Жаңа ақпараттық технологиялар негізінде ауылшаруашылығы өндірісі тиімділігін арттыруды модельдеу

і

– өндірістік ресурстар  түрлері индексі;

j

– ауылшаруашылығы  өнімі түрі индексі;

r

– шаруашылық индексі;

Х_jr

–  r-ші шаруашылықтағы j-ші түрлі өнімді өндіру көлемі;

Х_r

–  r-ші шаруашылықтағы өндірістік шығындар қосындысы;

Х^¢¢

– күріш егуші  шаруашылықтар бойынша барлық өндірістік шығындар көлемі;

Х¢

– күріш егуші  шаруашылықтар бойынша су ресурстары шығындарының жалпы көлемі;

a_ijr

– r-ші шаруашылықтағы  j-ші өнім бірлігіне шығындалатын i-ші ресурс нормасы;

g_ijr

– r-ші шаруашылықтағы  i-ші ресурс шығынында алынатын  j-ші түрлі  жем-шөп түрінің шығымы;

β_ijr, β_ijr

– r-ші шаруашылықтағы  i-ші ресурстағы j-ші өнімдердің пропорционалдық  коэффициенттері;

q_ijr

– r-ші шаруашылықтағы  i-ші түрлі айнымалыдан j-ші түрлі  өнімнің минималды шығымы;

А_ir

– r-ші шаруашылықтағы  і-ші түрлі ресурс көлемі;

D_ir

– r-ші шаруашылықтағы  табиғи жайылымдардан алынатын i-ші түрлі жем-шөп көлемі;

В_jr

– r-ші шаруашылықтағы  j-ші түрлі ауылшаруашылық дақылдарымен  ауыспалы егістің қамтамасыз етілу  шегі;

Q_ir

–r-ші шаруашылықтағы  і-ші түрлі өнім көлемінің кепілдендірілу көлемі;

R

– күріш шаруашылықтары  жиыны;

J₁

– ауылшаруашылығы  дақылдарының жиыны;

J₂

– мал бастарының жиыны;

І₁

– ауылшаруашылығы  егістіктерін пайдалануға байланысты шектеулер жиыны;

І₂

– еңбек ресурстарының жиыны;

І₃

– өндірістік ресурстар  жиыны;

І₄

– түрлі жем-шөп  жиыны

І₅

–ауылшаруашылығы  дақылдарының агротехникалық шарттарына байланысты шектеулері жиыны;

І₆

– ауылшаруашылығы  дақылдарының  шектеулер жиыны;

І₇

– шаруашылық аралық кәсіпорындар шектеулерінің жиыны;

І₈

–күріш шаруашылығындағы нақты өнім көлемін орындау бойынша  шектеулер жиыны;

І₉

– су ресурстары бойынша шектеулер жиыны

І₁₀

– минералды  тыңайтқыштар бойынша шектеулер  жиыны

М_jr

– r-ші шаруашылықтан  j-ші түрлі ауылшаруашылық өніміне (өсімдік және мал шаруашылығы) минималды сұраныс көлемі;

М¢_jr

– r-ші шаруашылықтан  j-ші түрлі ауылшаруашылық өніміне  максималды сұраныс көлемі;

С_jr

–оптималдылық критерийі бағалауы, r-ші шаруашылықтағы  j-ші түрлі ауылшаруашылық өнімінен (өсімдік шаруашылығында 1 гектардан алынатын, ал  мал шаруашылығында бір бас малдан алынатын) табыс (пайда).

№

Шектеулер

1

r-ші шаруашылықта  і-ші түрлі ауыл шаруашылық  жерлерін пайдалану

,   іÎІ₁ , rÎR

2

Өндірістік шығындар қажеттілігі

         іÎІ₃ , rÎR 

3

Еңбек ресурстарына қажеттілікті анықтау

,   іÎІ₂ , rÎR

4

Мал азығын өндіру және пайдалану  шектеуі

,   іÎІ₄ , rÎR

5

Күріш  егістігінің  алғы дақылдармен қамтамасыз  етілуі

,   іÎІ₅ , rÎR

6

Нақты ауыл шаруашылық дақылдарын егіс көлемімен қамтамасыз ету

,   іÎІ₆ , rÎR

7

Күріш шаруашылығы мен  мал шаруашылығы  арасындағы байланысты қамтамасыз ету

,   іÎІ₇ , rÎR

8

Шаруашылық бойынша  тауар өнімі өндірісінің минималды  көлемін қамтамасыз ету

1) ,   іÎІ₈ , rÎR 

2)                    

9

Су ресурстары бойынша шектеу

,   іÎІ₉ , rÎR

10

Минералды тыңайтқыштарды анықтау

,   іÎІ₁₀ , rÎR

11

Өндірістік шығындар қосындысы

12

Қосымша шектеулер

;   ;    x_j ³0;     x_j ³M¢_j

13

Айнымалылардың теріс  емес болу шарттары

x _jr ³0;     x¢ ³0;    x_r ³0;     x¢¢ ³0;

№

Ауылшаруашылық

дақылдары

Өнімділік,

ц/га

1га кететін еңбек шығыны, адам/күн

1 га кететін материалды- ақшалай шығын, теңге

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

Күріш

Бидай

Картоп

Көкөніс

Бақша дақылдары

Дәндік жүгері

Сүрлемдік жүгері

1 кезеңдегі жасыл қорек

2 кезеңдегі жасыл қорек

Өткен жылғы жоңышқа                       

         Шөптік

         Сенаждық

         Сүрлемдік

         Жасыл қоректік

Осы жылғы жоңышқа 

           шөптік 

          тұқымдық

Ірі қара мал(ІҚМ)

Бордақылаудағы ІҚМ

38,2

17

130

140

154

30

120

120

120

26

70

56

70

9

1

-

-

13,4

8,5

10,4

10,4

38

12,3

12,3

12,3

12,3

8,1

8,1

8,1

8,1

4,7

8,1

10,8

0,9

152,5

31

238

238

328,5

16

16

16

16

13

13

13

13

13

52,5

98

65

Көрсеткiштер

1 вариант

2 вариант

2010 жылда

Тауарлық өнiм өндiрiсi, ц

                 күрiш

                 бидай

                 ет

                 сүт

100 га егiстiкке есептегенде  өндiрiс, ц

                 күрiш

                 бидай

                 ет 

                 сүт                 

100 га егiстiкке есептегенде маржиналды табыс, мың теңге.

Жалпы өнiм 

100 га егiстiкке, мың  теңге

1 адам. сағ., теңге

133525

14112

6415

49753

2592

274

125

966

4857

250135

6090

378

178031

14112

3589

27820

3432

273

70

537

4780

246183

9405

618

182588

11324

232

1202

3623

220

42

38

1200

136228

5203

280

Ауылшаруа-

шылық

   1 вариант

2 вариант

2010 жылда

дақылдары

га

%

га

%

га

%

Күрiш

1980

37,5

3150

59,7

3200

60,6

Бидай

780

14,7

620

11,7

712

13,6

Барлық дәндi дақыл

2760

52,3

3770

71,4

3912

74,1

жүгерi: дәнге

0

-

122

2,2

28

0,5

           сүрлемге

352

6,7

174

3,3

-

-

           жасыл

        қорекке

-

73

-

1,4

-

54

-

1,02

-

-

Барлық жүгерi

320

6,0

340

6,4

28

5

Өткен жылғы жоңышқа:

       шөпке

240

4,5

50

0,95

550

10,4

       пiшенге

30

0,6

40

0,75

       сүрлемге

180

3,4

90

1,7

       жасыл

      қорекке

600

-

11,4

-

364

-

6,9

250

4,7

Осы жылғы жоңышқа

                   шөпке

500

9,5

492

9,3

-

-

                 тұқымға

150

2,8

64

1,2

200

3,8

Барлық жоңышқа егiсi

1700

32,2

1100

20,8

1000

18,9

Барлық жемшөп егiсi

2445

46,3

1440

27,2

1028

19,5

Картоп

30

0,6

30

0,6

-

-

Көкөнiс

25

0,5

25

0,5

-

-

Бақша

15

0,3

15

0,3

-

-

Барлық егiстiк

5280

100

5280

100

4940

93,5

Барлық егiстiк алқабы

5280

100

5280

100

5280

100