Фрезерный станок 6Н81

Мазмұны 

Кіріспе 

     Қазiргi металкескіш білдектер өңдеген бөлшектердi тек қана жоғарғы дәлдiктердi қамтамасыз етедi. Машиналар және құралдардың өте маңызды бөлшектерiн жауапты беттер микрометрлердiң еншiлерiндегi қателiгi бар білдектерде орындалады, беттiң кедiр-бұдырлығы жүзiншi алмас қайраудан аспайды. Машина жасаудағы дәлдiкке талаптары үнемi өседi, және бұл, өз кезегiнде, өте дәл білдек жасауды алдында жаңа есептердi құрады.

     Білдектер және аспаптар жинағы ғылыми-техникалық iлгерiлеудiң өзi жауапты бөлiмшелерiнiң бiрлерiне метал кесетiн машина жасауларды технологияның төңiрегiдегi мамандары болуға тиіс. Есеп икемдi өндiрiстiк жүйелер үшiн өңдеудi технологияның нәтижеде азу әбден жетiлдiруi, жаңа метал кесетiн микропроцессорлық басқаруы бар білдектер, білдекті модулдардың жасауы машина жасаудың барлық салаларын техникалық және ұйымдастыру қайта жабдықтауы және бұл негiзге қамтамасыз ететiн еңбек өнiмдiлiктi маңызды жоғарылатумен қамтамасыз еткендiгiнде болады. Әйтеуiр, инженер-білдек жасаушылар инженер табысты өнерлік еңбек үшiн математиканың төңiрегiдегi, физика, есептеушi техниканы берiк дайындалуы, iргелi бiлiмi болуы және ортақ инженерлiк пәндер бойынша дағдылар және өз келешек мамандығын жақсы бiлуi керек. Ортақ ең маңызды қасиеттер және металл кесетiн білдектердiң техникалық деңгей анықтайтын сапалар білдектердiң жақсы үлгiлер және жаңа үлгiлерiн құрылатындай етiп ашық ұсынуға керек.

     Дәл қазiр және шолынатын келешектерге білдектер, білдекті модулдар, икемдi өндiрiстiк жүйелердiң жаңа үлгiлерiнiң жасауы талап етедi, сондықтан келешек маман-білдек жасаушылар білдектер және олардың ең маңызды түйiндерiнiң құрастыруының негiздерiмен бiлуi керек. Есептеушi техниканың табысты қолдануы үшiн білдекті жабдықтың барлық түрлерiн жобалау құрастыруда жақсы бiлiп, оның пiшiндеуi және ықшамдаудың әдiстерiмен бiлуге процесстiң мазмұнуға керек.

     Қазiргi білдек микропроцессордың негiзiнде бағдарлаушы есептеу машинасымен өлшемдi өңдеу үшiн технологиялық машинаны органикалық қосты. Маман-білдек жасаушы маман сондықтан санмен көрсетiлген бағдарламалы басқарудың қағидалары білдекпен жақсы түсiнуi, әзiрлеу және бақылаудың дағдыларымен басқарушы бағдарламаны бiлуi керек. Ол микропроцессорлық басқару құралдары, негiзгi олардың мiнездемелерi және білдектің құрылымын бiлуi керек. 

      1 Білдектің жалпы мінездемесі 

     Білдектің негiзгi түйiндерi (1.1-сурет) - жылдамдықтар қорабы және айналдырық түйiнiмен станина ; Б - салпыншақтармен тұмсық; В - қосымша тұмсығы бар консольнiң байланысы; Г - бұрылатын үстелдiң бiр бөлiгi; Д - көлденең шана; Е - үстел; Ж - беру қорабымен консоль; 3 - мұздатқыш сұйық үшiн резервуармен негiз.

     Басқару органдары. 1 — жылдамдықтар қорабының ауыстыру сабы; 2 — айналдырықтың қосылу сабы; 3 — үстелдің қолмен бойлық қозғалуының сабы; 4 — үстелдің бойлық берілісінің басқару сабы; 5 —көлденең берілісінің басқару сабы; 6 — тік берілісті басқару сабы; 7— үстелдің қолмен тік қозғалуының сабы; 8 — беріліс қорабының ауыстыру тегершігі; 10 — беріліс қорабының ауыстыру сабы. 

1.1-сурет - 6Н81моделді көлденең-жоңғыш білдегінің жалпы көрінісі. 

     1.1 Білдектің технологиялық мүмкіндіктері 

     Жеке  және сериялы өндiрiстiң шарттардағы  цилиндрлiк, диск сияқты, бұрыштық, модалы және модулдiк жоңғыларға кiшi-гiрiм өлшемдердiң әр түрлi бөлшектерiн қыруы. Бұрылатын үстелдiң бар болуы бұрандалы ойыстар қисықтiс доңғалақтар, жоңғылар, ұңғуыштар, соған ұқсас бөлшектердiң жазбаларының жасауында қыюға мүмкiндiк бередi. 

     1.2 Білдекте дайындаманы орнату тәсілдері 

     Жұмыстанылатын  бөлшектер үстел, машина қыспақтары немесе білдектiң үстел орнатылатын арнайы құрал-саймандарда тiкелей бекiнедi. 

     1 — тегершік; 2 — жүрісті бұрама; 3, 4 — сомындар; 5, 8 и 10— тісті доңғалақтар; 6 — аша; 7 — жалғастырғыш; 9 — үстел; 11 — бұрылыс плитасы; 12 — кептірлер; 13 —жылжыма; 14 — қырықаяқ; 15 — бұрамалар; 16 — консоль; 17 — білік 

1.2-сурет - Әмбебап консолді-жоңғыш білдектің үстелі: 

     Білдекты құрал-саймандар е үстел, өйткенiде даярлауларды қою үшiн қолданылады. координаталық өстер туралы пiшiлген затының бағыттары үшiн және оның жағдай бұнының сенiмдi бекiту үшiн.

     а — бұрылмайтын қысқыштар (1), бұрылатын (2), арнайы (3) және дөңгелек дайыдамалар үшін (4); б — қатты бұрыштар (5), бұрылатын (6) және арнайы бұрылатын (7); в – қысатын тақтайша; г — бұрылатын бастырма үстел 

1.3- сурет – Жоңғыш білдектерде дайындамаларды қысатын аспаптар. 

      Мұндай  білдекты қыспақтар, үстелдер, бөлгiш бастар және қарапайым қысқыш (1.3-сурет) құрылым әмбебап құрал-саймандардың тән кең қолданудың фрезерлiк білдектерi үшiн. Сериялы және жаппай өндiрiс шарттардағысы нақты пiшiлген затының өңдеуi немесе даярлауларды топ үшiн арнайы құрал-саймандарды қолданады. Фрезерлiк білдектердi технологиялық мүмкiндiк кеңiтетiн қосымша құрылымдарды бiр қатар жағдайда қолданады: көлденең немесе тiк өспен фрезамен жұмыс iстеуге мүмкiндiк берген шпинделдiң жағдай құбылғыш бастар; кәдiмгi фрезерлiк білдектерге көшiргi жұмыстар хабардың пiшiлген затын қашауға мүмкiндiк беретiн бастары тағы сол сияқтылар.

     Білдекты қыспақтар екi өзара перпендикуляр өстер туралы қыспақтар танып бiл ауылынан эксцентриктер, пневматикалық камералар, гидравликалық цилиндрлар, серiппелер, тетiктердiң түрiнде және өйткенiден бұрандалы, қысқыш элементтерден басқа бұрылмайтын және бұрылатын иемдене алады. Қыспақтар аз меншiктi өлшемдер және биiк қаттылықтың жанында пiшiлген затының сенiмдi, тез бекiтулерiн қамтамасыз етедi. Бiр жылжымалы губкасы бар белгiлi қыспақтар, (екi жылжымалы губкалармен) өздiгiнен ортаға келетiн, жүзитiн губкалармен тағы сол сияқтылар. Арнайы губкаларды бiр қатар жағдайда қолданады, (цилиндрлiк, турбиналардың жауырындары үшiн тағы сол сияқтылар) күрделi форманың даярлауларын бекiту үшiн қысқыш беттiң формасы бойынша.

      Пiшiлген затын бөлуге керек болса әмбебап  бөлгiш басты қолдану бiрнеше  тең жиiрекке. Бөлгiш бас тең  немесе теңсiз бөлiктер, әр түрлi тiктiк  және жұдырықшалардың кейбiр түрлерiнiң  өңдеуiнiң бұрандалы беттерiнiң  кесуiнде пiшiлген затының дөңгелегiнiң  бөлiнуi үшiн арналған. Пiшiлген затының бекiткiшi патронда, цангаға немесе орталықтар iске асады.

      Бөлгiш  бастар және көп шпинделдi, механикалық  және оптикалық болады. Соңғысы бақылау  операциялары үшiн жиiрек қолданады. Барлық механикалық бөлгiш бастар лимбовые және безлимбовыелерге бөледi, әрекет ету қағидаты бойынша - тiкелейге, бос тұру және дифференциалды бөлу.

      Тiкелей  бөлудiң бастары пiшiлген затының  бекiтуi және саңылаулар немесе фиксатор кiретiн саңылауларды керек санмен бөлгiш диск үшiн патрон немесе орталық  бiр шпинделде алады. (бұрыш бойынша) бөлгiш дисктiң қателiгiнiң бұл  жердегiнiң барлығы қырылатын  беттерге берiледi, сондықтан бұл  бастар алқап, кiру рұқсатының жанында  бұрышқа қолданады. Әмбебап бөлгiш  бастар өте күрделi қырғы операциялар, жұдырықшалардың өңдеуiн қоса жүзеге асыруға мүмкiндiк бередi. Конустық және домалақ беттерде де, цилиндрлiкке  де олар кез келген бұрышқа пiшiлген затының бұрылыстарын қамтамасыз етедi, мұндай бастың шпинделi кез келген жағдай ойыс қыюға мүмкiндiк бергенi көлденеңмен  тiкпен аралығындағы орналаса алады.

      Әмбебап бөлгiш баста бөлу жай қарапайымдар тiкелей пiшiлген заты және бөлгiш дисктiң аралығында берiлу қырықаяқ буы, өйткенiден кейiн iске асатын айырмашылығы болады (1.4- сурет). тістермен z_ЧК батулармен /спен және червяк доңғалағы құрт. Червяк доңғалағы 1 бастың шпинделiнде отырады, құрт - 4-шi екi қозғалыс - D және L болатын 2 сабы барларды бiлiкте. D қозғалыс (дискпен ) бөлгiш лимбi бар сапты концентрлi дөңгелектердiң қатарына екi шеттерiне (бөлулер ) саңылауларды нақтылы сан бiр қалыпты орналасатын 5 жалғастыруға мүмкiндiк бередi. Мысалы, дисктiң бiр тарабында бұл 16, 17, 19, 21, 23, 29, 30 және 31 саңылау, басқаға - 33, 37, 39, 41, 43, 47, 49 және 54 саңылау. Енiң 2 әрдайым бiр тесiктi, өйткенiнiң бiлiкте құрттың бөлгiш бастарында. z_ЧK == 40, 80 немесе 120-шi чк k-шы, a z. N- z_ЧK/k қатынас бөлгiш бастың мiнездемелерiмен деп атайды. 3-шi бiлiктердi өзге жағдайда қолданады.

      Саптың  бір айналымы дайындаманы k/z_ЧК = 1/N ға бұрады. Тісті доңғалақты кесу үшін сапты п_р айналым жасау керек, яғни:

n_р = k/N = 1/z или п_р = N/z. 

1.4-сурет – Бөлгіш дайындаманы жай бөлуге баптау 

     Бастың  дифференциалды күйге келтiруi 5-шi лимбтың  қунақылық шектейтiн стопор өшiрiлген күйiнде 6 (1.4-сурет)  жүргiзiледi. Сонымен бiрге 4-шi саптың айналуы (1.5-сурет) бұл жерде шпинделге 1 (бұрамдықты берiлiс арқылы) берiледi, бiрақ бiр уақытта 5 бөлгiш бастың лимбы да айналады. Оған айналу шпинделдiң сол аяғынан сменалық доңғалақтары бар гитараны және конустық берiлу арқылы i = 1 берiледi i_г =(z_az_b1)/(z_a1z_b).  гитарасының сменалық доңғалақтарының тістерiнiң сандарының қатынасы.

      Бастың  күйге келтiруi саптың айналымдар санының iнiң гитарасының доңғалақтарының  тістерiнiң (сонымен қатар бөлу бос тұруда) саптың айналымдар санының анықтауында және киюден болады белгiлi байланыстардан жақын оның жақын - z_np. тістердi қолайсыз сан алмастыра табады. Қарастырылған мысал жоғарыда болды мүмкiн деймiз, z = 53. Бар дисктер бойынша бұрылыс 40/53ке жасалсын мүмкiн емесi ашық. Zn р = 50 қабылдаймыз n_р=N/z_пр=40/50.

      Егер 30 саңылаулары бар дөңгелекпен  пайдаланса, онда сапты е 40/50=24/30 дөңгелектiң  бiр бөлiгi, өйткенiде iстеп тастауы  керек. (саңылау ) 24 бөлулерге. Демек, шпинделдегi бөлулерi әрбiр қабылдауда d_шп=(1/z -1/z_пр),  қателiк пайда болады, d_р=d_шпz_чк/k.сапта.