Болған оқиғаға американдықтардың өздері кінәлі болды

Болған оқиғаға американдықтардың өздері кінәлі болды.

Өз қолбасшылығына саптың көзін жойғандығы туралы айтқан"Спектр" атты штурмовик     ұшқышы шабуылына Ауғанстанның қосындары  оқыс түсті. Оған қоса,  неге екені  түсініксіз әскерилер  ылғи,  Аль-каида  және " талибан" боевиктері  бірінші табыстан кейін тез арада  жазықты тастап кетудің орынына,  қайратсыз американдық авиацияның дүрелерінің астында отыру үшін Шахи- Котқа асық. АҚШ әскерлерінің  қолбасшылығы өзінің  дұшпандары  - ал ара қақтығыс арасында көбісі жылдар бойы тауларда айқасқан , оларды техникалық жаблықтауда аса басым түсетін  - американдық стратегтің  ниеттеріне бағынады және өз  еркімен   Батыс елдері ұшағы бомбысы  астына отырады деп  үміттендірген секілді.

Ақштың  жоғары армиялық басшылығы американдық жасақтардың  алғашқы тікелей әскери әрекеттерге   қатысуы

Қоғамның Жағымсыз әрекеттен қорқып қарсыластардың жоғалтқан асыра сілтеп хабарлауға және бар сәтсіздіктерді іле салуға болатын кінәләлерді табуға  асықты.

Алайда, Пентагон таңына, американдық жұртшылық  Шахи- Котедегі операцияға сүйіне қарады. Ақыры американдық сарбаздар соғысу мүмкіндігін алды,оған  қарамастан жаман шықпады. Мейлі олар бұқтырмаларға кездесті; қарсыластың дауылдық отынына  және жауыз шарттарға қарамастан, олар қаһарманша айқасты. Тауларда  10000 фут биіктіктерде  ақыр соңында барлығы жай сарбаздың өжеттігіне  түйілді, американдық қосындар абыроймен сынақты шыдады,  бұған әу бастан жұрт күдіктенбеген еді.Егер де мұндай мүмкіндіктер жиі ұсынылса, әскерлер соғыс әрекеттерін білетін еді ,қарсыласты сезіп үйренер еді.Қайтыс болғандарды еске алып, Америка сол уақытта өз әскерлерінің шынымен соғысқа қатысқандығын мақтан тұтты.11 қыркүйекте қайтыс болған 3000 жан олардан мұны баяғыдан талап етті.

Американдық жасақтар «Анаконда »операциясынан кейін соғыс жерін тазалап жатқан кезінде, Палестинада зорлық- зомбылық  жаңа күшпен жанды.9 наурызда террорист кафеде  14 израильдықтарды өлтіріп, бомбаны жарды

Келесі күні 31 палестиналықтар  Израиль әскерімен күресте қаза болды, ал басқа ланкес  тағы да Израильдік танкілер мен брокет- транспорттар Иорданияның батыс жағалауындағы палестиналық қалаларды қираты және оларға жергілікті милиция жасақтары қажырлы қақтығыс көрсетті. Олар  тек бір атыс қаруымен қаруланған еді.Дегенмен палестиналықтарды танкіге қарсы реактивті снарядтар болмады, олар танкіге қарсы апатты миналарды іздеп тауып, солардың көмегімен Израиль танктерін жойды.Әйтсе де олар бұрын бұлай жасай алмаған. Барлық мұсылмандық әлем ұйымдасып палестиналықтарды материалды қолдай алмаса рухани түрде қолдады.Президент Буш Израиль премьер- министрі Арижо  Шарангой бұл әрекеттер аймақтағы жағдайды жақсартты деп атап айтты.

Шарон палестиналық елді мекендеріне әскери техниканы орналастырды , бірақ 22 наурыз  күні сабырлары таусылды.Еврей Пасхасы күні палестиндік ланкес  Израильдік адам толы мейрамхананы жарып жіберді, 24 адамды өлтірді.Осы демалыс күні тағы 2 ланкес 16 адамды өлтіріп қар жамылды. Израиль қарулы күштері палестинаның қалаларына шабуыл жасап, тамалдағы Ясир Ародатаның штаб-пәтеріне басты тірек қойды. Қалаға баса көктеп кіріп  израильдықтар күшпен мықты штаб-пәтерді жаулап алды, Арадатты жарықсыз және су құбыры жоқ жерде жасырынуға мәжбүр етті.

Қақтығыс Наблусте ДЖенине мен басқа қалалар да болды, ал Вифлимде 200-дей қаруланған палестиналықтар Христос шіркеуін басып алды.7 сәуір күні  ООН қауіпсіздік кеңесі Израильдан өз әскерлерін шығаруды талап етті, Дж сол күні Джордж Буш пен Гон Блор уақыт ұзатпай айтылған талаптарды біріккен пресс- конференцияда орындауды сұрады.Израиль біріккен ұлттардан және біріккен  Штаттар мен Ұлыбританияның жоғары атқарушысынан көмек сұрады және әскери әрекет –терді палестиндықтар аймағында жалғастырды.

Америка,Ауғнстандағы террористер базаларына шабуылдауы аркылы,терроризммен қарсы куресе алады.Израильдин Палестина террористер базаларына карсы соққы беруіне ештеңе кедерги бола алмайды.Бұл пікірді "нью йорк таймс" тілшісі Уильям Сэфайр колдап,Израильдің палестиналык террористтермен куреси жане Американын "Аль-Каидамен" куреси "бір соғыс" деп айтты.

Дегенмен,американдықтар ол кезге дейін Ауғанстандағы соғысты аяқтаган болатын.Ендігі бір мәселе -нақты саяси сұрақтарды шешу.Енди Кұрама Штаттарды елдің тұрақтылығы мен ауған халқының шарықтату мәселелері толғандырды. Соғыс өзгеше болды,яғни америкалықтар күткендей,қаржылай қымбат және тым ұзак болмады.Оған себеп болган ауғандықтардың өздері.Олар "талибан" режиміне, бүкіл дүние жүзи сияқты,қарсы екендіктерін көрсетті.А мерика авиациясы мен жасақтардың кішкентай ғана бастауы,жеңіске деген жол ашып,Кеңес Одағының 10 жыл бойы соғысып,бірақ жеңіске жете алмауына әкелді.

 
Құрама Штаттардың ең басты жауы- Усама бен Ладен я тірі ,я өлі табылмады.Оның осылай тығылып жүре беруиі екі талай еді,себебі американдықтар бен Ладеннің сол аймақтардан қашып кетпеуі үшін, ауған-пәкістан шекарасында электрондық іздеу жабдықтарымен жабдықтап, ауа және су жолдарын жауып тастады.Палестинада соңғы 30 жылда болмаған зорлық -зомбылық әрекеттері ең жоғарғы нүктеге жетті.Енди Американың алдында өзара қарсы топтарды өзара келісімге және тыныш өмір сүрүге шақыру мәселесі тұрды.

2002 жылдың сәуір айының бірінші аптасында Құрама Штаттар өздерінің әскерлерін Ауғанстаннан шығара бастады.Ол кезде жаяу әскерлер мен ауа әскерлерінің саны 7000ға дейін жеткен еді.Асс.Пресс агенствосы соғыстан жаңа оралған сержант Райан Клекртан сұқбат алды. Ол:"біреулерге нағыз соғыска қатысу үшін,бүкіл уақытын әскерде өткізуге тура келеди,ал мен болсам соғыска контрактымның бірінші жылы бітпей жатып кеткен едім.Ойынга дайындалған кезде,түбінде оны ойнағын келеди."Ауғанстанда, америка әскерлерінен басқа, 1700 британ әскерлері және басқа елдің әскерлері қалды.Олар Кабулдағы тыныштықты сақтайды, және де елде екі онжылдықта жиналған өмірге қауіптиі миналарды,снарядтарды және бомбаларды залалсыздандырады.

Талибтерден кейінгі Ауғанстандағы жоғалған білікті,тайпа басшылары,моджахедтердің командирлери мен ақсақалдар алуда.Хамид Карзай Кабулда бірнеше жүздеген адамдарды тұткынга алды,себебі оларды ,ираннан куылган және батыс Кандагардан көзге түскен,бұрынғы пуштундық моджахедтер тобының басшысы -Гульбедин Хекматиярдың жақтастары деп ойлаган.Хекматияр Таймс тілшісіне былай деді : "Біз басқа шет елдердің біздің жерімізге орналасуынан гөрі,өзара күрес болғанын таңдаймыз."Алдынғы ауған басшылары сияқты, Карзай өзінің билігі қару апарылган жерде бітіп,шындығында ол Ауғанстан басшысы емес,американдықтар мен ағылшындармен тұткындалған Кабул мэри екендігін айтты.

Америка сияқты бейбіт елдің басты мәселесі -Ауғанстанға қалай кіру емес,бұны 2001-2002 жылдардағы оқиға көрсетеді .Ең қиыны бұл елді басқару және көмек беру болды.Шынында да,Гундукушта бүгелген әскерді қайтпас қатер күтіп тұрды. Дегенмен, 2002 жылдың көктемінде американдықтар өздерінің әскерлерін Ауғанстаннан шығарғанда, олардың өздерінен кейін не қалдырғаны құпия болды.