Автор: Пользователь скрыл имя, 27 Марта 2012 в 19:15, курсовая работа
Маркетинг деген термин АҚШ экономикалық әдебиеттерінде ХІХ-ХХ ғасырдан бастап қолданыла бастады. Маркетинг концепциясының негізгі мәні тұтынушылардың мұқтаждарын қанағаттандырумен тығыз байланысты. Бұл концепцияның өмірге келу себебі де тауарлардың молынан өндірілуінен, оларды сатып алушыға өткізу ісінің қиыншылықтарға кездесіп, күрделілене түсуінде. Сондықтан да XX ғасырдың басында маркетингті өтім әдісі ретінде қолданып, маркетинг жөнінде коммерциялық түсінік орын алды. Яғни өндіруші, демек сатушы сатып алуға, жеткілікті шамасы бар сатып алушыны тауып, өнімін шығаруы тиіс еді. Яғни маркетинг теориясын басқару жүйесінде қолданып, оның басты принциптеріне сәйкес тек сенімді түрде сатылатын өнімді өндіру және фирма осыған сай ұйымдастырылуы тиіс еді /1, -9б./.
РІСПЕ………………………………………………………………………......3-4
I. Маркетингтің мәні мен негізгі қағидалары
1.1 Маркетингтің әлеуметтік – экономикалық мәні.............................................5-9
1.2 Маркетинг концепциясының дамуы………………………………..............9-11
1.3 Маркетинг принциптері……………………………………………….......11-14
ІІ. Маркетингтің қызметтің теориялық негіздері
2.1 Қызмет көрсету маркетингінің негіздері..........….......................................15-17
2.2 Маркетингтік қызмет ерекшеліктері............................................................17-19
2.3 Қызмет саласындағы маркетинг стратегиялары.........................................19-21
III. Маркетингтік зерттеу
3.1 Маркетингтік зерттеулердің мәні.................................................................22-24
3.2 Маркетингтік зерттеулер процесі.................................................................24-28
3.3 Маркетингтік зерттеулердің әдістері...........................................................28-31
ҚОРЫТЫНДЫ……..……………………………………………………….....32-33
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ……………………………........34
Барлау зерттеулерін жүргізудің негізгі жолдары – екінші ретті мәліметтерді қолдану, әдебиеттермен жұмыс істеу, сарапшылардан және фокус-топтардан пікір сұрау алу, таңдалған оқиғаларды талдау. Барлау зерттеулерде анкеталық пікір сұрау қолданылмайды, оларды жүргізудің нәтижесінде идеялар мен болжамдар алынады.
2.Сипаттама зерттеулер – маркетингтік мәселелерді, әр түрлі жағдайларды, нарықтарды, тұтынушының өнімге қатысын сипаттауға бағытталған маркетингтік зерттеулер. Мұндай зерттеулерде не, кім, қайда және тұтынушылар өнімді қашан, қалай сатып алады деген сұрақтарға жауап ізделеді. Мұндай мәлімет қайталама ақпаратта бар, сонымен қатар оны пікір сұрау мен жүргізу арқылы алуға да болады.
3.Казуалды зерттеулер – себеп-салдар байланысына қатысты ғылыми болжамдарды тексеру үшін жүргізілетін маркетингтік зерттеулер. Мұндай зерттеулерді қолдана отырып, мынадай сұрақтарға жауап алуға болады, «Егер Х факторының мәнін өзгертсек, онда У-тің белгілі бір мөлшерін ала аламыз ба?» Мысалы, «Эйр Астана» әуе компаниясы билеттерінің бағасы 10%-ке төмендесе, онда жолаушылар саны 7%-ке ұлғаюы мүмкін бе? Мұндай зерттеулер негізінен математикалық әдістерді пайдалану арқылы жүзеге асырылады.
Маркетингтік зерттеулер барлаушы зерттеуден басталып, сипаттаушы зерттеуге көшеді,одан соң казуалды зерттеулер жүргізіледі. Маркетингтік зерттеудің негізгі бөлігі, ол - болжамды тексеруде қолданатын сипаттаушы зерттеулер, бірақ олар себеп-салдар байланысын айқындауда онша тиімді емес. Маркетингтік зерттеулердің кең қолданылатын әдістеріне мыналар жатады:
1. Құжаттарды талдау әдісі ;
2. Тұтынушылардан пікір сұрау жүргізу әдісі;
3. Сарапшылар бағалауы.
1.Құжаттарды талдау әдісі: дәстүрлі және бірыңғайландырылған (формализованные) болып екіге бөлінеді.
Дәстүрлі талдау дегеніміз - талданатын материалдың мәнін негіздеу қисыны және құжат мазмұнын түсіндіру. Мұндай талдаудың басты кемшілігі – субъективтілігі (өз пікірінде болу, басқаның пікірімен есептесу) болып табылады. Бірыңғайландырылған талдауда (контент-талдау) нақты және сандық өлшенетін параметрлер қолданылады.
Пікір сұрау әдістерінің барлық жиынтығын әлеуметтік әдістер деп атауға болады, өйткені оларды ең бірінші әлеумет танушылар пайдаланды. Пікір сұрау әдістерінің мынадай түрлері бар:
1.Сауалнамалар (анкеталар) тарату жолымен пікір сұрау. Пікір сұрау пошта, телефон және жеке әңгімелесу арқылы жүргізіледі. Жеке әңгімелесу (сұхбат) - пікір сұрау жүргізуддің ең әмбебап әдісі. Қажет болса,зерттеуші сауалнамадағы сұрақтардан да басқа сауалдар қойып, зерттеу нәтижелерін толықтыруы мүмкін. Бұл тәсіл - мұқиат дайындықты, әңгіме өткізуді жоспарлауды және білікті мамандардың қатысуын талап ететін қымбат әдіс. Пікір сұрау жүргізудің мынадай әдістерін атап өтуге болады:
1.Сұрақтарды стандарттаудың (бірдей сұрақтар) деңгейінің жоғарылығы;
2.Басқа әдістермен салыстырғанда жүзеге асырылуы қарапайым;
3.Терең талдау жүргізу мүмкіндігі.
Кемшіліктері:
1.Жауаптарды хаттамалау;
2.Ақпаратты өңдеу қиындылығы;
3.Уақыт пен қаражат көп кетеді
Сауалнама жүргізген кезде ақпарат үш әдіспен жиналады:
1.Бірінші жағдайда сұхбат жүргізуші респонденттерге сұрақ қойып,жауатарды белгілеп отырады.
2.Респондент өз бетінше жауап толтырады.
3.Сұрақтар компьютер көмегімен қойылады.
2.Фокус-топ - құрылымдық емес сипаттағы ақпарат алу мақсатында модератордың басқаруымен өткізілетін респонденттердің кішігірім тобы. Бұл әдістің мәні әр түрлі тұтынушылар тобының ойларын айқындау.
Фокус - топ талғамдары,қажеттіліктері,
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде маркетингтің мәні оның алдына қойылған атқаратын қызметтерімен белгіленген десек те болады. Біздің дәуірімізде маркетинг мәні жетіліп өзгерген. Оның мәнінің өзгерісі өнімді шығару және өнімді өткізу шарттары өзгерісімен байланысты. Қазіргі кезде маркетинг әрекетінің мәні сайып келгенде жоғары пайда алу үшін рыноктың, демек тұтынушылардың нақты қажеттерін зерттеу, соның негізінде фирманың барлық қызметін (тауарды өндіру, өңдеу, өткізу, жылжыту) ұйымдастыру жүйесі болып табылады. Мұнда есте болатыны маркетингке сүйене отырып фирманың түбінде пайдалы әрекетін ұйымдастыру үшін, алғашқы оның қадамдары уақытша пайдасыз, кейде тіпті шығынды болуы мүмкін. Бұл болжамды шығындар, немесе ойда болған уақытша кездесетін қиыншылықтар болып табылады. Одан кейін мол табыс әкелетін, немесе фирманың қанағатты пайда тауып рынокта тұрақты іс-әрекетін көздеген маркетингтік нысанасы орын алуы тиіс. Осы тәрізді маркетинг нысанасы тек пайданы көбінен табу ғана емес, керісінше әлеуметтік, тұрақтылық, фирманың іс-әрекетінде қауіпсіздік т.б. с.с. нысанасы болуы мүмкін. Маркетинг ұғымына қатысты мәселе қозғалғанда, оның екінші бір маңызды жағы, яғни қазмет көрсету жүйесі тасада, қалған тәрізді сезіліп тұрады. Шындығында, күнделікті өмірде қызмет көрсетуге мұқтаждық тауар тұтынудан әлде қайда жиі кездеседі. Оның түрлері де көп. Әдетте материалдық қызмет тауарлық қарым-қатынастарға байланысты көрсетілсе, бұған қатыссыз қызмет түрлерін айырықша тауар ретінде қарастыру маркетингтік байланысты толықтыра түсуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, тауар қозғалысына байланысты қызметтерді көбінесе сол процестермен шұғылданатын мекемелердің өздері атқарады, ал дербес көрсетілетін қызметтерді арнайы мамандандырылған кәсіпорындар (фирмалар) атқарады.
Қоғамның
прогрессивті дамуына қарай оның
мүшелерінің қажеттіліктері де өседі.
Адамдар олардың
Әрбір қоғамның алдына қойған мақсат, міндеті болады. Соған сәйкес адамдарды тәрбиелеу өркениетке жету жолында белгілі бір мақсатқа жұмылдыру қажеттіліктері орындалады. Осы орайда материалдық қатынастар да үлкен үлес қоса отырып материалдық экономикалық құрылымының негізі болып табылады.
Маркетинг
— шаруашылық шешімдерді қабылдау
үшін нарықта орын алып жатқан үрдістерді
мұқият есепке алуды қарастыратын капиталистік
кәсіпорынды басқару
Көптеген зерттеушілер маркетинг — бұл үрдіс деген көзқарасты ұстанады. Бұл үрдіс компания жұмыс істегісі келетін мақсатты нарық сегментін зерттеу ден басталады. Маркетологтар әлеуетті сұранысты және оның көлемін (нарық сегментінің көлемін) анықтайды, яғни қажеттіліктері жеткілікті деңгейде қанағаттандырылмаған немесе нақты тауарлар мен қызметтерге қызығушылық білдіретін сатып алушыларды айқындайды. Нарықты сегменттеу жүргізіледі және сол сегменттің компания ең жоғарғы деңгейде қызмет көрсете алатын бөліктерін таңдау жасалады. Жүргізіліп жатқан шараларды және олардың тұтынушыларға әсерінің деңгейін бағалауға мүмкіндік беретін маркетингтік аудит жүйесі құрылады. Маркетинг көбінесе тауардан емес, тауарды сатып алуға мүмкіндігі бар төлем қабілеті жоғары тұтынушыны іздеуден басталады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
13. Абрашивили Г. Г. Проблемы международного маркетинга. М. : Международные отнашения, 1984.
14. Исикова К. Японские методы управление качеством. М. : Экономика, 1988.
15. Капустина Н. Е. Теория и практика маркетинга в США. М. : Экономика, 1981.
16. Мартыновский С. В. Монополные цены мирового рынка. М. : Международные отнашения, 1985.
17. Т.Д Маслова, С.Г.Божук,Л.Н.Ковалик. «Маркетинг», Питер,2002ж.
18. Е.П.Голубков. «Основы маркетинга»,Москва,2003ж
19. Садыханова. «Маркетинг», оқулық
20. Д.Ильясов «Маркетинг». оқулық
Қосымша А
Маркетингті басқару
Қосымша Б
Маркетингтік қызмет түрлерінің жеке түрлері
Қосымша В
Қазақстандық компаниялардың зерттеушілік қызметі
Зерттеу түрлері |
Зерттеуші компаниялар және фирмалар |
Зерттеу нәтижелері |
1 |
2 |
3 |
Тұтынушының мінез-құлқын зерттеу.Нарықтық және бәсекелестік ортаны зерттеу. |
Bisam central Asia БРИФ IGM Комкон-2 Еуразия Эксперт Консалт
|
Маркетингтік стратегияны жасау, фирманың нарықтық мүмкіндіктерін бағалау, мақсатты нарықтарды, тұтынушы талғамын талдау. |
БАҚ барлық түрлері аумағындағы мониторинг пен зерттеу, жарнаманың оқырмандар аудиториясының тиімділігін мөлшерлеу |
“Gallup Media Asia” Комкон-2 Еуразия Bisam Central Asia”Болжау” ақпараттық талдау орталығы. |
Жарнама компаниясының жоспары және стра- тегиясын жасау. БАҚ рейтингін бағалау.Жарнаманы тиімді таратушыларды таңдау. Жарнамалық салымдардың тиімділігін анықтау. |
Өнімді зерттеу, сауда маркасын позициялау, ораманы тестілеу, брендтерді жасау, байқау маркетингі |
Bisam Central Asia БРИФ IGM Комкон-2 Еуразия Эксперт Консалт орталығы “Әл-Қуат” орталығы. |
Сауда маркасын позициялау, тауардың тұтынушы талғамына сәйкестігін бағалау, ассортименттік саясатты , өткізу және тауар қозғалысы стратегияларын жасау. |
Бөлшек сауданы, өткізу жүйесі, дистрибьюцияны зерттеу |
BISAM Central Asia БРИФ Amer-Nielsen |
Компанияның нарықтағы орны, бәсекелестер позициясын анықтау, сатуды болжау, дистрибьюция тиімділігін бағалау. |
Нарықтың даму тенденциялары және сипаттамалары |
BISAM Central Asia БРИФ Комкон-2 Еуразия |
Нарықтың монополизациялану дәрежесін,нарық үлесін, бәсекелестік күресстратегияларын белгілеу |
Инвестициялық консалтинг және маркетинг, бизнес-жопар, франчайзингтік схемалар |
IGM Эксперт Консалт |
Бұрынғы бизнесті кеңейту немесе жаңасын құру мүмкіндіктері.Инвестициялық салымдардың және франчайзингтіңтартымды схемаларын жасау. |
Директ маркетингін, клиенттерді тарту бағдарламасын әзірлеу. Өткізуді ынталандыру бағдарламаларын әзірлеу және жүргізу. |
“Азия Директ” AVANPOST |
Мақсаты: тұтынушыларды таңдау, жаңа клиенттерді үйіру,сату көлемін ұлғайту. Өткізуді ынталандыру бағдар ламаларын дайындау: сауда орындарындағы семпл-ингтер, промоушн-акциялар. |