Автор: Пользователь скрыл имя, 02 Мая 2013 в 12:43, реферат
Еңбекке ақы төлеудің әлеуметтік – экономикалық мәні және ұйымдастыру негіздері.
Еңбекке ақы төлеу нысандары мен жүйелері.
Еңбекті, оған ақы төлеудің және еңбеккерлермен есеп айырысуды есепке алуды ұйымдастырудың негізі, маңызы және міндеттері.
Еңбеккерлердің жеке құрамын, жұмыс уақытын, өнім өндіруді және еңбекақыны есептеуді құжаттық рәсімдеу.
Берілген еңбек демалыс пен уақытша еңбекке жарамсыз күндеріне төленетін төлемдерді құжаттық рәсімдеу және еесептеу тәртібі.
Еңбеккерлер мен еңбекке ақы төлеу бойынша есеп айырысудың есебі.
Еңбеккерлердің
саны және құрамы жөнінде
Еңбеккерлердің
санын есепке алу бойынша
«Жұмысқа қабылдау туралы бұйрық (өкім) » (№ Т-1 нысаны);
«Басқа жұмысқа ауысуы туралы бұйрық (өкім) » (№ Т-5 нысаны);
«Демалыс беру туралы бұйрық (өкім) » (№ Т-6 нысаны);
«Еңбек келісім-шартын тоқтату туралы бұйрық (өкім) » (№ Т-8 нысаны);
Олар жеке карточкаларына, еңбек кітапшаларына, жұмыс уақытын пайдалануды есепке алу табельдеріне және қолданылып жүрген еңбек заңдарына сәйкес басқа құжаттарға жазулар жүргізу үшін негіз болады.
Еңбеккерді
материалдық жауапкершілікпен
Жеке карточкам
еңбеккерді сұрау және жеке
күәлігі, еңбек кітапшасы,
Бұйрық негізінде жеке карточкаға жазылатын жұмысқа қабылдау, ауыстыруға және босату туралы әр бір жазуымен әкімшәләк карточканың тиісті бағанына қол қою арқылы енбеккерді таныстыруға міндетті.
Жеке карточкалар, әдеттегідей, мекеменің құрылым бөлімшелердің бойынша жиынтықталады да, жұмыскерлер мен кызметкерлердің әкесінің аты бойынша алфавиттік тіртіпке жеке құрам картотекасында сақталады.
Бухгалтерияға
түскен жұмысқа қабылдау
Еңбек пен еңбекақыны есепке алуды маңызды участкесі нақты жұмыс жасалған уақытта есепке алу болып танылады. Ол еңбеккердің жұмысқа келуін және жұмыстан кетуін және әрбір еңбеккердің нақты жұмыс жасалған уақытын анықтау мақсатында ұйымдастырылады.
Жұмыс уақыты деп еңбек келісім-шартымен және ішкі тәртіп ережелерімен келісілген өздерінің міндеттерін орындауға жұмсалған уақытты айтады.
Жұмыс уақытын
және демалыс уақытын
Жұмыскерлер мен қызметкерлерді табельге кіргізу және одан шығару жеке құрамды есепке алу бойынша тиісті дәрежеде рәсімделген құжаттар негізінде ғана жүргізіледі. Табельге мекеменің тізімдік құрамда құратын барлық тұрақты және уақытша еңбеккерлер кіреді. Онда еңбеккерлер кәсіптері бойынша, ал кәсіптері шегінде табельдік нөмірлері немесе алфавит тәртібі бойынша топтау қажет.
Жұмыс уақытын
пайдалануды есепке алу
Демалыс және мейрам күндерін есепке алу табельдерде мекеменің жұмыс кестесі мен тәртібіне сәйкес жүргізіледі.
Табельге оны жұргізуге жауапты тұлға қол қояды да, кадрлар бөлімінде бұрыштама қояды, мұнда мекеменің әрбір құрылымдық бөлімшелерінің жеке құрамы тексеріледі.
Жұмыс уақытының
табельдік есебінің деректері
негізінде мекеме жетекшісі
Белгіленген тәртіпте
рәсімделген табельдер
Бухгалтерлік есепті компьютеризацияланған жағдайда ішінара деректемелері толтырылған табель бланктері негізінде компьютерлік техника құралдырының көмегімен жұмыс уақытын есепке алу табельдері автоматты түрде жасалады. Мұндай деректемелерге жатқызылады: мекеменің құрылымдық бөлімшелері, цех, еңбеккерлердің тегі, аты, әкесінің аты, лауазымы, табельдік номері және т.б. Табельдің үлгісі деректерді автоматты түрде есепке қойылуын жобалау кезінде қарастырылған нысандары бойынша қалыптасады.
Ескеру керек,
жұмыс уақытының табельдік
Өнімдер туралы
деректер өндіріс технологиясы
мен түрлеріне (жаппай –
Сонымен, жұмыс
уақытын есепке алу табельдері
мен орындалған жұмыстар мен
көрсетілген қызметтердің
Енді еңбекақы
төлеудің әртүрлі жүйесін
Мысал. Еңбекақыны есептеудің ең қарапайым тәсілі мерзімді еңбекақы төлей жүйесі болып табылады. Есептеу жұмыс істеген күндер мен сағаттар санын көрсетілген табельдердің негізінде жүргізіледі. Төленуге тиісті еңбекақы белгіленген айлық ставкасы немесе тарифтік мөлшерлемені жұмыс күндерінің күнтізбелік санына бөліп, алынған көрсеткішті табель бойынша жұмыс істелген күндердің санына көбейтеді немесе мерзімді жұмыскерлердің сағаттық тарифтік ставкасын жұмыс істеген санына көбейтеді.
Мысал. Қызметкердің еңбекақысының айлық ставкасы 22 667 тг құрайды. Тамыз айында күнтізбе бойынша 26 жұмыс күні, 5 демалыс және мейрам күндері. Қызметкер 4 күн уақытша еңбекке жарамсыз парағы бойынша жұмыста болған жоқ.
Тамыз айында тиісті еңбекақыны есептеу:
(22 667*22):26=19180тг
Бұдан басқа қызметкерге
Мерзімді-сыйлықақы
төлеу жүйесін пайдаланған
Еңбекақы тікелей
кесімді жүйесі бойынша
Бұл есептеу
тәсілі жұмыстарды жеке
Бұдан басқа, өндірісте ұжымдық кесімді еңбекақы төлеу жүйесі қолданылады. Мұндай жағдайда бағалау негізінде еңбекақы тұтас ұжымға есептеледі де, тиісті еңбекақының жалпы сомасы ұжымның мүшелері арасында бөлу олардың еңбекке қатысу коэффициентін қоса ескеретін тариф, кәсіби шеберлігі мен жұмсалған уақыт саны бойынша еңбекақыға үйлестіріліп жүргізіледі. Еңбекақыны осылай бөлу тәсілін мысал ретінде қарастырайық.
Мысал. Майонез цех ұжымына тамыз айында орындалған жұмыстары үшін нарядтар бойынша 115 722 тг еңбекақы есептеледі.
Жұмысқа қатысқандар
Тегі, аты, әкесінің аты |
Табель номері |
Жұмыскердің шеберлік дәрежесі |
Тарифтік коэффициент |
Нақты жұмыс істелген |
1-шеберлік дәрежеге |
Айдарханова Ж.С. |
0341 |
1 |
1,00 |
180 |
180 |
Аубакирова Б.М. |
0352 |
2 |
1,07 |
96 |
103 |
Төлегенова К.К. |
0363 |
3 |
1,15 |
110 |
127 |
Қайырова Р.Т. |
0384 |
4 |
1,24 |
180 |
223 |
Райханова М.Л. |
0397 |
5 |
1,33 |
184 |
245 |
Базарова А.М. |
0399 |
6 |
1,43 |
180 |
257 |
Барлығы |
1135 |
Осы көрсеткіштер
бойынша 1-ші шеберлік
115 722 тг : 1135 =102тг
Бұдан әрбір жұмыскерге есептелген еңбекақы сомасын құрайды:
Жиынтық
Еңбекақы төлеудің
кесімді-сыйақы жүйесін
Мынаны ескеру
керек, еңбекке ақы төлеудің
қолданылып жүрген жүйелерінде
жұмыскерлер мен
Жұмыскерлер
мен қызметкерлердің
Информация о работе Еңбеккерлер мен еңбекке ақы төлеу бойынша есеп айырысудың есебі