Зейін теориялары

Ереже бойынша  белгілі бір уақытта 18 немесе оданда көп санды дұрыс қойса, сыналушының зейін көлемінің деңгейі нәтижелі іс-әрекетті орындауға   жеткілікті   деп   танылады,   жақсы.   15-17   сан   болса,   зейін көлемінің деңгейі қалыпты. 12-14- сан - зейін көлемінің деңгейі орташа, яғни оны жаттықтырудың мәні бар.   11   немесе оданда төмен болса -сыналушылар міндетті түрде зейінінің келемін жаттықтыруы тиіс. Көрнекілік үшін алынған мәліметтерді кесте арқылы көрсетеміз.

 Кесте  1. Бірінші жарты оқу жылында зейін келемінің деңгейлері

 

Зейін көлемінің деңгейлері	Психология  мамандығы бойынша		Шет тілдері  мамандығы бойынша
		Сыналушылар саны	%	Сыналушылар саны	%
Жоғары
Жақсы
Орташа			1	7
Төмен	15	100	11	93
Барлығы:	15		15

Кесте 2. Екінші –ші жарты оқу жылындағы зейін көлемінің деңгейлері

 

Зейін көлемінің  деңгейлері	Психология  мамандығы бойынша		Тарих мамандығы  бойынша
	Сыналушылар саны	%	Сыналушылар саны	%
Жоғары	9	36
Жақсы			1	3
Орташа	2	8	3	10
Төмен	14	56	27	87
Барлығы:	25		31

Сонымен,  эксперимент  барысында  әр  түрлі  мамандықтагы   1-ші  курс студенттерінің қарым-қатынаста зейін көлемінің  деңгейлерін анықтадық. Зейін көлемін зерттеуден алынган мәліметтер Стюденттің корреляциондық коэффицентінің көмегі арқылы көрнекті түрде өңделді. Осы өңдеудің нәтижесінде мынандай ес құрылды:

t_ЭМП≈1.01    t_крит=2.048        t_крит=2.763   

Жасөспірімдердің зейін көлемінің көрсеткіштер

 

Сыналушылар	Алынған нәтижелер	Сыналушылар	Алынған нәтижелер
1	8	1	12
2	10	2	10
3	10	3	9
4	10	4	9
5	11	5	11
6	6	6	9
7	6	7	12
8	10	8	10
9	10	9	10
10	12	10	10
31	10	11	9
12	10	12	7
13	10	13	7
14	8	14	10
15	6	15	9

 

 

 

 

Кесте 4.

Жасөспірімдердің 2007 жылғы 2-ші оқу жылының жартысында көрсеткен зейін көлемінің көрсеткіштері

 

№	Сыналушылар	Жаттығуға дей. көрсеткіш	Жаттығудан  кей. көрсеткіш
1	И.Р.	12	15
2	к.н.	10	25
3	М.А.	о 7	10
4	У.А.	9	10
5	А.Д.	11	11
6	К.И.	9	10
7	К.Ә	12	15
8	Ж.А.	10	15
9	Е.Ж.	10	12
10	А.А.	10	10
11	Н.Д.	9	15
12	А.Б.	7	15
13	К.Ж.	7	18
14	Е.Д.	10	10
15	Т.С	9	10
16	Е.Н.	10	19
17	К.А.	15	25
18	А.А.	10	15
19	Ә.И.	8	15
20	н.м.	8	13
21	Ж.А.	9	13
22	О.А.	10	13
23	Ә.А.	10	13
24	А.М.	9	13
25	Н.М.	9	10
26	Т.Ә	9	15
27	Ж.В	9	14
28	А.Л.	12	18
29 _	Қ.Б.	8	11
30	Б.Н.	8	13
31	А.А	8	11

 

 

Қорытынды: Зейін  көлемнің нәтижелері жаттығуға зейін  көрсеткіш пен

жаттығудан  кейінгі көрсеткіш бойынша айырмашылық  ақиқат болатынын

дәлелдеу   үшін   еіатиетикалық   әдіс   қолданылды.   Стюдент   критериі

болжамның дұрыстығын көрсетті.

t_ЭМП=-2.2;

 

t_ЭМП={2,000(P<0.05)/2.600(P<0.01)}

Біздің алып отырған эмпирикалық мәніміз  критикалық мәннен кіші болды, оны мына құрылған өстен көруге болады.

 

t_ЭМП≈-2,2         t_крит=2.000                   t_крит=2.600

                                      t_крит≥t_ЭМ

 

 

 

 

 

 

 

Зейіннің  шоғырлануын анықтауға арналған әдістеме.

Бұл зерттеуде  зейіннің шоғырлану деңгейінің керсеткіші тапсырманы орындау уақыты мен жіберілген қателер саны және сөздсрдің астын сызуда, іздестіруде қалып қалған сөздер болып табылады, Бұл тестте не бәрі 25 сөз берілген:

1. Солнце     2.   Район 3. Новость      4. Факт 5. Экзамен

6. Прокурор 7.   Теория        8. Хоккей        9. Трон 10. Телевизор

11.Память    12. Восприятие 13. Любовь       14. Спектакль     15. Радость 16. Народ      17. Репортаж     18. Конкурс      19, Личность     20. Плавание 21.Комедия  22. Отчаяние    23. Лаборато- 24. Основание    25. Психиатрия

рия

Нәтижелер   10-шы кестенің  көмегімсн бағаланады,  Балдарды  сөздерді. іздеуге кетірген уақытқа байланысты есептейді. Әр бір қалып қалған сөзге бір балдан төмендейді. Балдар (10-шы кесте) зейіннің шоғырлану деңгейін сандық түрде құруға мүмкіндік береді.

Егер сыналушының  көрсеткіші 0-ден 3 балға дейін болса, онда тәжірибе барысында бақылау мен есептеудің нэтижесінде зейіннің шоғырлану деңгейінің төмен болуының себебін анықтау керек. Төмен болуының себебі: шектен тыс эмоционалдық уайым, сыртқы кедергілер, сыннан өтугс іштей ниетінің болмауы және т.б.

Зейіннің  шоғырлану деңгейінің өте жоғары болуы - бұл адамның феноменалды  психикалық белсенділігін білдіреді.

Көп жағдайда қалып қалған және асты сызылған сөздердің  сыналушының жеке тәжірибееі мен  іс-әрекетіне байланысы бар.

Зейіннің шоғырлануы жаттықтыруды қажет етеді. Осы тесттің нәтижесін жақсарту үшін жаттығулар ұсынуға болады,

2007 жылғы 1-ші  оқу жылының жартысында зерттеу  жұмысының көрсеткіштері бойынша  зейін шоғырлануының деңгейі  сыналушылардың 53%-де төменгі көрсеткішті  көрсетсе, 47%-де орташа көрсеткішті керсетті.

2007  жылғь  2-ші оқу жылының жартысындағы  зерттеу    жұмысының    көрсеткіштері    бойынша    зейін шоғырлануының деңгейі  сыналушылардың 63%-де төменгі көрсеткішті  көрсетсе, 38%-де орташа көрсеткішті  көрсетті Көрнекілік үшін алынған мәліметтерді кесте арқылы көрсетеміз.

Кесте 9. Зейін шоғырлануының деңгейлері

 

Зейін шоғырлануының деңгейлері	Психология  мамандығы бойынша		Шет тілдері  мамандығы бойынша
	Сыналушылар саны	%	Сыналушылар саны	%
Жоғары
Жақсы
Орташа	9	60	5	33
Төмен	6	40	11	73
Барлығы:	15		15

 

 

 

 

Кесте10. Зейін шоғырлануының деңгейлері

 

Зейін шоғырлануының деңгейлері	Психология  мамандығы бойынша		Тарих мамандығы  бойынша
	Сыналушылар саны	%	Сыналушылар саны	%
Жоғары
Жақсы
Орташа	14	56	7	23
Төмен	11	44	22	77
Барлығы:	25		31

Сонымен,  эксперимент барысында әр  түрлі  мамандықтағы   1-ші  курс студенттерінің    қарым-қатынаста    зейін    шоғырлануының    деңгейдерін  анықтадық. Зейін   шоғырлануын  зерттеуден   алынған мәліметтср Стюденттің корреляциондық коэффицентінің көмегі арқылы көрнекті түрде өңделді.

Осы өңдеудің нәтижесінде мынандай ес құрылды:

 

t_ЭМП≈-2,2         t_крит=2.000                   t_крит=2.600

                                      t_крит≥t_ЭМ

 

Сондай-ақ, 2006-шы оқу жылында зерттелген шет тілдері мамандығы мен 2007-ші оқу жылының басында зерттелген тарих мамандығындағы сыналушыларының зейін шоғырлануын зерттеудің нәтижесіне көз жеткізу арқылы дамытушылық жаттығуларды ұсынуға мүмкіндік алдық.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жасөспірімдердің 2007 жылғы зсйін шоғырлануының керсеткіштсрі.

Кесте 11.

 

Сыналушылар 1-топ	Алынған нәтижелер	Сыналушылар 2-топ	Алынған нәтижелер
1	4	1	3
2	5	2	3
-5 3	1	3	0
4	3	4	0
5	3	5	2
6	3	6	5
7	0	7	4
8	4	8	5
9	6	9	3
10	0	10	2
11	3	11	1
12	6	12	2
13	2	13	3
14	3	14	4
15	3	15	5