Менеджмент теориялары

Жапон менеджменттеріне тән  сипат фирманың корпоративтік рухы, мұныћ өзі өмірлік жалданатын жұмыскерлердін, олардың еңбекақысының, жасының ұлғаюына қарай қызметінің жоғарылауының, шағын топтар психологиясын  сіңірудің тегеуірінді күші болып  саналады.

«Корпоративтик рух» ұғымы  ұйымдық идеал мен соның жолын  ұстаушылық бірліктің, берілгендіктің көрсеткіші ретінде қабылданады. Жапон  болмысында фирма идеясына берілгендік  бірқатар дәрежеде байқалады: бұл ең алдымен топқа берілгендік, содан  кейін — өз секциясына, бөліміне, кәсіпорынға және ең соңында, фирмаға  берілгендік.

Фирма басшылығы қызметшілермен сенімді қарым-қатынас орнатуға ерекше көңіл бөледі. Сенім, деп есептейді  жапондықтар, жауап сенімділікті туғызады.

Жұмыскерлердің фирма  идеясына берілгендігінің корпоративтік  рухы Жапонияда басқарудың мақсаты  ретінде және құралы ретінде қолданылады. Жапон менеджменті осы рухты  тиісті деңгейде ұстауға күш-жігерін  аямайды.

Біз американдық және жапондық менеджменттердін ерекшеліктерін қарастырдык. Жоғарыда айтқандарды түйіндей келе, жапондық және американдық басқару  модельдерінің біршама көрнекті салыстырмалы схемасын келтірелік (6-кесте) 

6-кесте

Жапондық және американдық  басқару модельдерінің ерекшеліктері

Жапондық модель

Баскару шешімі ұжымда       бірауыздан кабылданады.

Ұжымдық жауапкершілік..

Басқарудың стандартсыз икемді

құрылымы.

Бақылауды ұйымдастырудың бейресмилігі

Жұмысты баяу бағалау және қыз- метінің жоғарылауы.

Басқарудың негізгі критериі-карамағындағыларды дұрыс ұйлестіру және бакылай  білуі.

Топқа басшылық етуді ұйымдастыру.

Ұжымдағы үйлесімділікке және ұжымдағы нәтижеге жетуді баскаруды  бағалау.

Қарамағындағылармен жеке бей-ресми қарым-қатынас орнату

 

 

Американдық модель

Жасының үлкендігіне және жұмыс стажына қарап кызметін жоғарылату. Әмбебап типтегі басшыларды даярлау

Топ жұмысының керсеткіші қызмет стажы т. б. бойынша еңбек- ақы төлеу.

Шешім қабылдаудың дербес сипаты

Басқарудың қатаң  ресми  құрылымы

Бақылау процедурасының нақты  ресмилігі 

Басшының жекелей бақылауы Басшының басты касиеті^:" профессионализм және инициатива

Жеке адамға басшылық етуді  ұйымдастыру Жеке нәтижелер бойынша: басқаруды бағалау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды.

Сонымен, қорыта келгенде, басқару туралы идеяның  тамыры тереңде жатыр. Менеджменттің  дамуы біздің дәуірге дейінгі 5000 ж бұрын басталғанын талдадың. Сол кездегі корнекті жеке тұлғалардың, этникалық топтардың менеджменттің  дамуына қосқан үлестері, және де басқаруда  ұйымдастырудың, жоспарлаудың, басшылықтың  керек екендігін зерттеп, дәжидегенін  коруге болады.

    Басқару  ғылымының эволюциясын  дәлірен  әрі терең түсіну үшін басқару  ойларының негізгі дамуы бакыттары  туралы нақты тоқталып, әр түрлі  көзқарасты ұстанкан түрлі мектеп  өнілдері бөліп аңықталынды.

Менеджмент теориясының  озан әрі дамуы менеджмент мектептерімен  байланысты.

Осы мектептерді  жеке жеке қарастыра отырып, олардың  бас қаруда қандай принциптерге сүйенген дігін көруге болады. Ол дірісті  басқару ғылыми теориясының даму негізін құрайтын іс – тәжірибенің  талап етуі арқылы пайда болған.  Өндірісті басқару теориясының  мазмұны объектілер арқылы аңықталады.

Сонымен, басқару  – бұл ғылым мен өнер, онда объективтілік пен даралық ұштастырылады.

Тұтастай алғанда XX ғ-ғы басқару туралы ғылымның дамуын шаррты түрде мына кезеңдерге болуге болады:

50 ж-ры – таза  басқарушылық шешімдер кезеңі;

60 ж-ры – фирма ішіндегі ұзақ мерзімді жоспарлау;

70 ж-ры – стратегиялық  жоспарлау;

80 ж-ры – стратегиялық  менеджмент;

90 ж-ры – стратегиялық  процестерді зерттеуге кошкен  басқару ғылымы дамуының жаңа  кезеңі туды.

Басқарушының  ойқар жетістігін қолдану практикасында  көптеген елдерде басқару моделінің  өзіндік ұлттық ерекшелігі пайда  болды. Қазіргі кезде басқарудың американдық, жапондың, арабтың ж/е  батыс еуропалық мектептері қалыптасты.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер:

 

1.Менеджмент негіздері\Ахметов  К.Ғ, Сағындықов Е.Н, Байжомартов  Ү.С., Жүнісов Б.А ,Жұмабаев Ж.Ж-Ақтөбе-Орал,2005-519б.

 

2.Оосновы менеджмента.Учебное  пособие.Под ред.Радугина А.А.  –М.Центр-1997

 

3.Жүнісов  Б.А., Мамбетов У.Е , Байжомартов Ү.С. «Нарықтық экономика негіздері» Алматы,изд РИК.1994.

 

4.Джексон Грейсон мл, К.О.  Делл.Американский менеджмент на  пороге XXI века,-М, Экономика ,1991

 

5. «Жалпы экономикалық теория» Шеденов Ө.К. Ақтобе 2004

 

6. «Менеджмент»  лекциялар курсы Бердалиев К.  Алматы 2005

 

7.«Әлем экономикасы»  оқулық С.Сахариев Алматы 2003

 

8.«Американың  экономикалық негіздері»