Мемлекеттік бюджетті теңестіру

Тұрақты сипаттағы шығыстар, күрделі шығыстар, сондай-ақ бюджеттен бірлесіп қаржыландыру жағдайында басталған (жалғасып жатқан) бюджеттік инвестициялық жобаларға және концессиялық жобаларға жұмсалатын шығыстар базалық шығыстар болып табылады.

Мемлекеттік қызмет көрсетулер тізіліміне сәйкес мемлекеттік функциялар, өкілеттіктер және мемлекеттік қызметтер көрсетуге, сондай-ақ трансферттер төлеуге және жергілікті атқарушы органның басқа да міндеттемелеріне байланысты шығыстар тұрақты сипаттағы шығыстар болып табылады.

Жаңа  бастамалар шығыстарына:

кейіннен  жаңа бюджеттік бағдарламалар бойынша қаржыландырылатын стратегиялық және бағдарламалық құжаттарға сәйкес әлеуметтік-экономикалық дамудың жаңа басым бағыттарын іске асыруға;

макроэкономикалық және әлеуметтік көрсеткіштердің өзгеруіне  байланысты емес және іс жүзіндегі  бюджеттік бағдарламалар шеңберінде бюджет қаражатын жұмсаудың қосымша бағыттарын (орындалатын мемлекеттік функциялардың, өкілеттіктердің және көрсетілетін мемлекеттік қызметтер көлемін кеңейтуді) көздейтін базалық шығыстарды ұлғайтуға бағытталған шығыстар жатады.

13. Облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттері шығыстарының көлемі базалық шығыстарға және жаңа бастамаларға облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясы мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның ұсыныстары негізінде жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің арасында бөледі.

Базалық шығыстар шығыстардың бар құрылымы мен болжамды макроэкономикалық  көрсеткіштер негізінде есептелген кезекті жоспарлы кезеңнің үшінші жылына арналған болжамды көлемдерді қоса отырып ағымдағы жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына шығыстардың бекітілген көлемі негізінде айқындалады.

Жаңа  бастамаларға арналған шығыстар жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің  арасында стратегиялық және бағдарламалық құжаттарда белгіленген облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму басымдықтарын, есепті қаржы жылының бюджеттік мониторинг нәтижелерін, есепті қаржы жылғы стратегиялық жоспарды іске асыру туралы есептерді, нәтижелерді бағалауды ескере отырып бөлінуге тиіс.

14. Бюджеттік  бағдарламалар әкімшісінің жаңа  бастамаларға арналған шығыстарды  жоспарлауы қосымша бюджет қаражатын  болу есебі сияқты бұған дейінгі  жоспарлы кезеңде облыстық бюджет  туралы, республикалық маңызы бар  қаланың, астананың бюджеттері туралы мәслихат шешімінде бекітілген осы бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің базалық шығыстар қаражатын қайта бөлу есебіненде жүзеге асырылады.

15. Егер  жекелеген бюджеттік бағдарламалар  бойынша бұған дейінгі жоспарлы  кезеңнің екінші және үшінші жылдарының шығыстар сомасы облыстық бюджет туралы, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттері туралы мәслихат шешімінде осы бағдарламалар бойынша бекітілген сомамен салыстырғанда өзгермейтін болса, онда осы бағдарламалар (кіші бағдарламалар) шығыстарының түрлері бойынша есептер жасалынбайды.

Осы бағдарламалар  шығыстарының түрлері бойынша есептер  тек қана үшінші жылға жасалады.

Егер  жекелеген бюджеттік бағдарламалар  бойынша бұған дейінгі жоспарлы кезеңнің екінші және (немесе) үшінші жылдарының шығыстар сомасы облыстық бюджет туралы, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттері туралы мәслихат шешімінде осы бағдарламалар бойынша бекітілген сомамен салыстырғанда өзгеретін болса, шығыстар түрлері бойынша есептер осы бағдарламаларға (кіші бағдарламаларға) жоспарланатын жоспарлы кезең жылдары бөлінісінде жасалады және ұсынылады.

16. Мемлекеттік  жоспарлау жөнiндегi жергілікті уәкiлеттi орган жергілікті бюджеттiк бағдарламалар  әкiмшiлерiнің стратегиялық жоспарларының  жобалары мен бюджеттiк өтiнiмдері түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінің ішінде оларды қарайды және олар бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясының қарауына енгізу үшін мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша қорытынды дайындайды.

17. Мемлекеттік  жоспарлау жөнiндегi жергілікті уәкiлеттi орган стратегиялық жоспарлардың  жобалары мен бюджеттік өтінімдерді  олардың стратегиялық және бағдарламалық  құжаттарға, облыстың, республикалық  маңызы бар қаланың, астананыңәлеуметтік-экономикалық дамуының және бюджеттік параметрлерінің болжамына, Қазақстан Республикасының бюджет және өзге де заңнамасына, мемлекеттік қызметтің қолданылып жүрген заттай нормалары мен стандарттарына сәйкестігі мәніне қарайды, сәйкес келмеген жағдайда, жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне стратегиялық жоспарлардың жобалары мен бюджеттік өтінімдерді тиісті ескертулермен пысықтауға қайтарады.

Бюджеттік өтінім жасалуы мен ұсынылуы бойынша  Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының талаптарына сәйкес келмеген жағдайда, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган оны қарамастан жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшісіне қайтарады.

18. Жергілікті  бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi  қайтарылған кезде стратегиялық жоспарлардың жобалары мен бюджеттік өтінімдерді пысықтайды және оларды мемлекеттік жоспарлау жөнiндегi жергілікті уәкiлеттi органға қайтарған күннен бастап бес жұмыс күннің ішінде ұсынады.

Жергілікті  бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiлерi мен мемлекеттік жоспарлау жөнiндегi жергілікті уәкiлеттi орган арасындағы келiспеушiлiктердi облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясы қарайды.

19. Мемлекеттік  жоспарлау жөніндегі жергілікті  уәкілетті органның стратегиялық  жоспарларының жобалары мен қорытындылары облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясының қарауына енгізіледі.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясы жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің  бюджеттік бағдарламаларын мемлекеттік жоспарлау жөнiндегi жергілікті уәкiлеттi органның стратегиялық жоспарларының жобаларымен, қорытындыларымен өзара байланыста қарайды және олар бойынша ұсыныстар әзірлейді.

20. Жергілікті  бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi стратегиялық жоспарларды бюджет комиссиясының ұсыныстарына сәйкес келтіреді және ағымдағы қаржы жылының 1 қыркүйегіне дейінгі мерзімде стратегиялық жоспарлардың жобалары мен бюджеттік өтінімдерді мемлекеттік жоспарлау жөнiндегi жергілікті уәкiлеттi органға ұсынады.  

4-тарау.  Маслихаттың облыстық бюджет, республикалық  маңызы бар қала, астана бюджеті  туралы шешімінің жобасын әзірлеу 

21. Мемлекеттік  жоспарлау жөнiндегi жергілікті уәкiлеттi орган жергілікті атқарушы орган  мақұлдаған облыстың, республикалық  маңызы бар қаланың, астананыңәлеуметтік-экономикалық дамуының және бюджеттік параметрлерінің болжамы және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясының ұсыныстарын ескере отырып, жергілікті бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi пысықтаған стратегиялық жоспарлардың жобалары негiзiнде облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінің жобасын жасайды және оны облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясының қарауына енгiзедi.

Облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінің жобасын қарау және айқындау ағымдағы қаржы жылының 15 қыркүйегінен кешiктiрмей аяқталады.

22. Мемлекеттік  жоспарлау жөнiндегi жергілікті уәкiлетті  орган облыстың, республикалық маңызы  бар қала, астана бюджет комиссиясының облыс, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасы бойынша ұсыныстары негiзiнде облыс, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасын әзірлейді және оны ағымдағы қаржы жылының 1 қазанынан кешiктiрмей облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының қарауына ұсынады.

23. Облыстық  бюджет, республикалық маңызы бар  қаланың, астананың бюджеттері  туралы мәслихат шешімінің жобасы  Қазақстан Республикасы Бюджет  кодексінің 13-бабында көзделген бюджет құрылымы бойынша және Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 72-бабында көзделген талаптарды ескере отырып әзірленеді.

24. Облыстық  бюджеттің, республикалық маңызы  бар қала, астана бюджетінің жобасын  облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 75-бабының 1-тармағында көзделген тәртіппен ағымдағы қаржы жылының 15 қазанынан кешiктiрмей тиісті мәслихатқа енгiзедi.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерінің жобасымен бір мезгілде мынадай құжаттарды және материалдарды:

1) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың,  астананыңәлеуметтік-экономикалық дамуының және бюджеттік параметрлерінің болжамын;

2) мемлекеттік  органдардың стратегиялық жоспарларының  жобаларын; 

3) жергілікті  бюджет жобасына енгізілген шешімдерді  ашып көрсететін түсіндірме жазбаны  ұсынады.  

3-бөлім.  Ауданның (облыстық  маңызы бар қаланың)

бюджет  жобасын әзірлеу 

5-тарау.  Ауданның (облыстық маңызы бар  қаланың) әлеуметтік-экономикалық  дамуы және бюджеттік параметрлері  болжамының жобасын әзірлеу 

25. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)  әлеуметтік-экономикалық дамуының  және бюджеттік параметрлерінің болжамын мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган әзірлейді.

26. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)  әлеуметтік-экономикалық дамуының  және бюджеттік параметрлерінің  болжамы стратегиялық және бағдарламалық  құжаттарды ескере отырып әзірленеді және:

ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бес  жылдық кезеңге арналған әлеуметтік-экономикалық дамуының болжамын, үрдістері мен  басымдықтарын;

үш жылға  арналған бюджет параметрлерінің болжамын қамтитын құжат болып табылады.

Бюджет  параметрлерінің болжамы:

ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) салық-бюджет саясатының негізгі бағыттарын;

тиісті  жергілікті бюджеттердің болжамын;

жергілікті  бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бойынша шығыстардың болжанатын көлемін қамтуға тиіс.

Жергілікті  атқарушы орган әлеуметтік-экономикалық дамудың және бюджеттік параметрлердің қосымша көрсеткіштерін енгізуі  мүмкін.

27. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)  бюджет түсімдерінің болжамды  көрсеткіштері мемлекеттік жоспарлау  жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітетін Бюджет түсімдерін болжамдау әдістемесіне сәйкес айқындалады.

28. Жергілікті  бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері  бойынша шығыстардың болжамды  көлемін айқындау мынадай кезеңдерді  қамтиды: 

1) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет шығыстарының болжанатын көлемін айқындауды;

2) жергілікті  бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері  бойынша шығыстардың болжамды  көлемін айқындауды.

29. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)  бюджет шығыстарының болжамды  көлемі:

жергілікті  атқарушы органның борышына қызмет көрсетуге және өтеуге;

жергілікті  атқарушы органның резервін тарснферттер мен қарыздарды есептемегенде, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет түсімдері  көлемінің 2 %-ынан аспайтын мөлшерде қалыптастыруға байланысты шығыстарды бөле отырып айқындалады.

30. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)  әлеуметтік-экономикалық дамуы мен  бюджеттік параметрлері болжамының  жобасын ағымдағы қаржы жылының  25 сәуірінен кешіктірмей тиісті  жергілікті атқарушы орган мақұлдайды.

31. Тиісті  жергілікті атқарушы орган мақұлдаған ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әлеуметтік-экономикалық дамуының және бюджеттік параметрлерінің болжамы бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануға тиіс.