Отчет по практике в бухгалтерии

   Кіріспе

 

    Өндірістік тәжірибелік жұмыс – бұл студенттердің мамандандырылған өзіндік жұмысы. Бұл жұмыс оның оқу орынындағы алған білімінің деңгейін, алынған ғылыми талдау дағдыларын, жалпы әдістемелік принциптерді әлеуметтік – экономикалық орталарды  орынды қолдана алуын көрсетеді. Осы өндірістік - тәжірибені өту барысында ұйым қызметін, саясатын және оның іске асыру құқықтық үрдістерін, ұйымның жарғысын және оның қалыптасу тарихы туралы мәлеметтерімен таныстым. Ұйымның жарғысы – бұл кәсіпорынның қандай қызметпен айналысатыны туралы, ұйымның құрылтайшылары туралы, олардың міндеттері мен құқықтары, ең төменгі жарғы сомасы туралы, кәсіпорынның мақсаттары туралы мәлеметтерден құралған құжат болып табылады.

Өндірістік тәжірибені өту мақсаты – практикалық  тұрғыдан дағдылану, тәжірибелік есеп жұмысын дайындау үшін қажет ақпарат жинақтау.

Әрбір қызметкердің практикалық  тұрғыдан дағдылану деңгейі оның кәсіби қызметінде маңызды орын алады, алынған теориялық білімді практикада қолдану тәжірибесін кеңейту  арқылы ғана тиімді жұмыс нәтижесіне қол жеткізуге болады.

Тәжірибелік есеп жұмысын  дайындау барысында өндірісте бухгалтерлік есеп, салық есебі, аудит, талдау жүргізілуінің  ерекшеліктеріне көңіл аударып, жұмыс мәнін терең зерттеуге  мүмкіндік туады.

Кәсіпорынның экономикалық ұйымдастырылу сипаты қарастырылады, қаржылық есеп берудің негізгі формаларының бірі - баланстың құрылу тәртібіне ерекше мән беріліп, соның негізінде кәсіпорынның табыстылығы, іскерлігі мен төлем қабілетілігі бағаланады.

Ақпараттарды жинақтау - өндірістік тәжірибені өту үрдісінің құрамдас бөлігі. Бұл кезеңде кәсіпорын қызметінде қолданылатын нормативтік-құқықтық актілерден, ақпараттар мен деректерден тұратын болашақ жұмыстың негізін құру мәселесі қарастырылады.

Тәжірибелік есепті дайындау өзектілігі – алынған теориялық білімді практикалық дағдылану арқылы жалпылау мен жүйелеу.

Ұсынылып отырған тәжірибелік  есептің объектісі - «Көктерек» шипа жайы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі. Зерттеу барысында қоғамның   экономикалық –ұйымдастырылу сипаты қарастырылады, қаржылық есепті құру тәртібіне ерекше мән беріліп, соның негізінде кәсіпорынның табыстылығы төлем қабілеттілігі бағаланды.

Тәжірибелік есеп жұмысының  теориялық және әдістемелік негіздері  болып, бухгалтерлік есеп жөніндегі  заңды-нормативтік құжаттар, кәсіпорынның ішкі және сыртқы құжаттары, атап айтқанда жарғысы, есептің ұйымдастырылуы, шаруашылық қызметін талдау бөлімінің есебі басқа да құжаттар болып табылады.

 

 

 

1. Кәсіпорынның ұйымдастырылу-экономикалық сипаттамасы

 

« Көктерек » шипа жайы жауапкершілігі шектеулі серіктестік (әрі қарай серіктестік) Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, ҚР 19.06.1997 ж. «Мемлекеттің шағын кәсіпкерлікті қолдауы туралы» Заңы, 22.04.1998 ж. ҚР «Жауапкершілігі қосымша серіктестіктер туралы» Заңы бойынша ашылған. Серіктестік ОҚО, Сарыағаш ауданы әділет Басқармасында мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап заңды тұлға құқығына ие болды. Серіктестіктің жылдық орташа жұмыскерлер саны 50 ден, активтерінің орташа жылдық  құны 60 000 айлық есептік көрсеткіштен аспайды.

Серіктестіктің мекен–жайы: Оңтүстік Қазақстан облысы, Сарыағаш ауданы, Сарыағаш қаласы,  Мостовая   көшесі, 2 үй

«Көктерек» ЖШС шипа жайы Қазақстан Республикасының  заңдары бойынша заңды тұлға  болып табылады. Бұл шипажай  2006 жылы мамыр айының 29 жұлдызында құрылды, ал заңды түрде 2010 жылы мамыр айының 29 жұлдызында ашылып, 3 жылдай уақыт жұмыс жасап жатыр. Серітестік қызметінің мерзімі шексіз. Шипажай ашылған уақыттын бері тек сапалы қызмет көрсетіп жүрген шипажайлар қатарына жатады. Серіктестіктің мөрі,дербес балансы, банктерде шоттары, өз атауы жазылған бланкілері бар. Серіктестіктің жарғылық капиталына салынатын салымдар ақша, бағалы қағаздар, заттар, мүліктік құқықтар, оның ішінде жерді пайдалану құқықтары мен интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне құқық және өзге де мүлік болуы мүмкін.

Айтып кеткендей, бұл  шипажай ең үздік және сапалы, қазіргі  заман талабына сай, сонымен қатар  қазақи болмысты сақтаған шипажай болғандықтан негізгі және қосымша қызметтерінен  қанша пайда және зиян әкелетіні  туралы маған толық ақпарат көзін берді. Бүгінгі таңда Көктерек шипажайында 46 адам  жұмыс жасап жатыр. Әр қайсысына артылған міндет әр түрлі және алатын еңбек ақылары да соған байланысты. Еңбек ақыны бас бухгалтер есептейді және істеген күніне  байланысты есептейді. Сонын ішінен демалысқа кету ақысы, денсаулығына байланысты жұмысқа шықпаған күндерінің есептеу арқылы 1 жұмыскерлердің 1 айда алатын еңбек ақысын есептеп шығарады.

Серіктестіктің қызметінің негізгі мақсаты: жарғысы бойынша қызметімен таза табыс алу болып табылады. Қойған мақсаттарына жету үшін Серіктестік  келесідей негізгі қызмет жүзеге асырады:

• шипа жай, қонақ үй, профилактория, қоғамдық тамақтану құрылыстарын салу, халыққа дәрігерлік, емдік, профилакториялық қызмет көрсету. Демалыс орындарын, жатаққаналар мен асханалық қызметтерді ұйымдастыру.
• ауыл шаруашылық, мал шаруашылық өнімдерін және халық тұтыну тауарларын, өңдеу және сату;
• жөндеу-құрылыс, құрылыс-монтаждық және электромонтаждық жұмыстары, күрделі құрылыс;
• құрылыс материалдарын, канцелиярлық тауарларды сатып алу және сату;
• қамтамассыз ету-өткізу, сауда саттық және комерциялық қызметі;
• қоғамдық тамақтандыру пунктері, автожуу, дәріхана, базар, сауда үйлері, ресторан, фирмалық дүкендердің жүйесін ашу;
• сауда-делдалдық, көтерме-даналап саудалау;
• тұрғын-үй, офистер және өндірістік жайлар салу;
• автожолдарды салу;
• жобалық, сметалық, транспорттық, тұрмыстық және басқа да қызметтер;
• автокөлік және экспедициялық қызмет көрсету, жолаушы тасмалдау жүзеге асыру;
• автокөлік бағыттарын ашу;
• жолаушыларды тасмалдау;
• автотұрақтар, техникалық қызмет станциясын ашу;
• халық пен ұйымдарға тұрмыстық, транспорттық қызмет көрсету;
• делдалдық қызмет;
• сыртқы экономикалық қызмет, ээкспорт-импорт операциялары.

    Сондай-ақ ҚР қолданылып жүрген заңдарына қайшы келмейтін басқа да қызмет түрлерін атқарады.

Серіктестіктің жарғылық капиталы 2006 жылы (300000) үш жүз мың теңге, 2010 жылы  (25102325) жиырма бес миллион жүз екі мың үш жүз жиырма бес теңге мөлшеріндегі  құрылтайшының салымы арқылы қалыптасады. Ол мемлекеттік тіркеу кезінде толық қалыптасқан. Серіктестіктің құрылтайшысы (Бұдан әрі Қатысушысы):

Қазақстан Республикасының  азаматы Төлендиев Нуркен Расулович, жеке күәлігі №000483188 Қазақстан Республикасының ІІМ 06.11.1995 жылы берілген.

Мекен жайы: ОҚО, Шымкент  қ., Б.Момышұлы д-лы, 23Б үй, 17п

Кәсіпорыннның басқаруын  серіктестіктің құрылтайшысы жүзеге асырады. Қатысушы серістестіктің Атқарушы органы болып табылатын Директорды тағайындайды.

Кәсіпорынның экономикалық жағдайы мен оның тұрақтылығы  белгілі деңгейде кәсіпорынның капиталы қандай активтерге салынғанынан, олар қандай табыс әкелетіндігінен тәуелді. Сол себепті кәсіпорынның экономи-калық жағдайын талдау кәсіпорын активтерінің құрамы мен құрылымын талдаудан бастауы тиіс. Кәсіпорын активтерінің орналасуы туралы ақпарат баланс активінде қамтылады.

Баланс мәліметтері бойынша 2010-2012 жылдары актив баптарының құрамы мен орналасуын 1-кестеден көруге болады.

 

Кесте 1 – «Көктерек» ЖШС активтерінің құрамы мен құрылымы, жыл соңына

Баланс баптары	Сомасы, тг			Құрылымы, %
	2010 ж	2011 ж	2012 ж	2010 ж	2011 ж	2012 ж
1.Қысқа мерзімді активтер	25253417	27251097	21739368	100,0	100,0	100,0
Ақша қаражаттары	3484145	112654	32650	13,8	0,4	0,2
Қысқа мерзімді қаржылық салымдар	-	-	-	0,0	0,0	0,0
Қысқа мерзімді дебиторлық берешек	46714	199868	6125097	0,2	0,7	28,2
Қорлар	13052962	18068979	14972621	51,7	66,3	68,9
Ағымдағы салықтық активтер	157691	357961	-	0,6	1,3	0,0
Басқа да қысқа мерзімді активтер	8511905	8511905	609000	33,7	31,2	2,8
2.Ұзақ мерзімді активтер	166544294	171370413	171795692	100,0	100,0	100,0
Негізгі құралдар	166544294	171370413	171795692	3,5	100,0	100,0
Басқа да  ұзақ мерзімді активтер	-	-	-	96,5	0,0	0,0
Баланс	191797711	198621510	193535060	х	Х	Х

 

 

1-кесте мәліметтері бойынша кәсіпорын мүлкінің құны 2012 жылы 193535060 теңгені құрап отыр және ол 2011 жылмен салыстырғанда 5086450

теңгеге не 2,6 пайызға  төмендеген.  Кәсіпорын мүлкі толықтай ұзақ мерзімді активтерден тұрады деп айтуға болады. Атап өткенде 2012 жылы қысқа мерзімді активтер құны бар болғаны 21739368 теңгені ғана құрап отыр, бұл барлық мүліктің 11,2 пайызын ғана құрайды. Қысқа мерзімді активтердің негізгі бөлігін қорлар құрап отыр, себебі шипай қызметі болып профилактикалық емдеу және қоғамдық тамақтандыру табылады. Егер 2010 жылы барлық мүліктің ішінде қорлардың үлес  салмағы 6,8 % болса, 2012 жылы оның үлес салмағы 7,7 пайыз болып отыр. Ал 2010 жылдары дебиторлық берешектің үлес салмағы 0,2 пайыз болса, 2012 жылы  қысқа мерзімді дебиторлық берешек 28,2 пайызды құрап  отыр.

Шипа жай басшылығы шипа жай қызметі ресурстардың қандай көзлерінен қаржыландырылғанын және капитал қандай іске салынатынын нақты білу қажет. Сол себепті капиталдың құрамын, құралу көздерін және орналасуын талдау үлкен мәнге ие.

Шипа жай капиталы меншікті және тартылған көздерден қалыптасқан.

Шипа жайдың мүлкінің құралу көздерінің құрамы мен динамикасы

2-кестеде келтірілген.

 

Кесте 2 – «Көктерек» ЖШС-ның мүлкінің құралу көздері мен құрылымы, жыл соңына

 

Мүліктің құралу көздері	2010 жыл		2011 жыл		2012 жыл
	Тг	%	Тг	%	тг	%
Меншікті капитал	26355355	13,7	27663347	13,9	22027291	11,3
Тартылған капитал	165442356	86,3	170958162	86,1	171507769	88,7
Барлығы	191797711	100,0	198621510	100,0	193535060	100,0

 

2-кесте мәліметтерінен көрініп тұрғанындай кәсіпорын капиталы толықтай міндеттемелерден құралған. Кәсіпорынның меншікті капиталы тек жарғылық капитал мен бөлінбеген пайда (жабылмаған зиян) құрап отыр. Кәсіпорын капиталының төмендеуі, негізінен меншікті капиталдың төмендеуінен болып отыр, атап айтқанда, меншікті капитал сомасы 2010 жылы 26355355 теңгені, ал 2012 жылы 2010 салыстырғанда  -4328064 теңгеге төмендеген. Жарғылық капитал әр жылда да өзгеріссіз қалып отыр.

Талдаудың келесі кезеңінде  меншікті және заемдық каптиалдың динамикасы мен құрылымына талдау жасау қажет (3 кесте)

 

 Кесте 3- «Көктерек» ЖШС-ның меншікті капитал динамикасы, жыл соңына

Капитал көздері	Сомасы, тг			Құрылымы %
	2010 жыл	2011 жыл	2012 жыл	2010 жыл	2011 жыл	2012 жыл
Жарғылық капитал	300000	300000	25102325	1,1	1,1	+114,0
Төленбеген капитал	24802325	24802325	-	94,1	89,7	0,0
Бөлінбеген табыс	1253030	2561022	-3075034	4,8	9,3	-14,0
Барлығы	26355355	27663347	22027291	100,0	100,0	100,0

 

Кесте мәліметтері бойынша меншікті капитал сомасы 2010 жылы 26355355 теңгені, ал 2012 жылы 2010 салыстырғанда  -4328064 теңгеге немесе 16,4 пайызға төмендеген. Оған себеп, төленбеген капитардың болмауы мен бөлінбеген капиталдың төмендеуі.

     Кәсіпорынның қаржылық жағдайына тартырған капиталдың құрамы мен құрылымы үлкен әсер етеді, яғни ұзақ, қысқа мерзімді міндеттемелердің арақатынасы (4 кесте)

 

Кесте 4 – «Көктерек» ЖШС-ның тартылған капиталдың құрамы мен құрылымы

 

Заемдық қаражат көздері	Сомасы, тг			Құрылымы, %
	2010 жыл	2011 жыл	2012 жыл	2010 жыл	2011 жыл	2012 жыл
Салық бойынша міндеттеме	1234829	0	0	0,7	0,0	0,0
Қысқа мерзімді несие	140325913	145507148	51370769	84,8	85,1	30,0
Басқа да қм міндеттемелер	23881614	25451014	120137000	14,4	14,9	70,0
Барлығы	165442356	170958162	171507769	100,0	100,0	100,0