime des sanctions imposées à l'Iran, par François Nicoullaud

http://blog.lefigaro.fr/malbrunot/2013/05/comment-sortir-du-regime-des-s.html?xtor=RSS-75

33. Фариде Фархи, Саиде Лотфян. Решающее сражение реалистов и исламских идеалистов. http://inosmi.ru/world/20130614/210040505.html

34. СМИ Ирана: хорошо, если США не по пути с  Россией и Китаем.

http://inosmi.ru/overview/20130614/210033444.html