Алгебра элементтерін оқытуда дамыта оқыту технологиясын қолдану

3.Үй  тапсырмасын бекіту

Оқушыларға осы  уақытқа дейінгі сандарды еске түсіру мақсатында сұрақ қойылып, «Білемін, білгім келеді, үйрендім» кестесінің бағандары толтырылады. 

Білемін	Білгім  келеді	Үйрендім

ІІ. Жаңа мағынаны тану

1. Жаңа сабаққа психологиялық дайындық

«Иә немесе жоқ» ойыны

• 4-тің алдында тұрған сан 6-ға тең
• 7-нің алдында тұрған сан 6-ға тең
• 5-тен кейінгі сан 4-ке тең
• 6-дан кейінгі сан 8-ге тең
• 2 мен 1 саны 3-пен көрші тұрады
• 7 саны 8 санынан артық

2. Жаңа сабақты түсіндіру 
    
    
    
    
    
    
    
   

Осы суретті  көрсетемін. Таразы тепе-теңдік жағдайында тұр. Баллардың назарын оң жақтағы  табақта 4 кг тартатын қорап тұрғанын аударамын. Демек сол жақ табақта  да сонша болу керек. «Таразының екі  басы тең болу үшін сол жақтағы қорап неше кг тартуыкерек?» Балалар ізделінді санды таңдапалу арқылы анықтайды, бірнеше «өлшеулер» қарастырады. Соңғы қарастырылған санын әріппен белгілеу қолданылып, жазылып көрсетіледі.

3. Жаңа сабақта жүргізілетін жұмыс

№1

Кестені пайдаланып тура теңдіктер мен теңсіздіктер құрастыр: 

 

 
 

№2

Сандарды  кему ретімен жаз

№3

Есептеу. Сызбасын сызып, схемасын құрып, керіесеп құрастырту

№4

Теңдеуді  3 қатарға бөліп беру

3+x=9  10-x=3  x-3=6

40+y=80  100-x=40  x-30=50 

№5

Сызбасын сызу

4. Жаңа сабақты бекіту

«Үндемес» ойыны

Тапсырмаларды оқып тұрамын, сынып өз беттерінше дәптерге жауабынжазады.

• 10 мен 9,4 пен 5,10 мен 50, 50 мен 40 сандарының қосындысын тап
• 10-5, 90-60, 100-70, 15-10 сандарының айырмасын тап
• 7 банка таңқурай және 3 банка қарақат терілді. Барлығы неше банка жидек терілді?
• Х+9=10 х-тің мәні нешеге ең екенін жазу

 

ІІІ. Ой толғаныс кезеңі

«Математикалық  таразы» ойыны

Таразының 1 жағына теңдікрді, 2 жағына теңсіздіктерді қой

20+30*40-20  20-12*7+1

5+4*12-7   12+4*24-8

62+4*17+24  42+7*16-9

Үй тапсырмасын беру

№5,№7

Бағалау

5 балдық жүйе  бойынша

Қорытынды

       Математика  - ұлы ғылым, адам ақылының ең бір  асыл қабілеттерінің тамаша жемісі. Шәкірттерді  білім нәрімен сусындататын, өмірдің  асулары мен шыңдарына қажымай-талмай шығуына алғаш жол нұсқаушы –  ұстазы.

       Курстық  жұмысымда  оқыту жүйесіндегі  дамыта оқытуға түсінік берсем, есеп шығаруға үйретудің дамытыла жүргізілуі мен бастауыш сыныптағы алгебралық элементтердің дамыта оқытылуына Т.Қ. Оспановтың ұсынған бастауыш сыныптарға арналған математиканы оқытудың әдісіне сүйендім.

       Осылардың барлығын оқушы санасына жеткізе  білу мұғалімнің профессинолдық шеберлігімен, іскерлігімен тікелей байланысты, «ана-өмір тұтқасы» болса, «ұстаз – мектеп тұтқасы» десек артық айтпаймыз. Оқушыларға математика негіздерінен білім беру, басқа ғылым салаларымен ұштастыру басты міндет екенін әрдайым есте тұтқанымыз жөн. Курстық жұмысымда тек өзімнің қарастырған мысалдар мен жаттығулар емес, озат мұғалімдердің де іс-тәжірибелері мен таныса отырып,  кеңірек тоқталып оларды да өз тәжірибеміе енгіздім.

       Қорытындылай  келе дамыта оқыту балалардың ойлау  қабілеттерінің дамуында үлкен роль атақарады. Дамыта оқыту балалардың ойлау қабілеттерінің дамуына әсер етеді және мұғалімнің оқушыларға білімді  дайын күйінде бермей өздерінің  ойлануларына мүмкіндік береді.

       Зерттеу проблемасына қатысты психологиялық - педагогикалық, ғылыми - әдістемелік  әдебиеттерге, оқулықтарға жасалған талдаулардан, жүргізілген педагогикалық  эксперимент нәтижелеріне сүйене отырып,  зерттеудің алдына қойылған міндеттері толықтай шешілді және зерттеудің ғылыми болжамына сәйкес нәтижелер алынды.

       Дамыта  оқыту тұжырымдамасының негізгі  идеясы: бастауыш сынып жасында арнайы ұйымдастырылған оқыту арқылы оқушыда өзіндік жетілу, өзіндік тану бағытында нақты қабілеттер қалыптастыруға болады. Оқушыларды дамытудың негізі - оқудың субъектісі ретінде өзін - өзі өзгертуге бағытталған, бала белсенділігінің ерекше бір формасы ретінде түсіндірілетін оқу әрекеті.

       Дамыта  оқытудың негізгі принципі-бағдарламалық  және проблемалық әдістермен оқыту. Бұл әдістер-оқушылардың іскерлік қабілетін дамытып белсенділігін арттырады. Ізденімпаздығын күшейтеді, өздігінен білім алуға жол ашады.

       Бүгінгі танда өмірде болып жатқан өзгерістерге байланысты қоғамның шығармашылық әрекет пен шығармашыл тұлғаға мұқтаж екендігі дәлелденуде. Осыған орай, орта білім беретін мектептерге үлкен талап қойылуда. Дамыта оқыту үрдісінде оқушы оқу әрекетімен шұғылданып, теориялық ойлауға икемделеді, білімді өзі меңгеруге мүмкіндік алады.

       Дамыта  оқытуда баланың ізденушілік  зерттеушілік әрекетін ұйымдастыру басты назарда ұсталады. Ол үшін бала өзінің осы кезге дейінгі білетін тәсілдерінің жаңа мәселені шешуге жеткіліксіз екенін сезініп, содан барып оның білім алуға деген ынтасы артып, білім алуға әрекеттенеді. Сабақ мұндай жағдайда төмендегідей үш құрамдас бөліктерден тұратын болады:

1. Оқу  мақсаттарының нақты қойылуы.

2. Оны  шешудің жолын бірлесе қарастыру.

3. Шешімнің дұрыстығын дәлелдеу

       Бұл үшеуі- дамыта оқытудың Д.Б. Эльконин- В.В.Давыдов  жасаған жүйесінің негізгі компоненттері.  
 
 
 
 
 
 
 
 

Әдебиеттер  тізімі:

1. Қазақстан Республикасы Президентінің «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз» Жолдауы. 28 қаңтар 2011 жыл, Астана қаласы.
2. Қазақстан Республикасының гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы. 2010 жыл, Алматы
3. М.А. Бантова, Г.А. Бельтюкова және т.б. "Бастауыш кластарда математиканы оқыту методикасы" Алматы. "Мектеп"-1978
4. М.А. Бантова,     Г.В.Бельтюкова "Методика преподавания математики в   начальных   классах"- Москва: Просвещение, 1984
5. Е.Байдыбекова, Т.Ерғазиева "Есептердің практикалық, танымдық   және    тәрбиелік   мәні"   Бастауыш мектеп. 1998, №2
6. Баймұханов "Математика есептерін шығаруға үйрету"- Алматы, 1983

7.  Бастауыш  мектептегі дамыта оқыту технологиясы, // Әдістемелік  

      нұсқаулық, 1999.

   8. Эльконин-Давыдов  «Дамыта оқыту технологиясы», // Педагогикалық

        шығармалар, 1998.

   9. Оқу  үрдісіндегі дамыта оқытудың мәселелері, //Психологиялық ғылым

       және білім беру, 2003, №1.

   10. «Математика»  О.М. Долымбетов , Г.Е. Берікханов. Алматы 2004 ж.

   11. Кененбаева  М.А. Бастауыш және негізгі мектепте математиканы

       дамыта оқытудағы сабақтастық  мәселелері: Афтореферат 

дисс.канди.пед.ғылым. – Астана, 2005.

     
 

      
 
 
 

Оқушы іс-әрекеті	Мұғалім іс-әрекеті
Проблеманы шешуші. Өнім жасаушы.  Әртүрлі әдіс-тәсілдер арқылы іздеуші, табушы.     Өз өнімін ортаға салушы, ұжыммен қарым-қатынасқа түсуші (жоба, модель, ереже, сұрақтар дайындаушы). Керегінде мұғалімді де пікірталасына шақырушы. Өз еңбегін саралаушы, қорытындылаушы.	Оқушыларды дербес таным іс-әрекетіне кіргізуші, оған түрткі жасаушы. Тапсырмалар, сұрақтар әзірлеуші. Ақылшы, көмек беруші. Бірлесіп іздеуші, керегінде олармен пікір таласына, диалогиялық әңгімеге кіруші. Психологиялық жағымды жағдай тұғызушы.     Оқушылардың ізденісін қолдаушы, мақұлдаушы. Қол жеткен нәтижені саралаушы, коррекция жасаушы.