ҚР индустриалды инновациялық даму стратегиясы

    Қазақстанда инвестициялық ахуалды жақсарту үшін тежеуші факторларды жойып, қолайлы жағдай жасайтын факторларды  дамытуға ұмтылыс таныту қажет. Негізгі  жағдайлардың бірі - салық заңнамасын жетілдіру, себебі инвесторлар тұрақсыз заңнамалық база туралы айта отырып, салық Кодексін немесе кедендік реттеуді есепке алады. Менің ойымша, нарықтық экономиканы реттеуші ретінде, салық салу және кедендік салымдар жүйесін қолдану ұстанымы жағынан, нақты және тізбекті салық пен кедендік саясатты құрастыру қажетттілігі туындады.

    Қазақстанда атқарушы құрылымдардың пайдасыз звеноларын тізбектей қысқарту. Осыған байланысты, менің ойымша, инвестициялаудың жалпы  процесі мен онымен байланысты звенолардың өзара іс - әрекет ету тізбесін құру қажет.

    Қазіргі таңда, Қазақстан өндіріс пен  басқаруды ұйымдастыру әдістері, жаңа техника - технология негізінде  өз экономикасын кең ауқымда жөңдеу жұмыстары және ірі құрылымдық қайтақұруды  жүргізу үшін қажетті инвестициялық қорларға ие емес. Қазақстанның бәсекеқабілетті тауарларды өндірмеуі мәселені күрделендіре түсуде: көлік құрал-жабдық, трубалар, конструкторлық материалдар, т.с.с.

    Сөйтіп, шетел инвестицияларын тартудың негізгі стратегиялық және ағымдық мақсаттарына келесілер жатады:

1. экономиканы тұрақтандыру мен динамикалық дамуы үшін қажетті қосымша инвестициялық ресурстармен қамтамасыз ету;
2. ел экономикасына шетел инвесторлары сенімділігінің жоғарлауы;
3. әлемдік экономикалық жүйеге қазақстандық экономиканың интеграциялау процесін күшейту, оның халықаралық еңбек бөлінісіне белсенді қатысуы.

    Шетел инвестицияларын тарту мен қолданудың жалпы стратегиясы келесі мәселелердің шешу жолдарын қамтамасыз ететін инвесторлар  қызметіне байланысты:

1. мемлекеттің экспорттық потенциал тиімділігін көтеру және дамыту, оның шикізат бағыттылығын жеңу, елдің экспорттық экспансиясын күшейту және оның сыртқы нарықта ұстанатын ұстанымын тұрақтандыру;
2. импорталмастырушы өндірісті дамыту;
3. техника - технология, басқару және өткізу әдістері негізінде өндірістің ғылыми - техникалық деңгейін көтеру;
4. өндірістік және өндірістік емес тұтынуға жоғары деңгейлі дайындыққа ие өнім шығарумен толық және аяқталған технологиялық циклдарды қалыптастыру;
5. салық түсімдерінің жоғарлауы;
6. арта қалған және экологиялық қолайсыз аймақтарды дамытуға көмек көрсету;
7. жаңа жұмыс орындарын ашу.

    Бұл мақсаттардың жүзеге асырылуы инвестициялық  жобалардың басым бағыты мен аймақтың бөлінуін, көлемі мен жүзеге асыру  мерзімін қалыптастыруды талап етеді.

    Шетел инвестицияларын тартудың негізін өзара бірін - бірі толықтыратын бірнеше принцип құрайды. Ең алдымен, шетел инвесторларының қатысуымен жүзеге асырылатын инвестициялық жобаның жобалық экономикалық принципі, займ мен несие алу бойынша тұжырымдары.

    Экономикалық  мақсаты тек сапалық деңгейде, келесілерді ескере отырып, анықталады:

1. әлеуметтік - экономикалық мәселелерді шешу қажеттіліктері;
2. инвестиция дефициті, ішкі резервтер мен мүмкіншіліктердің шектеулі болуы;
3. уақытылы несие пайыздары мен инвестицияны өтеу мүмкіншілігі;
4. шетел инвесторлары қатысуымен инвестициялық жобалардың тартымдылық шарты;
5. экономика жағдайын өзгертуге ұсыныстардың жүзеге асырылуына әсері, әлемдік стандартқа нәтижелердің сәйкес болуы.

Қорытынды

         Инвестиция – экономикалық дамудың жоғары және тұрақты қарқынын қалыптастыруды, ғылыми – техникалық прогресс жетістіктерін еңгізуді, инфра – құрылымды дамытуды көздейді.       Табысқа: проценттер, роялти, дивиденттер, қысқа және ұзақ мерзімде инвестициялар бойынша жалдық төлемдер; қысқа мерзімді қаржылық инвестициялардың шығуының қаржылық нәтижелерін; ағымдағы құнымен есептелген, қысқа мерзімді инвестициялар бойынша жүзеге асырылмаған табыстар мен зияндар; қысқа мерзімді қаржылық инвестицияларды сатып алу және ағымдағы құнының ең төмендегі бағасы бойынша көрсету қажеттілігін жүзеге асыратын ағымдағы құнға дейін төмендеуі және құнының керісінше өзгеруі; мерзімді қаржылық инвестициялар құнының төмендеуі; ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар құнының сөзсіз төмендеуінен түсетін табыстар түріндегі инвестициялардан түсетін түсімдер кіреді. 

       Инвестицияны дамытуда ерекше рөлді кәсіпорындарды қаржыландыруға және ұзақ мерзімге несие беруге мамандырылған инвестициялық банктер мен акционерлік қоғамдарды құру барысында шығарылған акциялардың мемлекеттік пакеттерімен айналысатын, кәсіпорындар акцияларын ауыстыру және оны сатумен айналысатын инвестициялық қорлар атқарады. Сөйтіп, қорлар капиталдың экономикасында неғұрлым пайдалы салалары мен кәсіпорынға капиталдың құйылуына жағдай жасайды.     

      Сонымен қатар инвестиция экономикалық өсудің негізгі бола отырып, елдің әлеуметтік дамуына жағдай жасайды. Осы айтылғандармен қатар инвестиция экономикалық дамудың жоғарғы тұрақты қарқынын қалыптастырудың, ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерін өсірудің, инфрақұрылымдың дамытудың маңызды факторы болып саналады.

        Нарықтың  шешуші бір сипаты  – қор рыногы. Нарықтық  экономика дамыған елдерде кәсіпорындар  өзіне инвестицияға керекті қаржыны қор рыногына  акция шығарып, оны сатып табады. Өз кезегінде    осы акцияны әртүрлі қаржы қорлары (мысалы, зейнетақы , қауіпсіздендіру қорлары) және  жеке  адамдар сатып алады.

     Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялардың ағымдағы құнының өзгеруінен алынған табыс  немесе залал олардың сол өздерінің  пайда болған кезінде танылады.            Есеп саясатында әрбір субъект қолда бар қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар құнының өзгерісінің кезеңділігін көрсетуді белгілейді және ол биржада: не баға нарығында (рыногында) бағасы белгіленген (котируемый) құны бойынша, не бағалы қағаздардың табыстылыққа байланысты келісуші жақтардың белгілеген бағасы бойынша, яғни әділ есеп айырысудың нарықтық құны бойынша есептелінеді.         Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар бухгалтерлік байланыста: ағымдағы құнымен; сатып алу және ағымдағы құнының ең төменгі бағасымен есептелінеді.           Егер қысқа мерзімді қаржылық инвестиция сатып алу және ағымдағы құнының ең төменгі бағасымен есептелсе, баланстық құны жиынтық көрсеткіш негізінде не инвестиция түрлері бойынша, не бөлек инвестиция негізінде анықталады.            Қысқа мерзімді инвестициялардың ағымдағы құнының өзгеруіне байланысты алынған пайда немесе шығын, олар пайда болған кезеңдегісімен көрсетіледі.            

                Сонымен, курстық жұмысты аяқтай  келе, ұсынысым:  экономиканы  инвестициялауда банктердің инвестициялық қызметі өте маңызды. Қазақстанда банктер тарапынан экономикаға  қаражаттарды бөлу көбінесе несиелер түрінде болып отыр. Банктердің  қаржылық  инвестицияларға  қызығушылығын арттыру жолдарын қарастыру керек. Сондай – ақ, шағын және орта бизнеске инвестицияларды бөлу шарттарын жеңілдету  жолдарын іздестіру  қажет. Жинақтаушы зейнетақы  қорларының активтерін нақты экономиканы  қаржыландыруға жұмсалу жағдайларын қарастырған жөн. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы
2. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 28 ақпандағы Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы N 234 Заңы//Бухгалтер бюллетені-№7, 2007
3. Міржақыпова С.Т. Банктегі бухгалтерлік есеп//Алматы, 2004

4. Бухгалтерский  учет, М., 1998

5. Кеулімжаев  Б. Бухгалтерлік есеп принциптері// Алматы – 2004

6. Кәсіпорындағы  сауданы ұйымдастырудағы бухгалтерлік  есеп, Бухгалтерлік есеп және  аудит // N 8, 2001

7. Назарова  В. Шаруашылық субъектілердегі  бухгалтерлік есеп// Алматы - 2005

8. Бейсенова  М., Садықбекова А. «Кәсіпорын  экономикасы», Алматы – 2002.

9. Кеулімжаев  Қ.К., Әжібаева З.Н. «Қаржылық есеп»,  Алматы – 2001.

10. Радостовец  В.К., Шмидт О.Т. «Кәсіпорындағы  бухгалтерлік есеп», 

     Алматы – 2003.

11. Тасмағанбетов Т.А. «Бизнестегі есеп пен талдау», Алматы-2002.

12.Тасмағанбетов  Т.А, Омаров А.Ш., Әлібекова Б.А.  «Қаржы есебі»,

     Алматы-2000.

13. Назарова  В.Л. Басқару есебі// Алматы –  2005

14. Қазақстан Республикасындағы    инвестициялық саясатты жетілдіру жолдары//Қоғам және дәуір. №7-2007

 15. Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. «Кәсіпорын экономикасы»,

     Алматы -   2003.