Отчет по практике в бухгалтерии

 

Кесте мәліметтері негізінде «Көктерек» ЖШС-да   жыл сайын табыс сомасының өсуі байқалады. 2012 жылы 2011 жылмен салыстырғанда қызмет көрсетуден түскен түсім 330956 теңгеге не 25,3 %-ке төмендеген. Дегенмен, осы кезеңде өткізілген өнімнің өзіндік құны да 10742516 теңгеге төмендеп отыр. Түсім сомасының 10594300 теңгеге өсуі шығынның өсуінен алда болуына байланысты жалпы табыс сомасы 21336816 теңгеге өсіп отыр. Нәтижесінде қоғам 2012 жылды 977036 теңге таза пайдамен аяқтады. Бұл 2011 жылмен салыстырғанда 330956 теңгеге аз.

Келесі 13–кестеде «Көктерек» ЖШС-ның негізгі қызметтен алынған табысына шоттар корреспонденциясы көрсетілген.

 

Кесте 13 – «Көктерек» ЖШС-ның негізгі қызметтен алынған табыстар бойынша шоттар корреспонденциясы, 2011 жыл

 

Операция мазмұны	Сомасы, мың.тг	Шоттар корреспонденциясы
		Дт	Кт
Жолдама	18756	1210.01	6011.01
Медикаменттер	8976	1210.01	6011.01
Емдеу қызметінен	8973	1210.01	6011.01
Айыппұлдар	60	1280.06	6280.04
Қосымша-көмекші қызметтен  түскен табыс	550	1210.07	6013.01
Барлығы	37315

 

13-кесте мәліметтері негізінде шипа жайдың негізгі қызметінен түскен табысы 37315 мың.тг-ні құрады, оның ішінде жолдамадан түскен табыс 50,2% болды, медикаменттерден  түскен табыс 24%,  алынған айыппұлдар үлесі 0,2%, қосымша көмекші қызметтен түскен табыс үлесі 1,5% болды. 

        Негізгі қызметтен алынған табыстар  есебі 6010 «Өнімді өткізуден түскен  түсім» шотында жүргізіледі. «Көктерек» шипа жайыны негізі қызмет көрсету мен сатумен байланысты болғандықтан да 6010 шоты осы операциялармен байланысты болады.

Көмекші қызметтен түскен түсім 6200 шот бөлімі, оның ішінде 6210 «Материалдық емес активтерді есептен  шығарудан түскен түсім», 6212 «Негізгі құралдарды есептен шығарудан түскен түсім», 6280 « Көмекші қызметтен  түскен басқа да табыстар»

Шипа жай қызметінде   шығындар  есепті кезең ішінде активтердің қолдан кетуі немесе азаюы немесе міндеттемелердің пайда болуы нысанында экономикалық пайданың азаюы салдарынан болады.  Кірістер мен шығындар пайда мен зиян туралы есепте қызмет нәтижелерінің өлшемімен тікелей байланысты элементтер болып табылады.

Жұмсалу бағытына  байланысты шығындар келесідей топтастырылады: –  сатылған өнім мен көрсетілген қызметтердің өзіндік құны;

– өнімдерді өткізу мен  қызмет көрсетуге арналған шығындар;   – әкімшілік шығындар;          – қаржыландыруға арналған шығындар;       – корпоративтік табыс салығы бойынша шығындар;     – басқа да шығындар.         

Шипа жай   шығындарының динамикасы 14–кестеде көрсетілген.

 

Кесте 14 – Шипа жай шығындарының динамикасы, теңге

 

Көрсеткіштер	2010 жыл	2011 Жыл	2012 Жыл	Базисті өсу қарқыны, %
				2011 жыл	2012 жыл
1. Өткізілген өнімнің  өзіндік құны	7143362	11796726	1054210	65,14	-91
2. Өнімді өткізуге  және қызметтерді көрсетуге шығынтар	-	-	-	-
3. Әкімшілік шығындар	18767816	23862564	45623140	27,14	+91
4. Қаржыландыруға шығындар	-	-	-	-
5. Басқа да шығындар	-	22090	-
Барлығы	25911178	35681380	46677350	37,7	30,2

 

14-кесте мәліметтері бойынша кәсіпорында шығындар жыл сайын жоғары қарқынмен өсіп отыр, шығынның өсуі барлық бағыттар бойынша байқалады. 2010 жылмен салыстырғанда 2011 жылы өткізілген өнімнің өзіндік құны 67,2, әкімшілік шығындар 27,14, басқа да шығындар 100 пайызға өскен. Егер 2010 жылы аталып өткен шығындар сомасы 25911178 теңгені құраса, 2011 жылы 35681380 теңгені құрап отыр. Яғни шығын сомасы 9770202 теңгеге немесе 37,7 пайызға өскен. Оның ішінде ең жоғары қарқынмен өнімнің өзіндік құны, әкімшілік шығындар  өсіп отыр.

Өзінің сипатына байланысты кәсіпорында  операциялық шығындар былай жіктеледі:  

– матералдар және қызметтер;         – персоналдармен есеп-айырысу шығындары;      – амортизация;           – салықтар, жеке табыс салығын есептемегенде;  

– негізгі құралдарды есептен шығару шығындары; 

– құнсызданудағы резерв; 

– өзге де операциялық  шығындар.        Операциялық емес шығындарға:        – негізгі құралдар мен ұзақ мерзімді активтердің құнсыздануынан болатын шығындар;           – бағамдық айырмашылық бойынша шығындар;      – өзге де шығындар.   

Кәсіпорынның   әкімшілік  шығындарына жатады:     –  әкімшілік шығындар;          –  өндірістік бағыттағы жалпы шаруашылық шығындар;    –  әлеуметтік бағыттағы жалпы шаруашылық шығындар;    –  салықтар, алымдар, бюджетке міндетті төлейтін төлемдер;

– активтердің құнсыздануынан болатын шығындар; 

– резерв құру мен үмітсіз  талаптарды есептен шығару бойынша  шығыстар.  

          «Көктерек»  ЖШС-да 7210.01, 7210.02, 7210.03, 7210.05 кәсіпорынның әкімшілік шығындарына жатқандықтан 7210 шотына апарылады және кезең соңында әкімшілік шығындар жылдық жиынтық табысқа апарылады

  «Көктерек» ЖШС-да әкімшілік шығындармен байланысты операциялар бойынша шоттар корреспонденциясы 15- кестеде келтірілген.  

 

Кесте 15 – «Көктерек» ЖШС-да әкімшілік шығындарын есепке алу бойынша шоттар корреспонденциясы, 2011 жыл

 

Операциялар мазмұны	Сомасы,   тг	Шоттар корреспонденциясы
		Дт	Кт
Еңбекақы төлеу бойынша  шығындар	17290799	7210.01	3350
Әлеуметтік қажеттілікке жұмсалған шығындар		7210.01	3390
Басқару аппаратын материалдық-техникалық қамтамасыз етумен байланысты шығындар	28784	7210.01	1310
Басқару аппаратының  көлік шығындары (бензин, бөлшектер)	365000	7210.01	1310
Басқа кәсіпорындарға байланыс қызметі үшін төлемдер	1456	7210.01	3310
Құралдардың тозуы	65	7210.01	2420
Басқа да шығындар	12850	7210.01	3390
Барлығы	116733

 

Кәсіпорында әкімшілік  шығындар шоттар жоспарына сәйкес 7210.01, өндірістік бағыттағы жалпы шаруашылық шығындар 7210.02, әлеуметтік бағыттағы  жалпы шаруашылық шығындар 7210.03 және бюджетке төленетін төлемдер, салықтар алымдар 7210.05 шотында есепке алынады.

15–кесте мәліметтері негізінде кәсіпорында әкімшілік шығындар 116733 мың тг-ні құрады және олар типтік шоттар жоспарына сәйкес 7210.01 шотында есепке алынады.  Әкімшілік шығындардың   ішінде еңбекақы төлеу бойынша шығындар 31456 мың тг-ні құрады, әлеуметтік қажеттілікке жұмсалған шығындар 15647 мың тг , басқару аппаратын материалдық -техникалық   қамтамасыз етумен байланысты шығындар  28784  мың тг, басқару аппаратының көлік шығындары 26475 мың тг,  басқа кәсіпорындарға байланыс қызметі үшін төлем 1456   мың  тг, құралдардың тозуы 65 мың  тг, басқа да шығындар 12850 мың  тг-ні құрады.

 

              

        2.7 Инвестиция есебі

 

Зерттеліп отырған шипа жай, ешқандай кәсіпорынға нивестиция салынбағандықтан, инвестиция есебі жоқ. Оған дәлел шипа жай  балнсы.

    Негізінен Қаржылық инвестициялардың есебі 1100 “Қаржылық инвестициялар” бөлімшесінің шоттарында жүргізіледі. 1100-1150 шоттарында «Акциялар», «Облигациялар», «Басқа да қаржылық инвестициялар» шоттары кіреді.

1100-1150 шоттар активті  болып табылады. Осы  шоттардың  дебетіне қаржылық салымдардың  айдың басы мен аяғындағы қалдықтары, инвестициялардың ұлғаю операциялары; кредит бойынша қаржылық инвестициялардың  кему операциялары жазылады.

Қаржылық инвестициялардың шоттары бойынша талдамалы есеп инвестициялар салынған объектілер бойынша жүреді.

 

 

2.8 Өндірістік  шығындарының есебі

 

Қарастырылып отырған  кәсіпорын профилактория, халыққа  дәрігерлік, емдік қызметтер көрсетумен, сатып алып және сатумен  айналысқандықтан өндірістік шығындар есебі жүргізілмейді.

Негізінен Өндірістік шығындар есебін, өнімнің өзіндік құнын  анықтау үшін өндірістік шығындар және оны сатудан күтілетін табыс  туралы есеп мәліметтерін алу үшін жүргізеді.

Өндіріс шығындарының есебі  үшін, әр түрлі бағытта 8100-8410 өндіріс шоттарында жүргізіледі.

 

 

 

                                   Қорытынды

 

Қорыта келе, өндірістік  тәжірибені өту барысында кәсіпорынның ұйым қызметін, саясатын және оның іске асыру құқықтық үрдістерін, бухгалтерлік есеп формаларын, бухгалтерлік есепті ұйымдастыру, кәсіпорында жүргізілетін жылдық есеп беру мен салық салуды оқып білдім. Сонымен қатар бухгалтерлік құжаттарды толтыруды, жабдықтаушылармен қолма - қолсыз есеп айырысу операцияларын жүргізуді, негізгі құралдар мен материалды емес активтерді бағалау мен есептен шығару бойынша және т.б құжаттарды толтыруға үйрендім. 

«Көктерек» серіктестігінде  бухгалтерлік есептің жүргізілуі мен  ұйымдастырылуына жауапты тұлға болып кәсіпорынның бас бухгалтері табылады.Бас бухгалтер бухгалтерлік есептің жүргізілуінің басты сұрақтарына жауап береді,сонымен қатар ішкі бақылауды ұйымдастыру мен Бас кітапқа жазбаларды енгізу, қаржылық есеп беруді құрастыруды жүзеге асырады.Бухгалтерлік құжаттардың сақталуын қамтамасыз етеді, бухгалтерия жұмыскерлерінің қызметтік бағдарламасын қалыптастыра отырып, бухгалтерлік есептің жүргізілуіне қатысты кәсіпорын қызметкерлеріне әдістемелік көмек көрсетеді.

Бухгалтерлік жазулар  шаруашылық операцияның болғандығын растайтын бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі. Меншікті капитал, кәсіпорын активтері, міндеттемелері, пайдасы мен шығынына әсер етуі мүмкін  барлық шаруашылық операциялар мен шаруашылық қызметтің басқа да жағдайлары кәсіпорынның бухгалтерлік есебінде көрініс табады. Бухгалтерлік жазбалар компьютерлік жүйе арқылы немесе қолмен де енгізілуі мүмкін.

«Көктерек» ЖШС-да табыстар мен шығындар есебінің тәртібін зерделеу кезінде келесілер анықталды:

1) Халыққа дәрігерлік, емдік, профилактикалық қызметтер көрсетуден табыс, демалыс орындарын, жатаққаналар мен асханалық қызметтерді ұйымдастыру табыс алудың негізгі көздері болып табылады. Кәсіпорынның негізгі және негізгі емес қызметтерінің табыстар мен шығындар есебі типтік шоттар жоспарының 6,7-бөлімшелерінде жүргізіледі;

2) кәсіпорынның табыстар  мен шығындар туралы мәлімет  пайдалар мен зияндар туралы  есепте ашылады. 

Шипа жай балансын талдау барысында ескертулер анықталды: 2010 жылы жарғылық капитал 25102 мың теңгеге  өзгертілген, ал 2010 жыл және 2011 жылғы баланстарда жарғылық капитал сомасы 300 мың теңге деп көрсетілген.

Сонымен қатар шипа жайда бухгалтерлік есептің жүргізуде қателігі есеп саясатының болмауы. Бұл қателікті түзету және бухгалтерлік есебін жетілдіру мақсатында есеп саясатын жасау ұсынылған.

Есеп саясатында есеп беру жылына қабылданған барлық пункттерінің мазмұны толық ашылып жазылады. Сонымен қатар әр пунктке тоқтала келіп қандай нормативтік құжат бойынша немесе қандай заң негізінде есеп саясатының дайындалғандығы көрсетіледі. Қазақстан Республикасының заңдарымен қатар есеп саясатын дайындауда ұйымның ішкі құжаттары негізге алынған болса (лауазымды тұлғалар туралы, ішкі ережелер, бұйрықтар мен өкімдер тағы да басқа) міндетті түрде ол туралы түсініктеме берілуі қажет.

Шипа жайдың есеп саясатына енгізілген өзгертулер осы ұйымның басқару құжаттарымен, яғни бұйрық, өкім немесе қаулыларымен рәсімделуі қажет. Ұйымның қабылдап бекіткен есеп саясаты сол кәсіпорынның қызмет атқаруы барысында қолданылады.

Қоғамда жалпы алғанда  бухгалтерлік есепті ұйымдастыру деңгейі жоғары. Негізінен барлық бухгалтерлік операциялар автоматтандырылған, бас бухгалтердің компьютері сервер болып табылатын желіге бухгалтерия қызметкерлерінің  компьютерлері қосылған. Бұдан басқа, барлық қажетті ақпарат қағаздық нысанда және басылып шығарылған түрде, хронологиясына сәйкес жинақталған және тігілген.     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мазмұны

 

Кіріспе ......................................................................................................................3

1. Кәсіпорынның ұйымдастырылу-экономикалық сипаттамасы .....................4
2. Бухгалтерлік есеп .............................................................................................9
1. Есеп техникасы мен ұйымдастырылуы   ........................................................9
2. Меншікті капиталдың есебі ...........................................................................11
3. Ақша қаражаттарының, есеп айырысулар мен міндеттемелердің есебі ...12
4. Ресурстардың есебі ........................................................................................14
5. Персоналмен еңбек ақы бойынша есеп- айырысулардың  есебі ...............17
6. Табыстар мен шығындар есебі.......................................................................19
7. Инвестициялар есебі.......................................................................................24
8. Өндірістік шығындардың есебі (басқару есебі) ..........................................24