Шпаргалка по "Экономике"

Инв.лық ресурс\ды тұтынатын негізгі 3 экон.лық субъекті\ді бөліп көрсетуге болады. О\: мемл, кәсіпорын\ мен кәсіпкер\, сондай-ақ үй шаруашылығы жиынтығы түріндегі тұрғын\.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

26Инвестицияларды мемл.тік реттеудің мақсаттары,міндеттері және проблемалары

28Инновациялық  – инвестициялық қызметті мемлекеттік  реттеу

55Инвестициялық сфераға ықпал ету нысандары

«Инвестиция» түсінігі кең  мағынада болашаққа салым дегенді  білдіреді. Инв\ – бұл болашақтағы қажеттілік\ді қанағаттандыруға арналған кез келген қаражат. Сондықтан о\ ағымдағы пайдаланудан шығарылып экон.лық н\е әлеу игілік әкелуге мүмкіндігі бар белгілі 1 іске салынады. Инв дегеніміз негізгі капиталға, запас\ға, резерв\ге, сондай-ақ басқа да экон.лық объекті\ мен үдеріс\ге салым\ б. т. Инв\ ж\е инв.лық үдеріс\ді мемл.тік реттеудің басты мақсаты орта ж\е ұзақ мерзімді перспективада елдің экон.лық өсуін қамтамасыз ету б.т. Экон өсудің негізгі фактор\ы жер, еңбек, капитал. 3- фактордың шамасын күрделі ресурс\ды қалыптастырудың негізін қалайтын инв\ анықтайды. Алғашқы 2 фактордың да динамикасы табиғи ресурс\ мен адам капиталын инв.лауға тәуелді. Инв.лық үдерістерді мемл.тік реттеудің 1-дәрежелі міндет\іне негізгі құрал-жабдық\ды тозудан сақтау шара\ы жатады. Бөлінетін ж\ жұмсалатын инв\дың жетіспеушілігі өндірістік қуаттарды кемітеді, жабдық\дың сапасы мен өнімділігі азаяды, ғимарат\, құрылғы\, торап\дың істен шығуы, тіпті қирау қауіп\і туындайды. Инвестиция\ды мемл реттеудің тағы 1 ірі міндетіне ұлттық экон құрылымы мемл дамуының әлеу-эконстратегиясына сәйкестендіру, құрылымдық саясатты қажеттілік\ге, сұранысқа, рыноктық конъюнктураға сай жүргізу жатады. Мемл реттеуді талап ететін тағы 1 мәселе ғылыми-техникалық, технологиялық инновация\ды инв.лық қамтамасыз ету б.т. Венчурлық капитал ағынының баяулығы, техникалық-технологиялық жаңаруға мүдде\дің кемшіндігі қаз.дық тауар\дың бәсекеге қабілеттілігін төмендетпесе, арттыра қоймайды. Сенімді, орнықты өркендеуге қажетті инв\ көлемінің қатаң норматив\і жоқ болуына қарамастан экон.ға инвестицияланатын капитал мөлшері ЖІӨ-нің 15-20% құрауы тиіс. Бұл мөлшер дағдарыстың құбылыс\ды еңсеру проблемасы түскенде арта түсуі қажет. Инв.лық ресурс\ды рыноктық бөлуді түзету, дәлдеу іс-әрекет\і де мемл реттеуді қажетсінеді, себебі инв.лық ағын\ өзінің жаратылысы бойынша әлеу нәтиже\ мен ұзақ мерзімді күту\ден тәуелсіз максималды ж\е жедел табыс алу аймақ\ына қарай бет түзейді.Қаз экон.на инв келтіру проблемасы шетелдік инв\мен шектелмейді. Қаржылық дағдарыс сал\ына қарамастан ішкі көз\ден тартылатын капитал салым\ы пайдаланылмай қалуда. О\ды іске асыру үн, 1 жағынан қолайлы инв.лық ахуал жасап, капитал\ды кепілдік\мен қамтамасыз ету керек, ал 2-жағынан инв.лық саясатты жүргізуде мемл.тің рөлін күшейту қажет.Инно-инв.лық қызметті мемл реттеудің негізгі әдіс\і келесідей: -іргелі ғылыми зерттеу\ге шығынды бюджеттік қаржыландыру ж\е ғылыми-техникалық прогресті қолдау; -ғылыми-техникалық өнімді мемл.тік сатып алу; -мемл ғылыми-зерттеу ұйым\ын ұстап тұру;-ғылыми кадр\ды даярлауға мемл.тік қолдау; -иннов-инв.лық қызметке қатысушы\ға салықтық жеңілдіктер беру; -халықаралық ғылыми-техникалық алмасуларды қолдау;-зияткерлік меншікті, жаңалық\ды, өнертабыс\ын, патент\ді мемл.тік қорғау; -қолданбалы зерттеу\ді коммерциализациялауға мемл.тік жәрдем беру; -отандық инновация\ды әлемдік рынокқа өткізуге көмектесу; -ғалым\дың еңбегін, қызметін қолдау, насихаттау арқылы танымалдығын арттыру. Мемл.тік индустриалды-инновациялық саясаттың басты заттық белгісі бәсекеге қабілетті, экспортқа бағдарланған өңдеуші өнеркәсіптік тауар\, жұмыс\ ж\е қызмет көрсету\ді өндіру б.т.

 

 

 

 

 

 

 

 

27Инвестициялық  үдерістер белсенділігін арттырудағы  мемлекеттің рөлі

«Инвестиция» түсінігі кең  мағынада болашаққа салым дегенді  білдіреді. Инв\ – бұл болашақтағы қажеттілік\ді қанағаттандыруға арналған кез келген қаражат. Сондықтан о\ ағымдағы пайдаланудан шығарылып экон.лық н\е әлеу игілік әкелуге мүмкіндігі бар белгілі 1 іске салынады. Инв дегеніміз негізгі капиталға, запас\ға, резерв\ге, сондай-ақ басқа да экон.лық объекті\ мен үдеріс\ге салым\ б.т. мемл инв\ды реттеу менн бағыттаудың 2 жүйесін қолданады: 1)сала\, аймақ\ ж\е бағдарлама\ мен жоба\ бойынша бастауы мемл.тік бюджет, жергілікті бюджет бюджеттен тыс мемл қор\, арнайы мемл.тік даму бюджеті б.табылатын мемл.тік инв\ды қалыптастырып, бөлу жолымен. Мұнда бюджетті, бағдарлама\ды, инв жоба\ды қалыптастыратын биліктің заң шығарушы ж\е атқарушы орган\ы маңызды рөл алады. о\ мемл.тік инв көлемін, о\ды бөлу ж\е қайта бөлуді ұйымдастырады. 2)инв.лық қызметі құқықтық реттеу, инв.лық үдеріс\ді ынталандыру, ел ішінде қолайлы инв.лық ахуал жасау, шетелдік капиталдың келуіне көмектесу ж\е ішкі инв.лық көз\ді тарту арқылы. Мұнда қаражатты экон.ға, өндіріске, кәсіпкерлікке инв.лауға отандық ж\е шетелдік инвестор\ға түрткі ретінде мемл.тің құқықтық ж\е ынталандыру әсері іске қосылды. Инв.ды мемл реттеуде даму қоры дкп аталатын мақсатты инв.лық қорды атап айтуға болады. бұл қор инв жоба\ мен бағдарлама\ды қаржыландыру үн құрылған. Барлық экон.лық жоба\ мен бағд\ инв.лық б.т. себебі о\ салым\сыз, капитал келтірусіз, инв\ды пайдаланбай жүзеге аспайды. Инв.лық процес\ді белсендіру үн мемл орган\ мемл.тік меншік объекті\ін жалға концессияға тек ағымдағы табыстылығы үн ғана емес, бұл объекті\ге инв келтіру мақсатында да беруі тиіс. Инв.ды экон өсу жоғары аймақ\дағы жоба\ мен объекті\ге салу өте маңызды, себебі о\ тізбекті реакция туындатып, өндіріске әртүрлі сала\ фирма\ы тікелей ж\е жанама технологиялық интеграция бойынша іс-әрекетке тартады.мел инв\дың шектеулі екендігін ескеріп, о\дың бір бөлігін салым қайтарымдылығы жедел жоба\ға салуы тиіс. Инв\дың 1 бөлігі әлеу сфераға, инфрақұрылым об\екті\іне, қоршаған ортаны қорғауға, қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жұмсалуы тиіс.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

29Өндіргіш  күштерді дамыту және орналастыру  заңдылықтары

Аумақтық әлеу-экон басқарудың маңызды құрамдас бөлігі ретінде  аймақ\ дамуын мемл.тік реттеу, өндіргіш күш\ді дамыту ж\е орналастырудың арнайы заңдылық\ына негізделеді. м, өндіргіш күш\ді орналастырудың заңдылық\ы өндіргіш күш\ мен аумақ\дың арасындағы мейлінше ортақ қатынас\ды анықтайды. Аумақтық даму мен орналастырудың аймақ\ды кешенді дамыту, аймақ\дың әлеу-экон даму деңгей\ін теңдестіру, өз\інің аумақтық шек\інде аймақаралық ұтымды еңбек бөлінісін жүзеге асыру сияқты заңдылық\ы ерекше үлкен рөл атқарады. Аймақтардың әлеу -экон даму деңгей\ін теңдестіру аумақтық дамуды мемл реттеудің тұрақты ж\е перспективалық міндеті б.т. Табиғи-географиялық, тарихи, экон, әлеу-демографиялық ж\е басқа да ерекшелік\і бойынша аймақ\ өзін-өзі қамтамасыз етудің әртүрлі шарт\ына сәйкес болуы тиіс. Сондықтан мемл.тің аумақтық дамуын жетілдіруде басты бағдар ре.лық құрылымдық, қаржылық, әлеу, сыртқы экон.лық саясатты жүргізуде аймақ\дың ерекшелігін, әсіресе жағдай\ы күрделі, күйзелісті аймақ\ үн арнайы бағдарлама\ды талдап, жасап, күнделікті өмірге енгізу қажет. ҚР Білім ж\е ғылым министрлігі, экон институтының ғалым\ы өздерінің «ҚР аймақтық саясатты жүзеге асырудың экон.лық механизмі» еңбек\інде ел аймақ\ын өндіргіш күш\дің даму деңгейі бойынша 4т ірі экон.лық аудан\ға бөледі: 1) жоғары ғылыми-өндірістік әлеуеті бар, өнеркәсіп өндірісіне мейлінше маманданған, жоғары технологиялық өндіріс\ді дамыту үн қолайлы Шығыс Қаз, Солт Қазақстан, Қарағанды ж\е Павлодар облыстарын жатқызады.

2) стратегиялық сипаттағы минералды ресурс\дың бірегей қор\ы бар, ғылыми-техникалық әлеуетті серпінді дамытуға резерв\і жеткілікті облыс\ды шоғырландырған. Олар: Атырау, Ақтөбе, Маңғыстау, Батыс Қазақстан, Қызылорда облыс\ы. 3) Қаз.ның азық-түлік қорын қалыптастыруда қомақты үлесі бар Ақмола, Жамбыл, Қостанай, Оңт Қаз ж\е Алматы облыс\ы құрайды. 4) бұлар топырақ-климаттық, әлеу-экон және технологиялық жағдай\ы нашар Қызылорда, бұрынғы Семей, Атырау, Маңғыстау ж\е Оңт Қазақстан облыс\ы.

Мемл реттеу рес.ның әрбір нақты субъектісінің аумақтық даму ерекшелік\ін ескеріп, о\дың экон.лық даму деңгей\ін теңестіру үн шара\ кешенін қолданады. Аймақ\ арасындағы ұтымды аумақтық, ішкі өңірлік еңбек бөлінісі рыноктық экон жағдайындағы аумақтық дамудың қажетті шарты б.т. экон дамудың қазіргі кезінде аймақ\ арасында еңбек бөлінісін одан әрі жетілдіру маңызды б.т. аумақтық дамудың мемл.тік реттеу жүйесінің әдіснамалық негізін аймақтық саясат қалайды. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

30Аумақтық  дамытуды мемлекеттік реттеу

Аумақтық дамуды мемл.тік реттеу аймақ\а унификацияланған тәсіл\ді қолдану, жарамсыз, аймақтық саясат икемділікті, сонымен бірге бүкіл ел аумағындағы рыноктық қызмет\дің жалпы қағида\ының біртұтастығын қалайды. Аумақтық дамуды реттеудің тетік\іне бюджеттік ж\е бюджеттік емес қаржыландыру, мемл.тік, жекеше, шетелдік инв\, аймақтық жеңілдік\ мен дотация\ жатады. Мемл реттеу рес.лық бюджеттен ж\е басқа да көз\ден келіп түсетін қаражат\ды қатаң бақылауды қажетсінеді. Салыстырмалы дамыған аймақ\да рес.лық орган\ шаруашылық бастама\ды қолдайды ж\е о\ды нығайту үн ынталандыру жүйесін жасайды. Әлсіз аймақ\ үн орталық құрылымдық өзгерту\ бойынша, тұрғын\дың өмірін әлеу стандарт\ға сәйкестендіру үн қаржылық көмек шара\ын жүргізу бойынша бағдарлама\ жасап, іске асырады. Сонымен, шаруашылықты аумақтық ұйымдастыру – бұл әртүрлі аумақтық құрылым\дың, экон.лық аудан\, ішкі аймақтық өндірістік кешен\, өнеркәсіптік орталық\ мен торап\, біртұтас жүйеде қызмет атқаратын кешен\і б.т. шаруашылықты аумақтық ұйымдастыру ұлттық шаруашылықты аумақтық басқарудың негізі б.т, ал оның негізгі буыны рес облыс\ы. Экон.ны аумақтық дамытуды жетілдірудің басты алғышарт\ы – ол экон.лық аудандастыру. Экон.лық аудан\ жүйесі аумақ бойынша материалдық ж\е басқа да баланс\ды жасаудың базасын құрайды ж\е оның мемл.тік реттеуді ұйымдастырудағы маңыздылығы өте жоғары б.т. Заманауи экон.лық аудан – бұл өзінің өндірістік мамандануы, берік экон.лық байланыс\ы болуымен бірге ұлттық шаруашылықтық толыққанды аумақтық бөлігі. Экон.лық аудан ішкі аймақтық берік байланыс\ы бар 1тұтас шаруашылық ретінде елдің басқа бөлік\імен қоғамдық-аумақтық еңбек бөлінісі арқылы үзіліссіз байланыста болады. Экон.лық аудан\дың болуы – бұл объективті үдеріс ж\е о\ аумақтық еңбек бөлінісінің көрінісі ретінде экон.лық, ұлттық ж\е әкімшілік принцип\іне негізделеді. ҚР-дағы экон.лық аудан\да аумақтық-өндірістік кешен\ сияқты экон.лық ж\е технологиялық өзара байланысты кәсіпорын\ жиынтығы қызмет атқарады. О\ әлеу-өндірістік кешен\, еркін экон.лық аймақ\, кластерлік жүйе\ атау\мен белгілі. Бұлар жаңа экон.лық аудан\ құрудың перспектиавлы негізі б.т.

Басқарудың аймақтық орган\ы алдында келесідей міндет\ тұрады: -аймақтың әлеу-экон дамуы бағдарламасын талдап жасап, жүзеге асыру; -бағдарлама\ мен бюджетті атқару үн табыс көз\ін анықтау; -қаржылық ж\е инв.лық саясаттың негізгі бағыт\ын талдап жасап, қолданысқа енгізу; -аймақ халқының әл-ауқатын жақсарту шара\ын талдап жасап, қабылдау; -өндіргіш күш\ді ұтымды ж\е пропорционалды орналастыруды қамтамасыз ету. Орталық пен аймақ\дың өзара қатынасын мемл реттеу әсіресе экон.лық реформа\ жүргізу кезінде ерекше маңызға ие болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

31Еңбек  және жұмыспен қамтуды мемлекеттік  реттеу

Еңбек үдеріс\і мен жұмыспен қамтуды мемл.тік реттеу еңбекке, еңбек рыногына, еңбекақыға, еңбек қатынас\ына о\дың нәтижелілігін арттыру, еңбек жағдайын жақсарту, еңбекке қажеттілікті қанағаттандыру, жұмыссыздықты шектеп, жұмыссыз\ды әлеу қолдау мақсатында әдіс\ мен құрал\дың кеңейтілген спектрі әсерін қолдану б.т. Мемл.тің еңбек пен жұмыспен қамтуды реттеу тәсіл\і мен механизмі елдің қоғамдық-саяси ж\е әлеу-экон сипатына, рыноктық қатынас\дың жағдайы мен дамуына, о\дың еңбекке әсеріне тәуелді.

Жұмыспен қамтудың заманауи концепциясы келесі фактор\дан құралады, о\: қамтылу еркіндігі, еңбек рыногының икемділігі ж\е жұмысшы күшінің мобильділігі, «табиғи» жұмыссыздықтың болуы, әлеу әріптестіктің қажеттілігі, еңбек рыногының реттелуі. Мемл еңбек рыногын тікелей ж\ жанама әдіс\ді пайдалану арқылы реттейді, соның ішінде нормативтік-заңнамалық, салықтық, кредиттік, бюджеттік әдіс\ бар. Еңбек рыногын мемл.тік реттеудің ең маңызды принцип\і: -әлеу еңбек қатынас\ы сипатының экон дамуы қажеттілік\і мен тиімділіктің артуына сәйкестігі; -технологиялық, ақпараттық жүйе\ прогресі талап\ына сай жұмысшы күшінің сапалық сипат\ының өзгеруі; -жұмыскер\дің ең әлжуаз, бәсекеге қабілеті әлсіз категория\ын әлеу қорғау; -еңбек пен жұмыспен қамтудың орталықтандырылған салалық ж\е аймақтық бағдарлама\ын сәйкестендіру, жұмыс орындарын ашу ж\е жабу; -еңбек рыногын реттеу арқылы экон, әлеу ж\е саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету.Жұмыспен қамту концепциясы келесі принцип\ге негізделеді: -Өндіргіш, шығармашылық еңбекке қабілеттілік құқық\ын азамат\дың ерікті пайдалануы. -Азамат\дың еңбекке құқығын жүзеге асыруға мемл.тің жауапкершілігі ж\е қолдауы. Мемл.тік белсенді саясаттың негізгі мақсаты жұмыссыз\ды жұмыспен қамтамасыздандыру б.т. Бұл мақсатты жүзеге асыру келесі кешенді шара\ды қарастырады:

1.мемл.тік ж\е коммерциялық мекеме\ арқылы жұмысқа орналасуға көмектесу. 2.кәсіби даярлау ж\е қайта даярлау жүйесін дамыту; мұның өзі жұмыс беруші\ді кәсіби даярлау ж\е қайта даярлау бағдарлама\ына қатысуын ынталандыру арқылы мысалы салықтық жеңілдіктер беру, компанияның оқыту мен жұмыс орын\ына бөлетін қаржылық ресурос\ын квоталау шара\ негізінде; 3.қала құрылысы мен абаттандыру, жерді қорғау, ауру\ мен қарт\ға қарау сияқты қоғамдық жұмыс\ды ұйымдастыру; 4.кредит\ мен субсидия\ беру арқылы өзін-өзі қамту мен кәсіпкерлікті жандандыру, жаңа құрылған компания\ға салықтық жеңілдік\ беру, кәсіпкер\ге кеңес беру ж\е оқыту; 5.халықтың әлеу жағынан қорғалмаған топ\ына (әйел\, жас\, мүгедек\, қартт\, ұзақ уақыт жұмыссыз жүрген\) қайта оқуға жолдама беру, жұмыс орын\ын мақсатты квоталау ж\е бекіту, жалдау ж\е босату кезінде қосымша кепілдіктер бөлу.еңбек ж\е жұмыспен қамтуды мемл реттеу келесі бағыт\да жүзеге асырады: -еңбекті еркін таңдау жүйесін қалыптастыру, -еңбекақының минималды деңгейін белгілеу, -мемл.тік жұмыспен қамту мекеме\інің тиімді қызмет етуін ұйымдастыру, -әлеу әлжуаз топ\ үн жұмыс орын\ын ашуға көмектесу, -жұмыссыздық бойынша мемл.тік жәрдемақы төлеу, -даярлау, қайта даярлау, біліктілікті арттыру ісіне мемл.тің қатысуы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

32.Аумақтық  дамытуды мемлекеттік реттеуді  жетілдіру шаралары

Мемл реттеуді жетілдіру  шара\ы ең алдымен аймақ\дағы әлеу-экон үдеріс\дің басқарылу деңгейін жоғарылатуға бағытталуы тиіс. Бұл үн реформа\ды жүргізудің тиімділігіне субъекті\дің  жауапкершілігін арттыру мақсатында экон.лық ж\е әлеу дамуды реттеу өкілеттілігінің 1 бөлігін рес.лық деңгейден аймақтық деңгейге беру кк. Осы мақсатта аумақ\дың  бюджетін ж\е аймақтық бюджеттен  тыс қор\дың көлемін арттыру  кк. Аймақтық дамуды мемл.тік реттеудің 1-құрамдас бөлігі әкімшілік ж\е құқықтық б.т. Реттеудің аталмыш формасы ағымдағы балансты экон.ны тұрақтандыру, өндіріс құлдырауын тоқтату, экон.ны қаржылық сауықтыру сияқты проблема\ды шешуге бағытталады. Аймақтық дамуды реттеуде орта ж\е ұзақ мерзімді перспективаға 5-10 жылға арналған құрылымдық бағдарлама\ маңызды орын алады. Бағдарлама\ бюджеттік мазмұнда болуы тиіс, яғни о\ бюджеттен қамтамасыздандырылуы шеңберінен артпауы кк. Аймақтық дамуды мемл.тік реттеудің 2-негізгі құрамдас бөлігі экон.лық реттеу б.т. Экон.лық реттеу 1-кезекте өндіргіш күш\ді орналастыру ж\е өңірлік дамуды қамтуы тиіс. Экон.лық реттегіш\ 4 принципке негізделеді: 1)реттеуші жүйе шаруашылық қызметтің барлық субъекті\іне түгелдей таратылуы тиіс, маңызды деген бірнеше субъекті\ге ерекше жағдай жасалып, о\ өз кезегінде басқа\ына ықпал етуі қажет. 2)экон.лық реттегіштер жүйесінің ынталандырушы сипатта болуын қарастырады. 3) аймақтық дамуды реттеу жүйесі мерзімдік шеңбер шек\інде, әсіресе дотация\ мен жеңілдік\ге қатысты, қатаң шек\де болуында жатыр. 4) аймақтық дамуды мемл.тік реттеуде аумақтық ерекшелік\ ескеріліп, есептелуі тиіс. Аймақтық дамуды мемл реттеуді жетілдіру үн біртұтас басқару жүйесі қалыптастырылуы кк. Бұл үн жалпыға бірдей нормативтік-құқықтық жүйе жасалып, онда 1 жағынан конституциялық норма\ мен жалпымемл.тік заңнама талап\ы ескерілетін болса, 2-жағынан рес субъекті\інің құқық\ы есепке алынуы тиіс. Аймақтық дамуды мемл реттеуді жетілдіру үн әкімшілік шешім\ден гөрі экон.лық реттегіш\дің маңызы арта түспек. О\дың сипаты жеңілдік\ге емес экон.лық ынталандыруға қарай ойысуы қажет. Аймақтың дамуды мемл.тік реттеудің тиімді жүйесін қалыптастыру өңірлік экон мен басқару проблема\ына терең ғылыми зерттеу жүргізу базасында ғана мүмкін болары даусыз.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

33.Мемлекеттің  әлеуметтік үдерістерге қатысуы

Мемл реттеумен әлеу үдеріс\ арасындағы терең байланыс\ мемл.тің  экон.ға әсерінің мақсат\ы, міндет\і  ж\е функция\ынан туындайды. Мемл саясаттың негізгі мақсаты халықтың әл-аумақтың қамтамасыз ету, халықтың өмір сүру деңгейін жоғарылаты, қоғамдық қажеттілік\ді қанағаттандыру болса, онда әлеу мәселе\ басқару мен реттеудің анықтаушы қағидасы б.т. мемл орган\ әрдайым белсенді әлеуметтік саясат жүргізуі тиіс ж\е экон.ны әлеу мәселе\ді шешуге тұрақты түрде бағдарлануы кк. Қазіргі мемл.дің ешқайсысы да халықтың өмір сүру жағдайы, жұмыспен қамтылуы, әлеу сақтандырылуы туралы толық жауапкершілікті өз мойнына алмайды, оған міндетті де емес. Әлеу сұраныс\ мен қажеттілік\ азамат\дың өз\інің, отбасының, үй шаруашылығының, адам\ жұмыс істейтін ұйым\дың, жергілікті билік орган\ының, қоғамдық демеуші қор\дың ж\е соның ішінде мемл.тің қамқорлығы негізінде атқарылуы тиіс. Мемл әлеу үдеріс\ге әлеу сұраныс\ды қанағаттандыруды, мемл қаржы көз\ін пайдалануды, мемл функциясынан туындайтын жалпы әлеу саясат жүргізуді өзінің ресурстық мүмкіндік\іне сәйкестендіреді. Мемл.тің әлеу экон.ға қатысу деңгейі елдің қоғамдық саяси құрылысына, мемл.тің құрылымына ж\е ағымдағы экон.лық жағдайына байланысты. Әлеу үдеріс\де мемл әсері тек қана халықтың аз қорғалатын тобын экон.лыққолдау, әлеу сфера мен әлеу бағдарлама\ды мемл.тік қаржыландырумен бітпейді. Мемл қолданыстағы заң\дың кепілдігіне сәйкес азамат\дың әлеу құқық\ы мен бостандығын қамтамасыз етеді. Мемл әлеу саясат саласында арнайы шара\ды қолданады: -әлеу әлсіз, халықтың кедей топ\ын мемл қолдау; -жұмыссыздық бойынша жәрдемақы жүйесін еңгізу; -міндетті медициналық сақтандыру жүйесін құру; -әлеу сфера сала\ына салықтық жеңілдік\ мен артықшылық\ беру; -тұрғын үй-коммуналдық реформа жүргізу; -шағын кәсіпкерлікті мемл.тік қолдау; -әлеу бағдарланған мақсатты жоба\ды жүзеге асыру; -әлеу сақтандыру ж\е зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесін қайта құру: