Жарнама туралы түсінік

 
 

Салық төлеу тәртібі

       Салық мөлшері (салық кодексінің 531 бабы) берілген рұқсат құжатында бекітілген жарнама объектісін орналастырудің төлемқұны мен мерзіміне қарамастан анықталады, бірақ бір күнтізбелік ай төлемі мөлшерінен кем емес.  
      Бір күнтізбелік айға бюджетке төленетін төлем сомасы келесі айдың 25-ші жұлдызынан кешіктірілмейді.  
      Рұқсат құжатын алған кезде төлемшілер жарнама орнатуға байланысты бірінші айдың төлемінің бюджетке төленгенін айғақтайтын құжатты жол органдарына немесе жергілікті атқарушы органдарға көрсетеді.  
      Төлем сомасы бюджетке рұқсат құжатында көрсетілген, олардың мемлекеттік тіркеу орындары бойынша бюджетке төленетін көлік құралдарынан тыс сыртқы (визуалды) жарнаманы орнату орны бойынша бюджетке төленеді. 
 

Төленген  төлем сомасы қайтарылмайды.  
 
 

2.2. Көліктегі жарнама 

         Дами отырып, сыртқы жарнама адамзат өмірінің бардың жаңа саласын меңгеріп келеді.  
         Бүгінгі күні көлік құралындағы жарнама өзге жарнама тасымалдаушыларға қарағанда арзанырақ. Сонымен қатар оның тиімділігі де кем қалмайды. Өзінің әдісінің күшіне қарай көліктегі жарнама тұтынушыға ұзағырақ әсер қалдыратынын атап өту керек. Бұл жарнаманы «қабылдамау эффектісін» тудырмастан, жарнама ақпаратының есте ұзақ сақталуын жоғарылатады. 
 
Бүгінгі таңда транзиттік жарнаманың негізгі төрт бағытын атап өтуге болады:

• қоғамдық көліктердегі жарнама (автобустар, трамвайлар, троллейбустар);
• жүк көліктеріндегі имидждік жарнама

 
 

Автокөлік құралдарындағы жарнамаға  қойылатын талаптар.

        АКҚ (автокөлік құралдары) жарнама орналастыру жарнама беруші мен АКҚ иесі арасындағы (немесе АКҚ заттық құқы бар тұлғалармен) келісім-шарт негізінде жүзеге асырылады 
        Жарнама берушімен келісім жасау кезінде мемлекеттік аумақтық өкілетті органдармен бақыланатын жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету шарттары сақталуы тиіс. 
        АКҚ жарнама жазу үшін нақты әдістерді пайдалану керек, ол әдістер «Автомобиль көлік құралдарының сыртқы бетіне жарнама жазу» ГОСТ 31306-2005 4 бабы, 4,5 тармақтарында келтірілген. Сонымен бірге 4,9 тармақшалардан АКҚ пайдаланылатын жарнамалық құрылымдардың талаптарымен таныса аласыз.

 
       АКҚ-ғы жарнамаға салынатын салықтар, жарнама объектісі орналасқан орны мен жер көлемін есепке алусыз бекітіледі: 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

2.3. Телеарнадағы жарнама 

      Телевидение - бұл жарнама таратудың ең қымбат, теоретикалық, тиімдірек түрі. Телевизиялық жарнаманың әсері екі факторды айқындайды: кең ауқымды қамтиды және кешендік әсер қалдырады (визуалды, дыбыстық және мәтіндік). Жарнамалық роликтің қандай болатыны ең алдымен, жарнамалық компанияның мақсатына байланысты. ТВ жарнама қымбат тұратын бұқараны өзіне бағындыратын қару болып табылады.   Сондықтан қате немесе нақты анықталмаған мақсат жарнама берушіні шығынға ұшыратады. 

ҚР  заңнамасына сәйкес теледидардағы жарнамаға  қойылатын талаптар:

1. Жарнама тәуліктегі шығарылымның жалпы көлемінің жиырма пайызынан аспауы тиіс
2. Жарнаманы эфирден беру кезінде көрсетіліп жатқан бағдарламадан оның дыбысы аспауы тиіс
3. Жарнаманы салым түрінде пайдалану кезінде оның өлшемі кадр көлемінің жеті жарым пайызынан аспауы және телебағдарламалардың мәтіндік және ақпараттық материалын бұзбауы тиіс
4. Ресми хабарламаларды, Қазақстан Республикасы Президенттігіне және өкілетті органдар депутаттығына үміткерлердің сөздерін, білім беру және діни берілімдерді, сонымен қатар балалар мен жасөспірімдерге арналған жарнамалардан басқа, балалар бағдарламарымен таныстыру кезінде жарнамамен үзуге тыйым салынады
5. Электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында ұлттық аза тұту күнінде жарнама беруге тыйым салынады.

 

2.4. Радиодағы жарнама 

        Радиожарнамаға арзанқол болғандықтан болар, ілеспелі тауар ретінде қарау әлі күнге жалғасып келеді. Алайда радионың артықшылықтарын білдіретін бірқатар ерекшеліктері бар:

• Жалықтырмау. Теледидар жарнамасын тұтынушы көрмейді деуге болады – арнаны басқа арнаға қоса салуы мүмкін. Радиожарнама тұтынушыға жағымдырақ, сонымен бірге есте жақсы сақталады – адам оны аз да болса тыңдай алады;
• Икемділігі. Радиода жасалған жарнамалық тұжырымдаманы біз кез келген ақпарат тасымалдаушыға көшіріп ала аламыз. Жақсы түсірілген радиоролик арқылы әдемі картинка түсіріп, ТВ-ға шығаруға болады. Ал керісінше істеу мүмкін емес;
• Есте сақталатыны. Бұрынғы Кеңестік Одақ кеңістігіндегі біздің ділімізге ұйқасты жарнама жарасымды болатын – есте тез сақталады. Біз бала кезімізден ертегіні, қандай да бір бейнелерді және өлеңдерді жақсы көрдік. Біздің сол мәдени ерекшелігіміздің арқасында радиожарнама фонемалды есте сақталатын қасиетке ие;
• Жылдамдық. Радио — бұл шапшаң ақпарат, жоғары дәрежедегі жедел коммуникация. Теледидарда күндегі ақпаратты күнде ауыстыру мүмкін емес. Радиода бұл мүмкін нәрсе: таңертең бір ролик шықса, кешке - екіншісі.

ҚР заңнамасына сәйкес радиодағы жарнамаға қойылатын талаптар:

1. Жарнама тәулік бойғы таралымның жалпы көлемінен жиырма пайызынан аспауы тиіс
2. Жарнаманы эфирден беру кезінде көрсетіліп жатқан бағдарламадан оның дыбысы аспауы тиіс.
3. Жарнаманы салым түрінде пайдалану кезінде оның өлшемі кадр көлемінің жеті жарым пайызынан аспауы және радиобағдарламалардың мәтіндік және ақпараттық материалын бұзбауы тиіс
4. Ресми хабарламаларды, Қазақстан Республикасы Президенттігіне және өкілетті органдар депутаттығына үміткерлердің сөздерін, білім беру және діни берілімдерді, сонымен қатар балалар мен жасөспірімдерге арналған жарнамалардан басқа, балалар бағдарламарымен таныстыру кезінде жарнамамен үзуге тыйым салынады
5. Электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында ұлттық аза тұту күнінде жарнама беруге тыйым салынады

2.5. Жүгіртпе жол 

        Жүгіртпе жол - жарнама таратудың теледидар бойынша, кино және бейнеқызмет көрсетуде берiлетiн тәсiлi, ол теледидар экрандарында, сондай-ақ дербес мониторларда - тұрақты орналастыру объектiлерiнде жиынтығымен белгiлi бiр ақпаратты құрайтын әрiптер, цифрлар, белгiлер тiркесiнiң тiзбектесiп алмасуымен (қозғалуымен) сипатталады.  

ҚР  заңнамасына сәйкес жүгіртпе жол түріндегі  жарнамаға қойылатын  талаптар:

1. Жарнаманы салым түрінде пайдалану кезінде оның өлшемі кадр көлемінің жеті жарым пайызынан аспауы және радиобағдарламалардың мәтіндік және ақпараттық материалын бұзбауы тиіс.
2. Ресми хабарламаларды, Қазақстан Республикасы Президенттігіне және өкілетті органдар депутаттығына үміткерлердің сөздерін, білім беру және діни берілімдерді, сонымен қатар балалар мен жасөспірімдерге арналған жарнамалардан басқа, балалар бағдарламарымен таныстыру кезінде жарнамамен үзуге тыйым салынады.
3. Электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында ұлттық аза тұту күнінде жарнама беруге тыйым салынады.

 
 
 
 

III бөлім. Прогрессті алға бастыратын сала - жарнама

       Тіпті жарнаманы да инновациялар шет қалдырмапты.  Жарнама қөптеген қосылғыштардан, ал, табысты жарнама – көптеген замануи қосылғыштардан тұрады. Мұнда заман талабына сай дизайнерлік шешімдер, дамыған компьютерлік мүмкіндіктер қолданады. Сондықтан, жарнама тартымыды болу үшін барлық жаңашылдықтарды, заманауи жетістіктерді өз жұмысында пайдалануы тиіс.  Бүгінгі әлем әрі ұтқыр, әрі ширақ болса, жарнама да осыған сыңайлас болуы міндет.   Іс жүзінде ол дәл осылай дамып келеді: мобилдік, интерактивтік, 3D-жарнамасы, ғимарат қабырғаларына суреттерді проекциялау әдісі.

3.1. 3D-технологиясы

       Бұл жарнаманың тартымды түрі, өйткені жаңа. Ақпаратты бұл әдіспен жеткізу мүмкіндігін кәсіби түрде пайдаланатын болсаңыз – табысқа кепілді түрде жетесіз. 3D-анимациясы, жарнаманың басқа түрлеріне қарағанда, тұтынушылар назарын бірден жаулап алады. Жарнаманың мұндай визуалды нұсқасы тауар туралы мол ақпарат береді.

3.2. SMS/MMS жарнамасы

     Жарнаманың бұл түрі тұтынушыға ақпаратты жеткізу тұрғысынан тиімді болғанымен, адамдардың көбі мұндай жарнаманы жақтырмайды. Оған бірнеше себеп бар. Біріншіден, бұл жарнама сізге керек болсын, керек болмасын, міндетті түрде сізді табады; екіншіден, жарнаманың сізге күштеп таңылғаны наразылық тудырады. Бірақ жарнама берушілер мұның тек тиімді жағын ғана көреді: жарнама  SMS/MMS арқылы тұтынушыға міндетті түрде жетеді және ол мақсаттылы топтарға бағытталады.

3.3. Интерактивтік проекциялау

      Мұндай жарнаманы тұсау кесер шараларында, көрмелерде пайдалану өте тиімді. Баріміз де ішімізде баламыз, сондықтан ашық, қызықты нәрселер  көзімізді тартады.  Интерактивтік жарнама осы принцип бойынша жұмыс істейді.

3.4. Мобилдік жарнама

       Мұндай жарнамадағы әсер  алдауыш қарым-қатынас арқылы мақсатына жетеді. Есіңізге түсірсеңіз, еуропа елдеріндегі жарнамалық роликтердің басым көпшілігі  - бұл бір адамның монологы. Ол тек сіздің назарыңызды айналдырып, тауарды мақтап ұсынады.

3.5. Голографикалық экран

       Мөлдір проекциялау экранына ақпарат шығарылады. Оған қандай бұрыштан қарасаңда, жақсы көрініп тұрады.  Ашық, щирақ, қызықты, күштеусіз жеткізіледі – жарнаманың перспективалық түрі.

3.6. Сенсорлық экран

       Экранның интерактивтік колнструкциясы арқылы, адам тауар туралы не білгісі келеді, соны өзі қалайды деген әсер қалыптастырылады. Жарнаманың бұл түрін дәл осындай елес табысты қылады. 

Қазақстан Республикасы Білім  және Ғылым министрлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті 
 
 
 
 

Курстық жұмыс

Тақырыбы: Жарнама. Жарнаманың түрлері.