Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеу

_{Trenitaliaдан  басқа, елде тағы жолаушыларды тасымалдаумен айналысатын 26 көлік ұйымының мемлекеттік лицензиясы бар. Тасымалдарды орындау құқығына лицензияны Италия үкіметі береді, ал қауіпсіздік сертификатын RFI жүргізеді.}

_{2003 жылдан бастап  жолаушылар тасымалының барлық түріне конкурс ашылды. Бұдан былай жергілікті жолаушылар тасымалын мемлекеттік орталық емес, өңірлердегі билік бақылайтын болды. Өңірлер үкіметі өз облыстары шегінде көліктік қызмет көрсетуі және Италия турларына ашық тендер жариялауы тиіс.}

_{Италия  темір жолдарының қаржылық жағдайы ең алдымен ресурстарды үнемдеуге бағытталған жаңа технологияларды енгізу есебінен едәуір жақсарды. Қайта ұйымдастырудан кейін еңбек өнімділігі 18%-ға артты, ал қызметкерлер штаты ширекке жуық қысқартылды: бүгінде темір жол тасымалы саласында 100 мыңнан астам адам жұмыс істейді.}

_{Әлемде темір жол тасымалын көрінеу залалды деп санау орын алғанына қарамастан, кейбір елдерде тұрақты пайда әкелетін темір жол компаниялары бар. Мұндай мысалдар көп емес, оның ішінде ең үлгілісі - Жапония. Бұл елдің темір жолдары - бұл жолаушылар тасымалдаумен ғана айналысатын алты аса ірі JR компаниялары және бір JR жүк компаниясы:}

_{JR EAST – Шығыс темір жолы;}

_{JR WEST – Батыс темір  жолы;}

_{JR HOKKAIDO – Хоккайдо темір  жолдары;} 

_{JR KYUSHU – Кюсю темір  жолдары;} 

_{JR SHIKOKU – Сикоку темір  жолдары;} 

_{JR CENTRAL (JR Tokai) – Орталық Жапония темір жолдары.}

_{Саладағы талассыз көшбасшы JR East компаниясы болып отыр, оның табысы 2004 жылы жылына 24 миллиард доллардан, ал күн сайынғы жолаушылар ағыны - 16 миллион адамнан асты.}

_{JR тобына кіретін  басқа компанияларға қарағанда JR East басқару стратегиясының негізгі міндеттерінің бірі 6200 миллиард иенге (43,3 миллиард АҚШ доллары) тең жекешелендіруден мұраланған қарызды қысқарту болып табылады. Бұл Еуропада қабылданған шешімдерге және Жапониядағы жалпы практикаға қайшы келеді, бірақ компания 11 жыл ішінде 1600 миллиард иен (11,2 миллиард АҚШ доллары) мөлшеріндегі борыштың бөлігін өтеді.}

_{Бүгінде JR East күн сайын 16 миллионға жуық жолаушы тасымалдайды. 2005 жылы JR East барлығы 5850 миллион жолаушы тасымалдады және              125 миллиард жолаушы./км орындады.}

_{Авиатасымалдар  және әуежай қызметтері нарығын дамытудың халықаралық тәжірибесі}

_{1987 жылға дейін Еуропа елдерінің авиациялық нарықтары ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің авиациялық нарықтарына ұқсас тамыр-таныстық және бытыраңқылықпен сипатталды. Әуе кеңістігінің бірыңғай нарығын құру үшін ЕО саланы ырықтандыруды үш кезеңде жүзеге асырды.}

_{Бірінші кезең 1987 жылы қолданыстағы ережелерді және екі жақты үкіметаралық келісімдерді жұмсартуға бағытталған шаралар пакетін қабылдауды қамтыды.}

_{Бұл шаралар үкіметтердің ЕО ішіндегі тасымалдауларға еркін тарифтер енгізуге кедергі келтіру мүмкіндігін тарылтты және авиакомпанияның оның ішінде код-шеринг бойынша орындарды толтыру мәселелерінде белгілі бір оралымдылығын жүктеді (авиакомпаниялар арасындағы маршруттарды, кестелерді, слоттарды, бірыңғай тарифтерді бірлесіп пайдалану бойынша келісім).}

_{Екінші  кезең 1990 жылы тарифтер тағайындау кезінде еркіндік беруге және өткізу сыйымдылығын бірлесіп пайдалануға бағытталған шаралар пакетін қабылдаумен атап өтілді. Ол сондай-ақ барлық ЕО тасымалдаушыларына өз елі мен басқа ЕО елі арасында қанша болса да жолаушы тасымалдау құқығын берді.}

_{ЕО  әуе көлігін ырықтандырудың келесі кезеңі 1993 жылғы қаңтар айынан бастап қолданылатын үшінші шаралар пакетін қабылдау болды. Бұл шаралармен ЕО шегінде қызметтер көрсету еркіндігі және (1997 жылғы сәуір айынан бастап) каботаждық тасымалдау еркіндігі (авиакомпанияның ЕО-ның бір елінен ЕО-ның басқа елінде орналасқан маршруттар бойынша ұшу құқығы) жарияланды.}

_{Әуе көлігін ырықтандырудың үшінші пакеті: ЕО авиакомпанияларына пайдаланушының лицензиясын беру талаптарын стандарттауды; пайдаланушының лицензиясы бар барлық ЕО авиакомпанияларына барлық маршруттарға ЕО шегінде ашық қолжетімділік және ұлттық авиация инстанцияларында бекітпестен жолаушылар тарифтерін белгілеудің толық еркіндігін беруді көздеді.}

_{Осының салдарынан аталған бірыңғай нарық Норвегия, Исландия және Швейцарияға таратылды. Шаралардың үшінші пакеті қабылданғаннан бастап 15 жыл ішінде авиация нарығының эволюциясы өтті және оның құқықтық жүйесін жаңғырту қажеттілігі туындады. 2006 жылғы шілде айында Еурокомиссия заңнамалық базаны шоғырландырудың бірінші қадамы ретінде үшінші пакеттің қолданыстағы үш директивасын біріктіру жолымен әуе көлігінің бірыңғай нарығының нормативтік алаңын жаңғыртуды және оңайлатуды ұсынды.}

_{Мынадай қағидаттарға негізделген толыққанды Азаматтық авиацияның еуропалық кодексін әзірлеу бойынша дайындық жұмыстары бір мезгілде басталды.}

_{Қауіпсіздік. Бірыңғай еуропалық нарықтың маңызды артықшылығы әуе көлігінің барлық саласындағы ұшу қауіпсіздігінің және жолаушылардың қауіпсіздігінің жоғары деңгейі болып табылады. Статистика бойынша,                   авиация - көліктің ең қауіпсіз түрлерінің бірі, ал қауіпсіздік бойынша Еуропа қауіпсіздіктің бірыңғай және жоғары стандарттары есебінен бірінші орында тұр.}

_{Жолаушылардың құқығы. Монреаль конвенциясының қатысушысы бола отырып және осы халықаралық шартты орындау үшін ЕО әуе апатының нәтижесінде жолаушының өліміне немесе денсаулығына зиян тигізгені үшін және жүкті кідірткені үшін авиакомпанияның жауапкершілігі туралы директива қабылдады. Бұдан басқа, ЕО бортқа қонудан бас тартқан, рейсті тоқтатқан немесе ұзақ мерзімге кідірткен жағдайда жолаушыға өтемақы төлеу және жәрдем көрсету ережелерін қабылдады.}

_{Экологиялық көлік. Қоршаған ортаны қорғау мақсатында экологиялық таза технологиялар және әуе трассаларын оңтайландыруға инвестиция салу есебінен әуе кемелері шуылы мен пайдаланылған газдары бойынша неғұрлым қатаң ең жоғары нормалар енгізілуде.}

_{Әлеуметтік мәселелер. Бірыңғай нарық әуе көлігі саласындағы еңбек жағдайын жақсартуы тиіс. Еурокомиссия тиісті ұлттық және жалпы еуропалық заңдарды тиісінше пайдалануға кепілдік береді.}

_{Бірыңғай нарықтың жетістіктері. ЕО-дағы әуе көлігінің бірыңғай нарығы азаматтық авиация қызметтерін тұтынушыларға алып ұтыс әкелді. Біріншіден, 1993 жылы бірыңғай авиация нарығын құрған кезден бастап ЕО-дағы әуе трассаларының саны 170 %-ға артты – бүгінде әуе көлігі көптеген қалалар мен шалғай аудандарға қызмет көрсетеді. Жолаушыларға хабтарда (тораптық әуежайлар) ауысып мінудің орнына көбірек бару пункттері мен тікелей рейстер ұсынылады.}

_{ЕО-да авиатасымалдаушылар  арасында бәсекелестік күрт өсті.                     1992 – 2006 жылдар ішінде үш және одан да көп бәсекелес авиакомпаниялар арасындағы маршруттар саны 300 %-ға өсті. Осының салдарынан, жолаушыларда таңдау кеңейді, ал баға күрт төмендеді.}

_{Бұдан басқа, ЕО-да жолаушылар авиациялық қызметтердің монополиялық провайдерлерімен өте сирек кездеседі, соңғы жылдары нарықта пайда болған төмен тарифті тасымалдаушылар көптеген еуропа елдерінде «ұшатын халықтың» дағдысын өзгертіп, мүлде жаңа бизнес-модель ұсынды. Төмен тарифті тасымалдаушылардың өткізу сыйымдылығы 2006 жылы 1-ден 28 %-ға дейін өсті.}

_{2004 жылы ЕО нарығының кеңеюі әуе көлігінің бірыңғай нарығының басымдылығын тағы да көрсетті. Үкіметтік шектеулер жойылғаннан кейін                  ЕО-ның жаңа елдерінде әуе тасымалдарының көлемі екі жыл ішінде екі еселенді.}

_{ЕО-ның сыртқы авиациялық саясаты. ЕО әуе көлігінің бірыңғай нарығының табысы ретінде ЕО мүшелері болып табылмайтын елдерге ұшу кезінде авиакомпаниялар мен авиажолаушылар үшін ұқсас тиімділікке қол жеткізуге ниетті.}