O Popielu, którego myszy zjadły

   W owym czasie, gdzie dziś jest plac Kolegiacki, wznosił  się ogromny, nie istniejący już teraz kościół parafialny pod wezwaniem Marii Magdaleny. Tam to właśnie odbyło się wspaniałe nabożeństwo wielkanocne. Król Władysław i Jadwiga zasiedli pod baldachimem w pięknie rzeźbionych stallach, wokół nich zajęli miejsca dostojnicy państwowi i kościelni, dwór królewski oraz przedstawiciele miasta Poznania. Cały kościół, głowa przy głowie, nabity był barwną ciżbą mieszczan i okolicznych wieśniaków, każdy bowiem chciał ujrzeć i nowego króla przybyłego z dalekiej Litwy, i młodziutką wnuczkę Kazimierza Wielkiego, królową Jadwigę, orędowniczkę biednych i uciśnionych. Ciekawość ogólną budziło też od dawna zapowiadane misterium religijne.  

   Tuż  obok ołtarza głównego, a na wprost królewskiego tronu, znajdował  się grób Chrystusa pokryty kwieciem. Po obu stronach grobu zamarli w bezruchu dwaj rycerze w strojach rzymskich. Gdy więc biskup celebrujący mszę zaintonował radosne "alleluja" i zawtórowały mu dzwony na wieży kościelnej, rozwarła się nagle płyta grobowca, rycerze padli na twarz jak martwi, a figura zmartwychwstającego Jezusa wzniosła się na linie aż hen pod sklepienie kościoła. Król Władysław, który bacznie obserwował to barwne misterium, pochylił się nagle do ucha towarzyszącego mu kanonika i zapytał ze szczerą naiwnością neofity:

   - Cóż  to znaczy, wielebny ojcze, owa figura wznosząca się ku górze?

   - To Chrystus wstępuje w niebo, miłościwy królu - odparł  kanonik.

   - Postawcie mu świeczkę - powiedział  król.

   Kanonik ujął skwapliwie co najokazalszą świecę  woskową i zapaliwszy ją, postawił  u stóp grobowca.

   Lecz oto od pułapu świątyni oderwał się  nagle jakiś czarny potwór na linie i z wielkim trzaskiem spadł  na posadzkę tuż obok ołtarza.

   - A co zacz jest ten smok? - zagadnął znów król kanonika.

   - To szatan strącony z nieba, miłościwy królu.

   - Postawcie mu dwa ogarki - polecił król.

   Kanonik spojrzał  ze zgorszeniem na króla, ale widząc jego stanowczy wyraz twarzy, przyniósł  z zakrystii dwa ogarki i postawił  na posadzce w pobliżu strąconego czarta. Szmer rozległ  się po kościele, dworzanie z zakłopotaniem spojrzeli po sobie, a królowa Jadwiga pochyliła się głęboko nad modlitewnikiem.

   Po nabożeństwie, gdy już wszyscy wyszli z kościoła, magnaci i dworzanie otoczyli króla i pytali go, co by też  miały oznaczać owa świeczka i dwa ogarki ustawione na żądanie królewskie. A nowo ochrzczony król Władysław uśmiechnął się pogodnie i odrzekł:

   - Przysłowie ruskie, które znam z czasów, gdy byłem jeszcze otrokiem, mówi: "Służ  Bogu, a diabła nie gniewaj". Ono to kazało mi dzisiaj postawić  świecę i dwa ogarki. Przysłowie to, powtarzane żartobliwie, przyjęło się wśród dworzan, a potem wśród mieszczan i ludu.

   Kiedy w 232 lata potem Salomon Rysiński wydawał  w Lubczy nad Niemnem pierwszy zbiór przysłów polskich, zapisał  między innymi i to właśnie przysłowie: "Służ  Bogu, a diabła nie gniewaj". I opatrzył je lapidarnym komentarzem: "Jagiełło Kroi".