Профилактикаға және аттардың эпизоотикалық лимфангиттiң жоюы

3.2. Аттардың эпизоотикалық лимфангитiнiң профилактикасы бойынша мал дәрiгер - санитарлық аманшылықтың аумақ iске асатын шаралар

10. Ауруды пайда болудың ескертулерi үшiн эпизоотикалық аймақтың жағдайына және орнын толтыру үшiн қолайлы аттардың шаруашылық-жабдықтаушыларын үнемi қадағалайды. Аттардың қайта түскен шаруашылықтарына алдын алу карантиндарында шыдайды, терi және көрiнетiн кiлегейлi қабықтарды мұқият зерттейдi. Ерекше iлтипат аттардың пайдалануының жанында түкшенi жарақаттанушылықты рұқсат бермеуi бойынша шараларға зер салады.

11. Эпизоотикалық лимфангиттiң пайда болуын ескерту аттардың мазмұнға, күтуге және қолдануы бойынша мал дәрiгер - санитарлық ережелердiң қатал орындалуымен жетедi.

12. Аттар,  жабдық және күтудiң заттары  үшiн бөлмелердi мерзiмдi дезинфекциялайды. 

3.3. Iндет ошақтарындағы және тармақтар аттардың эпизоотикалық лимфангитi бойынша сәтсiз өткiзiлетiн шаралар 

13. Елдi  мекен, қала аттардың эпизоотикалық лимфангиттiң ауруларының шаруашылық iстейтiн (табын, аулада) субъектiнде анықталған ретте, ауылшаруашылық округ мәлiмет қызмет етушi мал дәрiгерлiк маман, ауылшаруашылық округтiң бұл мал дәрiгерлiк инспекторы және (қала ) ауданның бас мемлекеттiк мал дәрiгерлiк инспекторы туралы дереу хабарлайды.

14. Аттардың  эпизоотикалық лимфангитiнiң малдарының ауруына күдiк туралы хабар қағаздың алғандасының тиiстi әкiмшiлiк аймақтық бiрлiктiң бас мемлекеттiк мал дәрiгерлiк инспекторы диагноздың анықтауы, эпизоотикалық тексерудi өткiзу, iндет ошағының шектеуi және таза емес пункт үшiн орынға дереу келуi керек.

15. Мал  дәрiгерлiктiң төңiрегiдегi ескерiлген  Қазақстан республикасының заңы  ретiнде, аттардың эпизоотикалық лимфангиттi ауруды жағдайы айқындалған тиiстi әкiмшiлiк аймақтық бiрлiктiң бас мемлекеттiк мал дәрiгерлiк инспекторының ұсынысы бойынша жергiлiктi атқарушы органды шешiммен аттардың эпизоотикалық лимфангитi бойынша шаруашылық iстейтiн субъекттiң аумағын сәтсiз жариялайды және карантиндар орнатады.

16. Шаруашылықта  карантинның шарттары бойынша  жаңа малдардың енгiзудiң (есектер,  қашырлар) аттарының қорытынды, сату  және орын ауыстыруына рұқсат  етiлмейдi, аурулар және күдiктi биелерденгi Жеребцоволар, қолдану сүттерi аурулар  және күдiктi малдардың ауруларында, сонымен бiрге шағылыстыру, пiштiрудi бақты.

17. Эпизоотикалық лимфангиттiң аурулардың малдары қансыз әдiстермен құртады. Мәйiттер терiмен бiргелермен өртейдi.

18. Сәтсiз  ферманың (есектер, қашырлар) сау  аттары клиникалық әрбiр 5 күндерден  кейiн зерттейдi. Олар жұмыста шаруашылықтың iшi сәттi фермалардың жылқыларымен байланысуды ерекшелiктiң шартында жiбередi.

19. Ат  қора және аумақтар ағымдағы  дезинфекция әрбiр 15 күндерден  кейiн оны қоршағану тазартып  ұшырайды.

20. Дезинфекциялар  үшiн қолданады 5% белсендi хлор болатын хлорлы әкке 5% өлше - формальдегидтiң ерiтiндiсi ный, 10% -(натр зәрлi) гидрототықтың натридың ерiтiндiсi ный.

21. Әбзел  цельси 60 градустарының температураның  жанында формальдегидi бiр сағат  iшiнде жұп дезинфекциялайды.

22. Дезинфекциялар үшiн Қазақстан республика тiркеулi дезинфекциялайтын құралдар тиiмдi бұл ауруды қоздырушыға қарсы тағы басқалар қолданады.

23. Көң,  төсенiштi және ауруларданғы Құйрық  қалдықтары және малдардың ауруы  бойынша күдiктi өртейдi.

24. Карантин 3 айдан кейiн малдың соңғы ауруының жоюы, аттардың қорытынды клиникалық тексеруi, тазарту және бөлмелердiң дезинфекциясынан кейiн шешедi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қорытынды

    Пайда болу және инфекцияның дамытуындағы маңызды рөл организмға ауыртатын  микробтың енуiн орын. Мысалы, тырысқақтың қоздырушысы кейбiр малдардың ас қорыттатын трактiнде организмға зиян келтiрмей үнемi мекендейдi. Алайда, ауруы қаттысы бұлшық ет жарақаттануларда бiр нәрсеге тие шақырады. Сайып келгенде, микроб бiр жерде бола алады, (сол санда ) ал басқа - организм үшiн құртатын.

    Қаны  бар микробтар және лимфамен, басқа  сұйықтармен организм бойынша таралады, бiрақ олар үшiн шарт қайда онда ең жақсы шоғырландырады.

    Микробтың шоғырландыруын анықтайтын орындар  жеме-жемде, оның бағытталғандығы болып  табылады. Мысалы, бруцеллезде қоздырушының аяғы ауыр малдарында жатырда шоғырландырады, эритроланың өсудi шектейтiн фактормен Бруцелл үшiн болатын заттың онында бар болудың арқасында. Қоздырушының оқшау бөлiктерi орынмен организмнан оның ерекшелеуiн жолдарымен анықталады. Мысалы, сальмонеллалар (iшектi форманың жанында) нәжiстiк тыңайтқыштармен, қоздырушының септицемиясының жанында адыраяды сүтпен, несеппен, сiлекеймен адыраяды. Дерматомикоздардың қоздырушылары сүрiктiң қабыршақтары, Шаштармен таратып жiбередi. Жанында қоздырушының бекiтуiрек ерекшелеуiнiң бiлiм сол басқа инфекция жүремiн санитарлық шаралардың бағытталғандығын анықтайды.

    Сонымен бiрге инфекцияның мәнiнiң айқындаулары, маңызды мән үшiн, микробтың ол жерленген организмы қарсы реакциясын инфекциялалған малдың организмындағы қоздырушының мiнез-құлығының зерттеуi жақтан алады.

    Пайда болу және инфекцияның әсер етуiне экологиялық  және биологиялық факторлар ықпалдарда болады. Экологиялықтарға жатады: аумақтың ортақтығы, популяция, жануарлардың аууының  жем байланыстары, биологиялыққа - қожайынның дарымаушы құрылымдарына қоздырушының қарсы гендiк құрылымдарының комплементтiлiк және жаттығы.

    Маманға ауруды патогенездiң бiлiмi ауруды емедеу малдарға дұрыс әдiстi сайлауға мүмкiндiк  бередi.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Пайдаланған әдебиет 

1. Инфекциялардың  Николля С.эволюциясы. – М, 1937. –  С. 112-134.
2. Инфекциялық ауруларды Джилл Д.К.дамыту. – М, 1943. – С. 87-103.
3. Трансмиссив ауруларының павловтiк Е.Н.табиғи ошақтылығы. – 1946дан - Табиғат,- деп. - №5. – С. 42-шi.
4. Иммунологияның Бернет С.М.негiзi. – М, ғылым, 1968. – С. 98-115.
5. Организмдардың малдарының реактивтiгiнiң Сиротин М.Н.эволюциясы. Ауытқу автореф... ғылымдар биология д-шы. – М, 1978.
6. Инфекция патологиясының мәселесi және иммунологияның Сохин А.А.әдiстемелiгi. – Киев. Денсаулық. 1979. – С. 79-шы.
7. М.Ә. Ермеков. Таңдамалы туындылары. – Алматы: Қайнар, 1986, 9-бет.
8. Бұл да сонда, 10-бет.
9. Бұл да сонда, 9-бет.
10. Ә. Бөкейхан. Таңдамалы (избранное) / Гл.ред. Р. Нургалиев. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 1995, 11-бет.
11. Бұл да сонда, 153-б.
12. Бұл да сонда, 155-б.
13. Бұл да сонда, 182-б.