Автор: Пользователь скрыл имя, 12 Марта 2012 в 06:46, курсовая работа
Аудан жерінде күні бүгінде калий-магнийлі тұзы, галит, гипс, бор, гравий, құмды қоспасы, тас, тастық балшық, тағы да басқа түрліөндірістік шикізаттар қоры зерттелініп, пайдалануға жол ашылды. Мәтенқожа, Шүгіл, Лебяжье, Круглый, Қыз, Алдаберген, Жабағы т.б. скважиналарында борлы тұз барлығы байқалады. Круглый зерттеу алаңында элювиалды борат қыртыстары барлығы анықталды.
Бұдан соң «Атырау өңірі еліміздің мұнай өнеркәсібінің бастауы да, бүгінгісі де, болашағы да» - деген аймақ басшысы Мақат ауданы мен Доссор елді мекенінде халықтың әлеуметтік жағдайының жақсаруында біраз жұмыстардың тындырылғанын айтып, алғаш мұнай өндірілген жылдары халық көп қоныстанған, алайда соңғы жылдары тұрғын саны азайған Қошқар, Комсомол мен Бекбике елді мекендеріндегі тұрғындарды инфрақұрылымы бар жақсы жерлерге көшіруде басты салмақ жергілікті әкімдікке түскенін айтты. Десек те жергілікті атқарушы билік алда дәл осындай жағдайдағы Ескене мен Байшонас елді мекендеріндегі тұрғындарды көшіруде «ҚазМұнайГаз»ҰК мен «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ басшылықтарымен келіссөздер жүргенін айтып жеткізді.
Төл мереке қарсаңында саладағы жетістіктермен қатар проблемалардың да қозғалуының себебінің артында жергілікті халықтың мүддесі тұрғанын айтқан облыс басшысы Бергей Сәулебайұлы мұнай-газ саласының ардагерлері мен бір топ мұнайшыны Алғыс хатпен марапаттап, мұнайшылардың еңбектеріне табыс тіледі. Қазыналы өңірдегі мұнайшылардың дүбірлі тойына келген «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ басқармасының төрағасы Қайыргелді Қабылдин мұнай саласындағы Балғымбаевтар, Өтебаев, Шырдабаевтар династиясы шоғырланған аймақтың мұнайшыларына «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ АҚ-тың төрағасы Тимур Құлыбаевтың мұнайшыларды төл мерекесімен құттықтаған лебізін айтып жеткізді.
Өз кезегінде мұнай-газ саласы ардагерлері мен мұнайшыларды құттықтаған сала басқармасы төрағасы Қайыргелді Қабылдин Қазақстан тәуелсіз мемлекет болғаннан кейін жерінің табиғи байлықтарын өзі игеріп, мұнай-газ саласын қарқынды түрде дамыта бастағанын айтты.
- 1911 жылдардан бастау алған Доссордағы мұнай өндірудегі жетістіктер барлық Батыс Қазақстанда мұнай іздеу, барлау және мұнай кәсіпшілігі жұмыстары үшін күшті серпін берді. Орал - Ембі мұнайлы ауданы бұрын Ресей империясындағы өндіру көлемі бойынша үшінші орында болды, - деген «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ-тың басқарма төрағасы Қ.Қабылдиннің айтуынша, ғасыр бұрын табылған қара алтын күні бүгінге дейін қарқынын азайтпады. Керісінше, ағымдағы жылдың жарты жылдығында ұлттық компанияға қарасты кен орындарынан 6 млн 311 тонна мұнай өндірілген. Биылғы жылы ұлттық компанияның бірінші тоқсандағы таза табысының өзі 59 миллиард теңгені құрады. Соған сай, ұлттық компанияның өндірістік қызметінің қорытындысы оның қаржылық нәтижелеріне де оң әсер еткен. Соның нәтижесінде «ҚазМұнайГаз»ҰК АҚ еліміздің бюджетіне 251,7 млн теңге салық және басқа міндетті төлемдер төлеген. Жалпы, 2020 жылға дейін «ҚазМұнайГаз»ҰК АҚ мұнай өндіру деңгейін 2 есеге дейін арттыруды көздеп отыр.
Еліміздегі жетекші ұлттық компанияның бүгінгі және болашақтағы жетістіктерін саралап жеткізген «ҚазМұнайГаз»ҰК АҚ-тың басқарма төрағасы Қ.Қабылдин «Доссор кен орнының игерілгеніне - 100 жыл» естелік төс белгімен Атырау облысының әкімі Б.Рысқалиевты, «ҚазМұнайГаз»ҰК АҚ басқарған Ұ.Қарабалин мен аймақта мұнай кен орындарының дамуына және ең алғаш елімізге шетелдік инвесторды тартып, инвестицияны тартуға негіз болған теңіз кенішінің ашылуына себепкер болған сол жылдардағы облыстың басшылары О.Көшеков, Е.Тасқынбаев және еңбегімен еленген мұнайшыларды марапаттады.
Мұнайшылар мерекесінің алғашқы күні шара аясында «Атамұнай» атты қазақ мұнайының шығу тарихы мен бүгінгісі баяндалған кітаптың таныстырылымы өтті. Тағы бір туынды, бұл - «Каспий: мұнай және мәдениет» атты фотоальбомы. Басылымға Маңғыстау, Атырау облыстарының және Ресей Федерациясының Астрахань облысының аумағы бойынша «ҚазМұнайГаз»ҰК-нің қолдауымен жасалған алғашқы ғылыми-публицистикалық экспедицияға қатысушылардың сирек кездесетін, оның үстіне алғаш рет жарияланып отырған фотосуреттер мен жолжазбалары және философиялық эсселері еніп отыр. Басылым туралы белгілі қоғам қайраткері Мұрат Әуезов «Батыс аймақтардың климаты төзгісіз болса да рухы күшті өңірлер» деп экспедиция сапарында еліміз тек қазба байлықтарымен ғана емес, табиғаты мен тарихи ескерткіштері, байырғы тарихымен, мәдениетімен ерекшеленуімен өзге мемлекеттер алдында мақтана алатынына көз жеткізгенін айтты.
Қазақ мұнайының атасы атанған Атырау өңіріндегі мұнайшылар күнінің екінші күні де маңыздылығымен ерекшеленді. «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ Басқармасының төрағасы Қайыргелді Қабылдин, «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ-тың бас директоры Асқар Балжанов, «Ембімұнайгаз» ӨФ-ның басшысы Жұмабек Жамауовтар мен облыстағы ардагер мұнайшылар Атырау қаласындағы «Ембімұнайгаз» ӨФ мұнай даңқы мұражайы бар жаңа кеңсе ғимараты құрылысының іргетасын қалау салтанатына қатысты. Алғашқы кірпіштері тарихи күнмен сабақтас қаланған жаңа ғимарат 2 жылдан соң пайдалануға берілмек.
Мұнайшылар күніне арналған шаралар жалғасы Доссор елді мекенінде өтті.
Байбақты ата кесенесіне жөндеу жүргізген мұнайшылар аруағымен ұрпағын жебеген атаға арнап ас беріп, Доссор елді мекеніндегі «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру АҚ-тың демеушілігімен жүзеге асқан әлеуметтік нысандарды халық игілігіне берді. Ең алдымен 80 орындық «Ботақан» балалар бақшасы сән-салтанатымен ашылып, соңғы рет Доссордың 90 жылдығында жөндеу көрген дене шынықтыру кешені қайта жаңғыртудан өтіп, пайдалануға берілді.
Бұдан соң «Мұнайшы» мәдениет үйі аумағындағы жасыл желек көмкерген «Мұнайшылар» саябағында «Доссор мұнайына - 100 жыл» атты 13 метрлік мәрмәр тастан бой көтерген ескерткіш мұнараның салтанатты ашылу рәсімі болды.
Мұнай мұнарасы бейнесіндегі ескерткіштің өзгелерден артықшылығы, бұл артқы төрінде мәрмәр тастарда мұнай саласының ғасыр тарихы бейнеленгендігі болса керек. Мұнараның ең жоғары бөлігіндегі мұнайшының алақаны мен алақанның ортасында мұнай тамшысы бейнеленген. Көз тартарлық ескерткіш мұнайшылар үшін ғана емес, жалпы, қазақ халқы үшін маңыздылығымен қымбат болып қалары сөзсіз. Себебі осы ескерткіште бейнеленген бір тамшы көздің жасындай болған тамшы мұнай үшін ата-бабаларымыз қара жердің астынан шыққан қазынаны игеруде аянбай терін төкті.
Доссорда да салтанатты жиын болды. Ең алдымен «Доссор ғасыры» атты фильмді тамашалап, талай жылдардағы мұнай игерудегі қиыншылықпен бетпе-бет келген мұнайшылардың ерен еңбегінен сыр шерткен тарихи құжатты фильмін көрген соң, мұнай саласының майталмандарын марапаттау рәсімі өтті.
«ҚазМұнайГаз» АҚ-тың бас директоры Асқар Балжанов Қазақстан мұнай-газ өнеркәсібінің ғасырлық тарихына тоқталып, мұнайшылар үшін 90-жылдардың да өзіндік ауыртпалығы болғанын айтты.
- Мұнайшылар сол жылдары қаржыландыру азайып, өндіріс қарқыны төмендеп, Доссордағы көне кен орындарының жабылып қалудың аз-ақ алдында қалған жылдарды бастан өткерді. 2004 жылы мемлекеттік мұнай-газ өндіруші активтерді жаңадан құрылған «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ етіп біріктіру туралы шешім қабылданды, - деген Асқар Құмарұлы «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» ірі компаниясы құрылған соң, Доссор сияқты кен орындарының «екінші тынысы» ашылғанын мәлім етті.
«ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ-тың бас директоры А.Балжановтың айтуынша, «Доссормұнайгаз» мұнай өндіру басқармасы игеріп жатқан кен орындарының басым көпшілігі игерудің соңғы сатысында тұр. Сол себепті қолданыстағы кен орындарында мұнай өндіруді қарқындатуға және қабаттардың мұнай беруін арттыруға бағытталған түрлі геологиялық-техникалық шаралар қолға алынуда. Компания атқарып отырған кешенді жұмыстардың барлығы да ескі кен орындарының тынысын қайта жандандыруға бағытталып отырғандықтан, компания басшылығы болашақта сала мамандары ғасырлық тарихы бар Мұнайшылар күнін жақсы табыстармен қарсы алатынына сенімді.
Геологтардың зерттеулері жаңа кен орындарын табу мүмкіндіктерінің мол екенін пайымдап отырғандықтан, «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ мұнайшылардың әлеуметтік-тұрмыстық жағдайларын жақсарту мақсатына бөлініп отырған жұмыстар да қарқынын жоғалтпасы анық. Жалпы, компания тұтастай Атырау өңірінің инфрақұрылымын дамытуға өзіндік үлесін қосып келеді және жергілікті атқарушы билікпен арадағы келісімдерге сай аймақтағы мұнайшылардың әл-ауқатын арттыруда талай игілікті істің бастамасында көрінеріне еш күмәніміз жоқ.
«Мұнайшы» мәдениет үйіндегі салтанатты жиында мұнай саласындағы ауыртпалықты көре қалған аға буын мен заманауи техниканың дамыған заманында жұмыс жасап жүрген жас буын өкілдері сөз алып, қазақтың несібесіне бұйырған мұнайды игерудегі тың серпілістерді сөз етті.
Доссордың 100 жылдық мерейтойында Доссор елді мекенінде халық шығармашылығына арналған мәдени шаралар мен спорттан спартакиада өтіп, ҚР еңбегі сіңірген артисі Айгүл Үлкенбаева жетекшілік еткен «Керулен» этно-фольклорлық ансамблі мен Нұрғали Нүсіпжанов бастаған өнер майталмандары Доссор түнінде ән әуелетіп, күй күмбірлетіп, мұнайшылардың өз деңгейінде ұйымдастырылған мейрамынан көңілдері марқайған халықтың жүрегін тебірентіп, шат-шадыман көңіл күй сыйлады.
Доссор мұнайының 100 жылдығының аталып өтуіндегі игі шаралардың барлығы да сайып келгенде, ата-бабаларымыз аңсап кеткен армандардың орындалуына Тәуелсіз ел атануымыз негізгі себеп болғанын айтудың қажеті де болмас.
Табыс еселеніп келеді
Тәуелсіздік таңымен бірге елімізде атқарылған ұшан-теңіз игі істерге Атырау өңірі де салмақты үлесін қосып келеді. Қазыналы аймақ - еліміз бойынша жетекші индустриялық аймақ болып танылады.
Аймақта әлемдегі ең ірі және ерекше мұнай кен орнының бірі - Теңіз кешені игерілуде. Осы мақсатта 1993 жылы Қазақстан Үкіметі мен «Шеврон» корпорациясы «Теңізшевройл» бірлескен кәсіпорнын құрды. Тәуелсіз экономиканың алғашқы қарлығаштарының бірі болған бұл кәсіпорын мұнай-газ секторында қалыпты жұмыс жасап келеді. Өзі құрылған 1993 жылы 940 мың тонна мұнай өндірген компания ағымдағы жылы 26 млн тонна өндіруді жоспарлауда. Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың тікелей араласуымен құрылған «Теңізшевройл» компаниясы Егемен еліміздегі мұнай өндіруші жетекші компаниялардың біріне және облыста ең ірі компанияға айналып, бүгінде ел игілігіне қызмет етуде.
«ТШО» компаниясындағы «Екінші кезеңдегі зауыт» жобасын жүзеге асыру, өндірісті кеңейту мен мұнай өндіру көлемін ұлғайтып қана қоймай, ең озық технологияларды пайдалану есебінен тиімділігін арттыруға күш салуда. Компанияның биыл үшінші буын зауытының құрылысын салуды жоспарлап отыр.
Атырау аймағы үшін мұнай мен газ - өлкенің басты байлығы, экономиканың негізгі тірегі. Дейтұрғанмен, бүгінгі күннің талабы - экономиканың шикізаттық емес қуатты секторын жасақтауға серпін берілуде. Бүгінде өңірде машина жасау, құрылыс индустриясы, химия өнеркәсібі, минералдық тыңайтқышар, резиналық өнімдер және пластмасса өндіру сияқты шикізаттық емес салалар даму сатысында.
Инвестиция тартуда облысымыз республикада - көшбасшы. Бұл көрсеткіш 2010 жылы 1 трлн 105 млрд теңгеге жетіп, республикалық көрсеткіштің 25% құрап отыр.
2003 жылдан бері индустриялық-
Ағымдағы жылы құны 11,5 млрд теңге 12 инвестициялық жобаны іске асыру көзделген. Бүгінгі күні 4 жоба іске асырылып, пайдалануға берілді.
Аймақ үшін ғана емес, еліміз үшін маңыздылығы зор жобаларды айтсақ, 2016 жылы аяқтау жоспарланған мұнай-химия кешенінің құрылысы жобасы әлем назарындағы еліміздің жылына 800 мың тонна полиэтилен және 450 мың тонна полипропилен шығаруға мүмкіндігі барын паш ететін болады. Шикізат Теңіздегі газ кен орнынан алынады.
Атырау жылу орталығын кеңейту мен - Атырау мұнай өңдеу зауытын қайта жаңғырту жұмыстары жүргізілуде. Бұл жобаны республикадағы мұнай өңдеу зауыттарын дамытудың 2009-2015 жылдарға арналған кешенді жоспары аясында жүзеге асыру мақсат етілген. Атырау мұнай өңдеу зауытының қазіргі технологиялық қуаты шектеулі, мұнайды тереңдетіп өңдеуге және мұнай өнімдерін ЕВРО-3, ЕВРО-4 стандарттарына сай келетіндей етіп шығаруға мүмкіндігі жоқ. Зауыттағы өңдеу тереңдігі бар болғаны 62 пайыз болғандықтан, осы жағдайдан шығу үшін зауытта ЭЛОУ-АВТ вакуумды блогын қайта жаңғырту, сондай-ақ баяулата кокстау, каталитикалық риформинг және крекинг қондырғыларын орнату, ароматты көмірсутегін өндіретін кешен құрылысын салу жоспарлануда. Бұл жұмыстарға 1 млрд 366 млн АҚШ доллары көлемінде инвестиция құйылады.
Сайып келгенде бұл жобалар мұнайды тереңдетіп өңдеу арқылы жоғары октанды бензин, авиаотынның көлемін көбейтуге, еуропалық талаптар деңгейіндегі жоғары сапалы мұнай өнімдерін шығаруға, қоршаған ортаға келетін зиянды әсерлерді төмендетуге толық мүмкіндік береді.
Қазыналы өңірдегі кәсіпті нәсіп еткен өңірде Шағын және орта бизнес нығайып, әлеуетті экономикалық орасан күшке ие болуда. Бүгінгі таңда өңірде шағын және орта бизнес субъектілерінің саны 25 мың бірліктен асты.
Еліміздің өркендеуін мақсат еткен Елбасының Жолдауынан бастама алған «Бизнестің 2020 жылға дейінгі Жол картасы» бағдарламасы кәсіпкерлікті дамытудың аса маңызды кезеңі болып, ол үшін жаңа мүмкіндіктер ашып берді. Соның дәлелі мұнайлы аймақтағы кәсіпкерлік саласында серпін алған жобалар десек болады.
Тәуелсіз еліміздің Мемлекет басшысы Н.Назарбаев айқындап берген өзекті бағыттың бірі - көлік инфрақұрылымын дамыту.
Азия елдері мен Ресейді, Еуропаны жалғап жатқан Атырауды тоғыз жолдың торабы деуге болады. Сондықтан көлік инфрақұрылымын дамыту - облыс үшін аса маңызды басымдылықтың бірі болып қала бермек. Бүгінде мұнайлы өңірде күрделі жөндеуден өткен жолдар мен жаңадан салынған жолдар бір кездердегі батпақты аймақты тақтайдай тас жолы даңғылға айналған өңірге айналдырды.
Қорыта айтқанда, Елімізбен бірге Атырау өңірі де қай салада да екпінді дамып, Елбасының қолдауының арқасында бұрын болмаған биік белестерді бағындырды.
Қазақтың қазба байлығы әлем ғалымдарын Атырауға жинады
Атырауда еліміздің мұнай өндіру өнеркәсібінің қалыптасқанына 100 жыл толуын атап өту аясында алғаш рет геология саласына арналған халықаралық ғылыми конференция өтті.
Жиын жұмысына әлемнің сегіз елінен 200-ден астам білікті маман қатысып, екі күн бойына осы заманғы мұнай-газ геологиясы және геология ғылымы, оның жетістіктері мен түйінді мәселелерді шешу, іздестіру жұмыстарының өзектілігі, жаңа мұнай кеніштерін бағалау секілді мәселелер жан-жақты ортаға салынып жатыр.