Тәрбие теориясы

ҚАЗАҚСТАН  РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ  МИНИСТЕРЛІГІ 

С. АМАНЖОЛОВ  АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК  УНИВЕРСИТЕТІ 

 

 

 

Игисинова  Н.Б.

 

 

                

Тәрбие теориясы 

 

Тіркеу номері: МП 00109-08

Ұсынған: ФӘК  және УӘБ

 

 

 

Өскемен, 2008 жыл

 

 

 

1

Игисинова  Нураш Бекпауовна

 

Философия  ғылымдарының кандидаты

 

 

 

2

Мазмұны 

1.Тұтас педагогикалық  үрдістің пәні және мұғалім  қызметінің нысанасы ретінде.

2.ТПҮ заңдылықтары  және принциптері

3.Тәрбие мақсаты  әлеуметтік қамтамасыз етілуі

4.Дүниетаным  көзқарасы жеке тұлғаны қалыптастыру  тірегі

5.Тәрбиенің  мазмұны міндетті, мақсаты

6.ТПҮ-тегі тәрбие  әдістері, түрі, құралдары

7.Педагогикалық  үрдістегі балалар ұжымының мұғалімдердің  өзара байланысы мен өзара  іс-әрекеті

8.Сынып тәрбие  жүйесін құру сынып жетекшісі  іс-әрекетінің шығармашылық нәтижесі  ретінде

9.Отбасы тәрбиесінің  негізі

 

 

 

3

Аннотация

 

 Пәннің мазмұны: Оқып меңгерілетін «Тәрбие теориясы» пәні жоғары мектептегі педагогикалық дайындау жүйесінде жоғары мәнге ие. Студенттерді іс-қимыл үстіндегі   және теориялық проблемалардың ең ауқымды сұрақтарымен таныстыру, өмірдің даму заңдылықтарына назар аудару негізінде олардың дұрыс дүниетанымын қалыптастыру.

- Тәрбиенің  дамуының қозғаушы күштеріне  сипаттама береді

- Отандық педагогтардың  бастауыш сынып оқушысын оқытудың  педагогикалық негіздері жайлы  мәселелері оқылады.

Пәнді оқытудың  мақсаты:  - Болашақ педагог студенттерге «тәрбие теориясы» мәселесі бойынша теориялық және практикалық білімдер беру.

Пәнді оқып  үйренудің міндеті:  - Оқыту мен тәрбиелеу үрдісінде болашақ  тұлғаның дамуының педагогикалық теориялар туралы жалпы білім беру; педагогика саласындағы адамның атқаратын қызметін оқып білу; оқыту мен тәрбиелеудің педагогикалық ерекшеліктері, бастауыш сынып оқушыларының даму заңдылықтарын түсіну, арнайы әдебиеттермен жұмыс жасау.

Курсқа сипаттама

«Тәрбие теориясыі» курсын оқыған студент қарастыратын  негізгі ұғымдармен таныс болуы, оны басқа ғылымдармен сабақтастыра  алуы (педагогика, физиология, психология  салалары)

Бастауыш сынып  оқушысының даму ерекшеліктерін  тану, кәсіби қызметте пәннен  алған білімдерін қолдана алуы  тиіс.

 

 

 

 

4

Тәрбие теориясы

 

• Мазмұны 
• Тұтас педагогикалық үрдістің пәні және мұғалім қызметінің нысанасы ретінде.
• ТПҮ заңдылықтары және принциптері
• Тәрбие мақсаты әлеуметтік қамтамасыз етілуі
• Дүниетаным көзқарасы жеке тұлғаны қалыптастыру тірегі
• Тәрбиенің мазмұны міндетті, мақсаты
• ТПҮ-тегі тәрбие әдістері, түрі, құралдары
• Педагогикалық үрдістегі балалар ұжымының мұғалімдердің өзара байланысы мен өзара іс-әрекеті
• Сынып тәрбие жүйесін құру сынып жетекшісі іс-әрекетінің шығармашылық нәтижесі ретінде
• Отбасы тәрбиесінің негізі

 

 

 

 

5

Тұтас педагогикалық үрдістің пәні және мұғалім қызметінің нысанасы ретінде

 

• Педагогика пәні және мұғалім іс-әрекетінің объектісі, бұл ұғымдардың дамуы, мектеп практикасында, оқу құралдарында, бағдарламаларда проблемалар көрсетілген 
• Педагогикалық үрдістің мәні, оның коспоненттерінің құрылымы
• Негізгі ұғымдар: “Педагогикалық үрдіс”, “Педагогтар-оқушылар” “Субъект-объект қатынастар” “субъект-субъектік қатынастар”

 

 

 

6

 

 

• ТПҮ білімділік, тәрбиелік және дамытушылық қызметінің өзара бірлігі мен өзара байланысы. ТПҮ оқу және оқудан тыс болады.
• Педагогикалық үрдістің қозғаушы күштері. Педагогикалық үрдістің тәрбиелік мәні. Оқу-тәрбие үрдісінің құралы.
• Педагогикалық үрдісті болжау және жағдайына диагностика жасау мәселелері

 

 

 

7

Тәрбие жұмысының  формалары

 

Нәтижелері

 

баға

 

Өзін-өзі бағалау

 

Тәрбие принциптері

 

Тәрбие процесінің 

заңдылықтары

 

Тәрбие процесінің 

Қарама-қайшылықтары

 

ішкі

 

сыртқы

 

мақсат

 

Практикалық 

байланыс

 

Жеке адам

 

Сана мінез-құлық

 

 

 

8

   Тәрбие - мақсатқа бағытталған тұлға бойында көзқарастар мен сенімдер, қасиеттер мен құндылықтар, мінез-құлық нормаларын қалыптастыру процесі.

 

   Тәрбие - мақсатты, арнайы ұйымдастырылған жан-жақты үйлесімді дамыған тұлғаны қалыптастыру процесі.

          

 

 

 

9

 

 

Тәрбие - мақсатты түрде, адамзаттың өмір сүру барысында жинақтаған әлеуметтік тәжірибесін, ұрпақтан ұрпаққа алмастыру процесі.

 

 

Тәрбие - тұлғаны қалыптастыруға бағытталған қоғамдық институттардың (отбасы, балабақша, мектеп, қоғамдық бірлестік) балаға әсер ету процесі.

 

 

 

10

Педагогикалық  үрдісте іс-әрекет түрлерін кешенді  қолдану

 

Іс-әркеттің  жетекші түрлері

 

Еңбек

 

Қарым-қатынас

 

Таным

 

Ойын

 

Шығармашылық

 

Сөйлеу мәдениеті

 

 

 

11

Педагогикалық  процесс қызметі етуші жүйе  ретінде

 

Іс-әрекет

 

оқушылар

 

Ұстаздар

 

Іс-әрекет

 

 

 

12

Педагогикалық  процесс ерекшеліктері

 

Атрибутивтік  қасиеті педагогикалық 

прпоцестің

 

Субъектілердің  өзара әрекеттері

 

 

Әртүлі функционалды  мамандандыру

 

Белсенділік  пен қатынастың бірлігі

 

 

 

13

Тұға дамуының  қозғаушы күштері

 

Жаңа мүдделер

 

Жаңа танымдық 

талаптар

 

Тұлғаның дамуындағы

 қызметтер

 

Жақсы жетістіктерге

Ұмтылыс

 

Дербестікке

ұмтылыс

 

Инерттілік,

Стереотиптік,

тұрақтылық

 

Еркіндік пен

Қоғамдық іс-әрекет

 

 

 

14

Педагогикалық  проесстің қозғаушы күштерін  қарастырған ғалымдар

 

• М.А.Данилов
• Н.Д. Хмель
• Г. И. Щукина
• Б.Т. Лихачев
• А.С. Макаренко
• Н.К. Крупская
• Г. С. Костюк
• В. А.Сухомлинский
• Н.А. Завалко

 

 

 

 

15

ТПҮ заңдылықтары және принциптері

 

Педагогикалық заңдар

 

Әлеуметтік

 

Экономикалық

 

Мақсаттылық

 

Екі жақтылық 

сипат

 

Оқушы-мұғалім

 

Іс-әрекетті 

ұйымдастыру

 

Ұжымды 

дамыту

 

Жас 

ерекшеліктерін

ескеру

 

Жекелей,

дербестікке

пікір алмасу

 

 

 

16

Тәрбие принциптері

 

Принцип-

тері

 

Тәрбиенің 

мақсаттылығы

 

Тәрбиенің  өмір мен 

Тәжірибемен 

байланысы

 

Ұжымда және  ұжым

Арқылы тәрбиелеу

 

Тәрбиеленушінің 

Тұлғасына  қойылатын 

Талаптар мен  құрметтің

бірлігі

 

Тәрбиелік 

ықпалдардың

 тізбектестігі

жүйелігі

 

Үздіксіздігі  мен 

беріктігі

 

Жас және  жеке 

Ерекшеліктеріне 

байланысты

 

Ізгілік бағыттағы 

принцип

 

Табиғатқа 

сәйкестілік  принцип

 

 

 

17

Өзін-өзі тәрбиелеу

 

Адамның өзінің  теріс

Қылықтарын  жойып,

Жағымды қасиеттерін

Жетілдіру  жөніндегі

Саналы, мақсатты

Іс-әрекеті.

 

 

Өзін-өзі тәрбиелеудің 

Әдістемесі

 

Өзін-*өзі тәрбиелеудің

Мақсатын қою

 

Өзін-өзі тәрбиелеу

Бойынша жұмыстарды

жоспарлау

 

Өзін-өзі тәрбиелеудің

Нақты тәсілдерін  игеру

 

Өзін-өзі бақылау

 

 

Өзін-өзі анықтау

 

Өзін-өзі бағалау

 

Өзін-өзі

сендіру

 

Өзін-өзі 

ұйымдастыру

 

Өзін-өзі 

жетілдіру

 

 

 

18

Қайта тәрбиелеу

 

Қайта тәрбиелеу -бұл

тәрбиелік  ықпалдар 

жүйесі, оның  барысында құлықтық

дамуымен 

жүріс-тұрысындағы

ауытқулар  түзетіледі және

қоғамның моральдық 

талаптарына  сай

тұлға сапалары  қалыптасады

 

Қайта тәрбиелеудің

Әдістері

 

Қайта ұғындыру- бұл тәрбиесі

Қиын балалар  педагогикалық 

Тұрғыда қараусыз  қалған

Оқушылар бойындағы  дұрыс емес

Сенімдерді 

Қайта құру  әдісі

 

 

Қайта оқыту- бұл теріс 

Қажеттіліктері  мен 

Дағдыларды 

Түзеті әдісі

 

Басқа іс-әрекетке  жету-бұл 

тәртібімен  мінез-

Құлқынығң  дамумында ауытқуы 

бар

Балалардың  белсенділігін 

Арыттыру қоғамдық  пайдалы

Іс-әрекетке  ауыстыру

Әдісі

 

Күрт өзгерту-бұл  тұлған

ың ұжым  және қоғамме

 қатынасынығң  бұзылысын

Шұғыл қалпына 

Келтіру әдісі.

Бұл қайта  тәрбиелеудің

Макаренко 

Жасаған арнайы  әдісі

 

Еріксіз көндіру- бұл басқа