Беніта Мусаліні

Беніта Мусаліні—італьянскі дыктатар,палітык,лідэр Нацыянальнай фашысцкай партыі, прэм’ер-міністар Італіі ад 1922 да 1943 гадоў. Адзін з найбольш вядомых дыктатараў XX стагодзьдзя. Вынаходнік тэрміну «фашызм». Мусаліні нарадзіўся 29 ліпеня 1883 году ў вёсцы Прэдапіё ў рэгіёне Эмілія-Раманья. Мусаліні захапіўся сацыялістычнымі ідэямі и рэдагаваў некалькі пэрыядычных выданьняў. Ён стаў даволі вядомым журналістам, аднак хутка ўвайшоў у канфлікт з кіраўніцтвам Сацыялістычнай партыі. З пачаткам Першай сусьветнай вайны Італія засталася нэўтральнай, і сацыялісты заклікалі ўрад весьці мірную палітыку. Аднак Мусаліні, які быў галоўным рэдактарам газэты (Наперад!), актыўна выказваўся за ўваход Італіі ў вайну. З-за гэтага ён быў выключаны з партыі. Бэніта пачынае друкаваць газэту (Народ Італіі). У 1915 годзе Мусаліні прызваны ў армію. У 1919 годзе Бэніта стварае Італьянскі зьвяз барацьбы які ў 1921 годзе пераўтвараецца ў Нацыянальную фашысцкую партыю. У кастрычніку 1922 года ажыцьцяўляе «марш на Рым», і кароль Віктар Эмануіл III прызначае Мусаліні на пасаду прэм’ер-міністра[2]. У 1924 годзе выйшлі пастановы па абмежаваньню свабоды прэсы. У 1926 годзе Мусаліні атрымаў права выдаваць законы без кансультацыяў з парлямэнтам. Вельмі хутка Бэніта становіцца фактычна адзіным чалавекам, адказным за выканаўчую і заканадаўчую ўладу. У 1929 годзе прайшлі выбары па новым заканадаўстве, і ўсе месцы ў парляменце атрымалі фашысцкія функцыянеры. Падчас ягонай дыктатуры праводзіліся пераўтварэньні ў розных сфэрах жыцьця. Курс італьянскай ліры быў паменшаны на карысьць кампаніяў-экспарцёраў, адбываліся спробы індустрыялізацыі поўдня Італіі. Мусаліні бачыў сябе спадчыннікам старажытнарымскіх імпэратараў і актыўна выкарыстоўваў старажытнарымскую тэрміналёгію и вобразы дзеля падкрэслення гэтага. Таксама Бэніта захапляўся спортам і прапагандаваў здаровы лад жыцьця. Даволі цесныя сувязі зьвязвалі Мусаліні з Адольфам Гітлерам, аднак Бэніта не захапляўся расавымі ідэямі и антысемітызмам нацыянал-сацыялістаў і першапачаткова лічыў менавіта сябе лідэрам у параўнаньні з Гітлерам. Мусаліні, аднак, крытычна ставіўся да аншлюса Аўстрыі Нямеччынай, таму што Аўстрыя служыла буферам паміж Італіяй і Нямеччынай. У 1935 годзе Мусаліні пачынае вайну ў Эфиёпіі з мэтай зрабіць яе калёніяй Італіі [3]. У час грамадзянскай вайны Мусаліні дапамагае Франсіска Франка, адправіўшы шмат зброі и некалькі дывізій для барацьбы супраць рэспубліканцаў. 6 лістапада 1937 года Бэніта далучаецца да Антыкамінтэрнаўскага пакту, а 11 снежня Італія выходзіць з Лігі Нацый. 30 верасьня 1938 года Мусаліні падпісвае Мюнхэнскі пакт аб перадачы Судэцкай вобласці ад Чэхаславаччыны да Нямеччыны. У 1939 годзе Бэніта захапіў Албанію, а ў 1940 годзе пачаў інтэрвенцыю ў Грэцыю, падчас якой італьянская армія была спынена грэцкай арміяй, і толькі з дапамогай Нямеччыны ў 1941 годзе была дасягнута перамога[4]. Італьянская армія няўдала дзейнічала і ў Афрыцы. 24 ліпеня 1943 году частка фашысцкіх лідэраў патрабавала ад Мусаліні скласці паўнамоцтвы. Ён быў арыштаваны, аднак хутка яго вызвалілі ў выніку нямецкай спцапэрацыі пад кіраўніцтвам Ота Скарцэні. Мусаліні быў пастаўлены на чале марыянеткавай Італьянскай Сацыяльнай Рэспублікі (так званая «Рэспубліка Сала»)[5]. У красавіку 1945 году Бэніта быў схоплены італьянскімі партызанамі з Камітэту Нацыянальнага Вызваленьня і расстраляны 28 красавіка Ягонае цела было павешана дагары нагамі, а потым закапана ў могільніку для бедных. У 1946 годзе нэафашысты выкапалі труп Мусаліні иперазахавалі яго ў Прэдапіё, побач з сям’ёй.