Жамбыл облысындағы туризмнің даму болашағы

Жоғарыдағы кесте 5 талдайтын болсақ, туристік фирмалардың ішкі туризмде туристтерге көрсетілген қызметтер 2009 жылы 1169 адам құраса, ал 2010 жылы дәл сондай уақытта 959 адам құрады, яғни 204 адамға кеміді немесе 82%. Туристік фирмалардың шығу туризмі бойынша туристтергекөрсетілген қызметтер 2009 жылы 2991 адам құраса, ал 2010 жылы дәл сондай уақытта 644 адам құрады, яғни 2347 адамға кеміді немесе 21%. Туристік фирмалардың кіру туризмі бойынша туристтерге көрсетілгенқызметтер 2009 жылы 132 адам құрады, ал 2010 жылы 158 адам құрады, яғни 26 адамға көбейді немесе 119%.

Кесте 6.

Кесте 7. Жамбыл облысындағы көрсетілген жалпы қызмет көлемі.

Жоғарыдағы кесте 7 талдайтын болсақ, қонақ үй мен мейрамханалардың қызмет көрсетуі  2008 жылы 77983 мың теңге құраса, ал дәл сондай уақытта 2010 жылы ол 89182 мың теңге құрады, яғни 11199 мың теңгеге көбейді немесе 114%. Жалпы мейрамханалардың қызмет көрсетуі 2007 жылы 3863 мың теңге құраса, ал 2010 жылы ол 5810 мың теңге құрады немесе 150% құрады. Жалпы қонақүйлердің қызмет көрсетуі 2008 жылы 186961 мың теңге құраса, ал дәл сондай мерзімде 2010 жылы 191761,4 мың теңге құрады, яғни 14429 мың теңгеге көбейді немесе 107%.

                   2.3. Жамбыл облысының туристік саланың дамуының басым бағыттары

          Жамбыл облысындағы туристік саланың дамуына және реформалануы арқасында мемлекет тарапынан Жамбыл облысының туризмін дамыту бағдарламасы қабылданды. Бұл бағдарламаның басты мақсаты болып туристік индустриясын бәсеке қабілеттілігін арттыру және халықты жұмыс бастылықпен қамтамасыз ету. Қойылған мақсат келесі тапсырмаларды жақынарада қажет етеді. Бұл тапсырмаларға Жамбыл облысының туризм инфрақұрылымынын дамыту, туризмді қолдау және мемлекеттік басқару тарапынан нақты механизмдер құру, аймақтың туристік имиджін тартымды ету, аймақтың туристік потенциалын көтеру.

   Ең алдымен туристік қызметті қолдау және мемлекеттік басқару жүйесін дамытуға көп мән беру керек. Бағдарламаны нақты орындауға байланысты келесі тапсырмаларды орындау тиіс:

-         Қазақстан Республикасының әлемдік  сауда Ұйымына кіру негізінде туристік қызметтерді халықаралық сату жөнінде мемлекеттік басқарумен қамтамасыз ету сұрақтары бойынша  нормативтік – құқытық актілер жобасын әзірлеу;

-         Ішкі және  кіруші туризмі жөнінде ұлттың заңды әзірлеу;

-         Кіруші және ішкі туризмін дамыту және оларды инвестициялау және салық салу сұрақтары бойынша қажетті нормативті – құқықтық актілерді қабылдау;

-         БҰҰ шешімі бойынша және Әлемдік Сауда Ұймының рекомендациясы бойынша туристік салада төлем балансын құру методикасын жеделдету;

-         Қабылданған техникалық басқару жүйесіне сәйкес туристік және қонақ үй қызмет сапасын көтеру;

-         Қажетті туристік менеджмент деңгейімен қамтамасыз ету;

-         Туристік инфрақұрылымды дамытуды мемлекеттік қолдауды қамтамасыз ету;

-         Туристік саланың жеке инициативаны дамытуға ат салысу;

Бағдарламаға сәйкес аймақтағы санаториялық курорттық жұмысты дамыту үшін келесі қадамдар орындалуы тиіс:

-         Санаториялық – курорттық обьектілерді классификациядан және сертификациядан өткізу;

-         Санаториялық - курорттық обьектілердің қызметін көрсететін нормативті – құқықтық актілерді дайындау;

-         Санаториялық – курорттық обьектілердің қызметін координациямен қамтамасыз ету.

Туризм сферасындағы  инвестициялық тартымдылығын көтеру мақсатында келесі сұрақтарды шешуде жоспарлануда:

-         Аймақтың туристік мүмкіндіктері жөнінде халықаралық бизнес – қоғамына информациямен қамтамасыз ету;

-         Туристік – этнографиялық комплекстік обьектілер құрылысы жөніндегі жобаларды шетелдік және отандық институттар тарапынан инвестициялауға атсалысу;

-         Әлемдік стандарттарға сәйкес туристік инфрақұрылым обьектілерін, кіруші туризмнің біршама тартымды аймағын дамыту жөнінде аймақтық жоспарды әзірлеу;

-         Ұлттық кимідерді, ұлттық заттарды дайындау жөніндегі жаңа кәсіпорындарды іске қосу.

Мемлекеттің әлемдік туристік нарығына ену мақсатында республиканың туристік имиджін тартымдылығын құру жоспарлануда. Қазақстанның бәсекеге қабілетті елдердің қатарына ену стратегиясында Қазақстан тарапынан келесі шаралар қабылдануы тиіс:

Туризмнің экономикалық өсу көрсеткіші қамтамасыз етуде жаңа бағыттар құру және мемлекет тарапынан қолдау табу;

- Туристік қызмет нарығын және көлік инфрақұрылымын дамыту;

- Қазақсанды шетел қоғам өкілдеріне таныту мақсатында әрекет ететін механизмдерді әзірлеу;

- Қазақстан Республикасындағы туризмнің түрі бойынша мамандануды дамыту жоспарын әзірлеу;

- Аймақтық тақырыптық парктер деңгейінде құру жөнінде сұрақтар әзірлеу;

Қорытынды

        Қазақстан Республикасының тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында туристік саласында ешқандай құрылымдық және инфрақұрылымдық өзгеріс болған жоқ. Комплекстік болжамдауға, ұзақ мерзімді жоспарлауға, мемлекеттік емес туристік құрылымдарға және территориялық, аймақтық туризмді ұйымдастыруға көп мән берілмеген болатын. Туризм саласының дамуына кедергі болатын фактор болып аймақтың басқару органдары  тарапынан туристтік қызметті приоритеті жоқ деп санауы.

Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздік жылдары бірнеше маңызды іс  шаралар орындалған болатын. Республикатарапынан ұлттық туристикалық индустрияны дамыту және туризм сферасында 22халықаралық келісімдер бекітілген болатын.

Туристік қызметінің талдауыкөрсетіп тұрғандай, шетелден келуші туристтер көбіне қонақ үйлерде тоқталатыны сөзсіз. Яғни қонақүйлер тарапынан сапалы сервис және толық қызмет топтамалары көрсетіледі.

Туристік инфрақұрылымының дамымауының себебі болып  обьективті экономикалық экономикалық қиындықтар туғызуымен және орындалмаған салықтық және туристік заңдылықтар,  бұл саланың дамуына толықтай бақылау болмауы сияқты  әрекеттер басым.

Аймақтың туристік саланың қазіргі жағдайының талдау жүргізу процесі кезіннде келесі проблемалар анықталды:

-         Шығын туристік фирмалардың басым болуы, яғни туризм саласына инвестициялық  салымдардың болмау және тиісті кадрдар мен материалдық – техникалық ресурстардың болмауы басым;

-         Көліктік инфрақұрылымның дамымауы. Туризмнің дамуы жоғарғы көліктік кедергілерге тап болады. Туристік қызметіне маманданған автокөліктік кәсіпорындар болмауы кедергі болып отыр;

-         Халықаралық стандарттарға статистикалық есебінің сәйкес болмауы;

-         Аймақтардағы туризмінің дамуына қаржы деңгейінің төмендігі.

Хылықаралық туримзнің дамуына басым бағыттары болып халықаралық туристік байланыс орнау және туризм сферасы аясында мемлекетаралық келіссөздер жүргізу.

Аймақтық тіпті Қазақстан Республикасының туристік нарығындағы қалыптасқан проблемалар бірнеше қадамнан өтуі тиіс.

Қорытыныдылай келгенде айта кеткім келеді – туризм саласы жоғары табыс алып келетін, әлемдік тәжірибе көрсетіп тұрғандай туризмнің дамуы туристік нарықтағы барлық қатысушылар көптеген іс шаралар істегені жөн.

Жоғарыда айтып кеткендей комплексті шешімдерді табу үшін туристік индустриясын бәсекеге қабілеттілікті құруды қамтамасыз ету, сонымен қатар туризм және демалу халықаралық қызметті саудаласу аясында іскерлік қарым – қатынас орнату .

2.2 Жамбыл облысының туризм саласындағы жағдайын талдау.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1.            Сервисная деятельность. Краковская Т.А., Карнаухова В.К. Учебное пособие/ Под общей редакцией профессора Ю.М. Краковского. Издание второе, Издательский центр «МарТ» Москва – Ростов-на-Дону, 2008

2.          Котлер Ф., Боуэн Д., Мейкенз Дж. Маркетинг. Гостеприимство и туризм. Учебник для ВУЗов. / Пер. с англ.- М,: ЮНИТИ, 1998-332с.