Автор: Пользователь скрыл имя, 02 Мая 2012 в 22:09, дипломная работа
Нарықтық экономика жағдайында өндіріске қаржы жұмсаудың экономикалық тиімділігі бүгінгі күннің өзекті мәселесіне айналып отыр. Негізгі мақсат бүкіл өндіріс бойынша қаржыны ұқыпты және тиімді жұмсай отырып, мол табыс табу болып табылады.
Қазіргі нарықтық қатынас жағдайында мекеме құралдарында ең басты бөлігі болып қаржы ресурстары жатады. Экономикалық дағдарыс жағдайында тұрақты төлем қабілеттілік табыстылықтан да маңызды болып отыр. Сондықтан дипломдық жұмыс тақырыбы ең өзекті мәселелердің бірі болып отыр.
Қоғамда қаржылық талдау біреудің орынсыз тілегінен емес, өмірлік аса қажеттілік салдарынан туындады: салмақ, ұзындық өлшемін және есептеу жүргізбей, шаруашылық субъектісінің мүліктік жағдайы мен оған әсер ететін себептерді білмей, табыс пен шығынды өзара салыстырмай, біріншісінің екіншісінен артық болуына қол жеткізбей шаруашылықты ойдағыдай жүргізу мүмкін емес.
Кіріспе
«Ай-Дан-Ақ құс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ұйымдастыру- экономикалық сипаттамасы
Кәсіпорынның даму бағыты мен өндіріс ауқымы
Кәсіпорынды басқарудың ұйымдастырылу құрылымы
Кәсіпорынның қызметін сипаттаушы негізгі экономикалық көрсеткіштер жүйесі
«Ай-Дан-Ақ құс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің қаржылық жағдайын талдау және бағалау
Кәсіпорынның балансының құрамы мен құрылымын талдау
Кәсіпорын активтерінің қалыптасу көздерін талдау
Кәсіпорынның төлемдік қабілеттілігін бағалау
іпорынның төлемдік қабілетін қалыптастыру және қаржылық даму стратегиясы
Кәсіпорынның төлемдік қабілетін қалыптастыру критериилері есебі
Кәсіпорынның қаржылық даму стратегиясы
Қорытындылар мен ұсыныстар
Пайдаланылғын әдебиеттер
Егер қазақстандық кәсіпорындардың қызмет ету жағдайлары американдық кәсіпорындарға ұқсас деп алсақ, онда талданушы кәсіпорнымызда есепті жылы оның мәнi
Z = -0,3877 + 0,82 * (-1,0736) + 0,73 * 0,0579= -1,225785
Z =-1,225785 < 0
Ал салыстыру үшін өткен жылды алсақ
Z = -0,3877 + 0,83 * (-1,0736) + 0,75 * 0,0579= -1,225785
Z =-1,235363 < 0
яғни банкроттылыққа ұшырау ықтималдығы 50% төмен.
Кесте 3.1.1
Кәсіпорынның банкрот болу ықтималдығын екі факторлы модельмен болжамдау
№ | Көсеткіштер | 01.01.2005 | 01.01.2006 |
1 | Ағымдық өтімділік коэффициенті | 0,83 | 0,82 |
2 | Қаржылық тәуелділік коэффициенті | 0,75 | 0,73 |
3 | Z- банкрот болу ықтималдығы көрсеткіші | -1,235363 | -1,225785 |
4 | Банкрот болу ықтималдығы пайызы | <50% | <50% |
Берілген модель кәсіпорынның банкрот болу ықтималдығын 50%-дан анағрлым төмен деп болжамдайды. Бірақ бұрын жасалған талдау мәліметтері бойынша кәсіпорынның қаржылық жағдайы нашарлау үстінде.
Äàìû¹àí åëäåð ò¸æiðèáèåñiíäå Ý.Àëüòìàííû» ê¼ï ôàêòîðëû ìîäåëüäåði ºîëäàíûëàäû:
Z – èíäåêñiíi» øåêòi ê¼ëåìi: 2,675.
Êåñòå 3.1.2
Áàíêðîòòûººà ½øûðàóäû» ûºòèìàëäû¹ûíû» äå»ãåéi
Z – ê¼ëåìi | Áàíêðîòòûººà ½øûðàóäû» ûºòèìàëäûëû¹û |
1,81 æ¸íå îäàí ò¼ìåí | ¼òå æî¹àðû |
1,81-äåí 2,70-êå äåéií | æî¹àðû |
2,71-äåí 2,90-¹à äåéií | ì¾ìêiíäiê òóûíäàéäû |
3,0 æ¸íå îäàí äà æî¹àðû | ¼òå ò¼ìåí |
Біздің талданушы кәсіпорында есепті жылы:
К1= -20222 / 155230 = -0,1303
К2 = -67220 / 155230 = -0,433
К3 = 36221 / 155230 = 0,2333
К4 = 40998 / 114232 = 0,3589
К5 = 216889 / 155230 = 1,3972
Z = 1,2 * (-0,1303) + 1,4 * (-0,433) + 3,3 * 0,2333 + 0,6 * 0,3589 + 1,0 * 1,3972 =
= (-0,15636) + (-0,6062) + 0,76989 + 0,21534 + 1,3972 = 1,61987
яғни 5 факторлы модель бойынша оның мәнi 1,61987 < 1,81 ден төмен – банкроттықа ұшырау ықтималдығы өте жоғары болып отыр.
Ò¼ëåìäiê ºàáiëåòi ò¼ìåí ê¸ñiïîðûíäàðäû» áàëàíñûíû» ºàíà¹àòòàíàðëûºñûç º½ðûëûìûí áà¹àëàó ¾øií., êðèòåðèëåð ðåòiíäå êåëåñi ê¼ðñåòêiøòåð ïàéäàëàíûëàäû: ëèêâèäòiëiêòi» æàëïû êîýôôèöèåíòi, ê¸ñiïîðûííû» ¼çiíäiê àéíàëûì ºàðæûëàðûìåí ºàìòàìàñûç åòiëó êîýôôèöèåíòi æ¸íå ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií ºàëïûíà êåëòiðó êîýôôèöèåíòi.
Áàëàíñ º½ðûëûìûí ºàíà¹àòòàíàðëûºñûç äåï òàíó ¾øií, îë ê¸ñiïîðûíäû ò¼ëåìäiê ºàáiëåòiñiç äåï åñåïòåó ¾øií êåëåñi øàðòòàðäû» áiði îðûíäàëóû òèiñ:
à) åãåð æàëïû өтімділік êîýôôèöèåíòi îíû» íîðìàòèâòiê ì¸íiíåí ò¼ìåí áîëñà (2,0);
á) åãåð меншіктік àéíàëûì ºàðæûëàðûìåí ºàìòàìàñûç åòiëó êîýôôèöèåíòi íîðìàòèâòiê ì¸íiíåí ò¼ìåí áîëñà (0,1).
Æàëïû à¹ûìäûº ëèêâèäòiëiê êîýôôèöèåíòi êåëåñi ôîðìóëà áîéûíøà åñåïòåëåäi:
Ê๠= | À¹ûìäûº àêòèâòåð – Áîëàøຠìåðçiì øû¹ûíäàðû |
À¹ûìäûº ïàññèâòåð – Áîëàøຠìåðçiì òàáûñòàðû |
´çiíäiê àéíàëûì êàðæûëàðû ìåí ºàìòàìàñûç åòiëó êîýôôèöèåíòi êåëåñi ò¾ðäå åñåïòåëåäi:
Êîññ = | À¹ûìäûº àêòèâòåð – À¹ûìäûº ïàññèâòåð |
À¹ûìäûº ïàññèâòåð |
Áàëàíñ º½ðûëûìûí ºàíà¹àòòàíàðëûºñûç, àë ê¸ñiïîðûíäû ò¼ëåì ºàáiëåòñiç äåï êåëåñi æà¹äàéëàðäà åñåïòåéäi:
- Êòë åñåïòi æûë àÿ¹ûíà 2,0-äåí ò¼ìåí;
- Êñîñ åñåïòi æûë àÿ¹ûíà 0,1-äåí ò¼ìåí.
Åãåð æàëïû ëèêâèäòiëiê êîýôôèöèåíòi íîðìàòèâòåí ò¼ìåí, àë à¹ûìäûº àêòèâòåðäi º½ðàóäà¹û ¼çiíäiê àéíàëûì êàïèòàëû ¾ëåñi 0,1- òåí ò¼ìåí áîëñà (íîðìàòèâ), áiðຠîñû ê¼ðñåòêiøòåðäi» àðòó òåíäåíöèÿñû áàéºàëñà, îíäà 6 àé ìåðçiìãå òå» óàºûòòà¹û ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií ºàëïûíà êåëòiðó êîýôôèöèåíòií åñåïòåéìiç.
Áàëàíñòû» ºàíà¹àòòàíàðëûºñûç º½ðûëûìû êåçiíäå ê¸ñiïîðûííû» ¼ç ò¼ëåìºàáiëåòòiëiãií ºàëïûíà êåëòiðó ì¾ìêiíäiêòåðií òåêñåðó ¾øií 6 àé¹à ò¼ëåìºàáiëåòòiëiêòi ºàëïûíà êåëòiðó êîýôôèöèåíòi àíûºòàëàäû:
Êêòë, Êíòë – åñåïòi æûë àÿ¹ûíäà¹û æ¸íå áàñûíäà¹û à¹ûìäà¹û ¼òiìäiëiê êîýôôèöèåíòiíi» íàºòû ê¼ðñåòêiøòåði;
Ïó – ò¼ëåìºàáiëåòòiëiêòi ºàéòà ºàëïûíà êåëòiðó ìåðçiìi (6 àé);
Ïî – åñåïòi æûë;
Êòëíîðì = 2,0.
Åãåð äå Êâ<1, ê¸ñiïîðûí 6 àé iøiíäå ò¼ëåìºàáiëåòòiëiãií ºàéòà ºàëïûíà êåëòiðå àëìàéäû.
Åãåð äå Êâ>1, áàëàíñ º½ðûëûìûíû» ºàíà¹àòòàíàðëûºñûç äåãåí øåøiìií 6 àé ìåðçiìãå äåéií êåéiíãå ºàëäûðó¹à áîëàäû.
Åãåð Ê๠ìåí Êîññ íàºòû äå»ãåéëåði íîðìàòèâòiê ì¸íäåðiíå òå» íåìåñå æî¹àðû áîëñà, áiðຠò¼ìåíäåó òåíäåíöèÿñû áàéºàëñà, îíäà 3 àé¹à òå» ìåðçiì òå» óàºûòòà¹û îíû» ¼çiíi» ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií æî¹àëòó êîýôôèöèåíòií åñåïòåéìiç.
Áàëàíñòû» ºàíà¹àòòàíàðëûºñûç º½ðûëûìû æà¹äàéûíäà (Êòë>2, Kcoc>0,1) ê¸ñiïîðûííû» ºàðæûëûº ò½ðàºòûëû¹ûí òåêñåðó ¾øií 3 àé ìåðçiìãå ò¼ëåìºàáiëåòòiëiêòi æîþ êîýôôèöèåíòi àíûºòàëàäû:
Ïó – ò¼ëåìºàáiëåòòiëiêòi æîþ ìåðçiìi (3 àé);
Êó>1 – 3 àé àðàëû¹ûíäà ê¸ñiïîðûíäà ò¼ëåìºàáiëåòiëiêêå æî¹àëòó қаупі æîº.
Êó<1 – íåñèå áåðóøiëåð àëäûíäà ê¸ñiïîðûí ìiíäåòòåìåëåðií îðûíäàé àëìàéäû.
Áàëàíñ º½ðûëûìûí ºàíà¹àòòàíàðëûºñûç äåï òàíó ¾øií íåãiç áîëñà (Ê๠ìåí Êîññ íîðìàòèâòåí ò¼ìåí), áiðຠáåêiòiëãåí ìåðçiìäå ¼ç ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií ºàëïûíà êåëòiðóäi» íàºòû ì¾ìêiíäiãi áîëñà, îíäà 6 àé iøiíäå ê¸ñiïîðûíäû ò¼ëåìäiê ºàáiëåòñiç äåï òàíóäû êåéiíãå ºàëäûðó æ¼íiíäå øåøiì ºàáûëäàíóû ì¾ìêií.
Меншіктік àéíàëûì ºàðæûëàðûìåí ºàìòàìàñûç åòiëó êîýôôèöèåíòi
2003-2005 æûëäàðû à¹ûìäûº өтімділік êîýôôèöèåíòi æåòêiëiêòi äå»ãåéäåí ò¼ìåí áîë¹àí ñî» ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií ºàëïûíà êåëòiðó ì¾ìêiíäiãi жоқ деп қорытындылаймыз.
2003-2005 жылдардағы à¹ûìäûº өтімділік êîýôôèöèåíòi теріс мәндерге ие áîëûï îòûð, ñîíäûºòàí îñû ìåðçiìäåãi ò¼ëåìäiê ºàáëåòií ºàëïûíà êåëòiðó (6 àé ìåðçiì iøiíäå) êîýôôèöèåíòií åñåïòåï ê¼ðåìiç, ÿ¹íè îñû ê¼ðñåòêiøêå ºàðàé îòûðûï òàëäàíûï îòûð¹àí æûëäû» 6 àé iøiíäå ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií ºàëïûíà êåëòiðó ì¾ìêiíäiãi жоқ деп қорытындылаймыз.
Åíäi ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií 3 àé iøiíäå ñàºòàï ºàëó íàºòû ì¾ìêiíäiãi êîýôôèöèåíòií åñåïòåï ê¼ðåèiê. Åãåð Êóò 1 ¾ëêåí áîëñà, îíäà 3 àé iøiíäå ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií ñàºòàï ºàëó ì¾ìêiíäiãi жоқ деп қорытындылаймыз.
Êåñòå 3.3.1
Ò¼ëåìäiê ºàáiëåòi ìåí íåñèåëiê ºàáiëåòií áîëæàó
ʼðñåòêiøòåð | 2003 æûë | 2004 æûë | 2005 æûë | Æåòåêøi íîðìàñû |
1. À¹ûìäûº өтімділік êîýôôèöèåíò | 0,88 | 0,83 | 0,82 | ≥2,0 |
2. Меншіктік àéíàëûì ºàðæûëàðûìåí ºàìòàìàñûç åòiëó êîýôôèöèåíòi | -0,133 | -0,17 | -0,215 | ≥0,1 |
3. Ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií ºàëïûíà êåëòiðó êîýôôèöèåíòi 6 àé | 0,44 | 0,40 | 0,41 | ≥1 |
4. Ò¼ëåìäiê ºàáiëåòií 3 àé¹à iøiíäå ñàºòàï ºàëóäû» íàºòû ì¾ìêiíäiãi êîýôôèöèåíò | 0,44 | 0,41 | 0,41 | ≥1 |