Бейбітшілік үшін әріптестік» аясындағы НАТО және Қазақстан қарым-қатынастары

2010 жылы мамыр айында  Қазақстанның ғалымдары мен инженерлері кибернетикалық торларды қорғауды оқытуға арналған НАТО-ның ғылыми бағдарламасына қатысты[5]. Бұл ғылыми бағдарламаның басты мақсаты – ТМД-дағы ғылыми-оқытушылық шеңберіндегі кибернетикалық торды күшейту.

Қоғамды хабарландыру

Тағы да бір маңызды бағыттардың бірі -  НАТО мен Қазақстанның әріптестігінің пайдасы және НАТО туралы халықтың хабардар болуын арттыру. 2007 жылы НАТО және Қазақстан БАҚ-мен қоғамды хабарландыру бойынша Қазақстандық қызметкерлерді дайындауға өз үлесін қосқан біріккен семинар өткізді. 2007 жылы әл-Фараби атындағы университетте НАТО-ның ақпараттық орталығы ашылды, ол жерде жыл сайын НАТО тақырыбы бойынша іс-шаралар қатары, сонымен қоса НАТО өкілдерімен кездесулер өткізіледі. Бұдан басқа 2008 жылы Астанада салтанатты түрде НАТО-ның қор кітапханасының ашылуы болып өтті. Қоғамды ақпараттандыру стратегиясы екі тараптың бірігіп жұмыс атқаруы арқылы біршама нәтижеге ие болды.

 

         2.1Қазақстан мен НАТО әріптестігінің маңызды оқиғалары

 

1992       1997 жылы аты Еуроатлантикалық әріптестік кеңесі деп өзгертілген                            Солтүстікатлантикалық кеңеске Қазақстанның қосылуы.

1995      Қазақстан ресми түрде “Бейбітшілік үшін әріптестік   бағдарламасына” қосылды.

1997      НАТО-ның жетекшілігімен өтетін оперцалияларға Қазақстанның бейбітшіл бөлімдерінің дайындығын арттыруға бағытталған НАТО елдерінің қатысуымен “Степной орел” оқытуларының алғашқы жыл сайынғы оқытуы өткізілді.

2002      Қазақстан “Виртуалды жібек магистраліне” қосылды.

Қазақстан Анализ және жоспарлау  үрдісіне (АЖҮ) қосылды.

2004      Стамбұлда өткен кездесулерде НАТО елдерінің көшбасшылары Кавказ бен Орталық Азия аймағына баса назар аударып,НАТО-ның аймақтағы арнайы өкілі және байланыс пен өзара әрекеттестік қызметкері тағайындалды.

2005       Қазақстан және НАТО 2006-2008 жылдарды қамтитын ӘІИЖ-ның бірінші кезеңін нақтылап,ӘІИЖ-ның 2006 жылдағы әріптестіктігінің мақсаттарын мақұлдады.

2007     Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың НАТО-ның штаб-пәтеріне баруы.

“2007 жылғы  АЖҮ-ны бағалау”атты құжатта Әріптестік мақсаттарының  іске асырылуының нақты қадамдары  көрсетілген.

Қазақстан мен Ұлыбританияның екі ғалымы 2007 жылы Кеңестер Одағы  өз ядролық сынақтарын өткізген Семей  полигонындағы радиоактивті жұқпалар анализин тамаша түрде әріптесіп өткізгені үшін мадақ пен сый-сияпатқа ие болды.

Әл-Фараби атындағы Университетте  НАТО-ның Ақпараттық орталығы ашылды.

2008          Ұлттық кітпаханада НАТО-ның қор кітапханасының салтанатты түрде ашылуы.

Қазақстанның Қорғаныс министрі Даниял Ахметов НАТО-ның штаб-пәтерінде  Солтүстікатлантикалық кеңес алдында  ӘІИЖ-ның 2006-2008 жылдар аралығындағы нәтижелер  жөнінде баяндама жасайды.

2009          НАТО-ның бас хатшысы Яап де Хооп Схеффер Қазақстанға ресми іс-сапармен келеді.

Қазақстанда,Астана қаласында  Еуроатлантикалық әріптестік кеңесінің (ЕАӘК) қауіпсіздік кеңесі өткізілді.

Қазақстанда НАТО-ның апатттарға әрекет ету бойынша  “Жетісу-2009”  оқытулары өткізілді.

2010         НАТО-ға Қазақстанның Сыртқы істер министрі Қанат Саудабаевтың іс-сапары.

Кездесу барысында НАТО-мен  бірқатар елдер арасында,Қазақстанды  қоса,Ауғаныстанға баратын заңсыз транзиттік теміржол жеткізулері туралы келісімге  қол қойылды.

НАТО-ға Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың сапары.

НАТО өзінің қорғану күштерін бүгінгі күннің қаупіне төтеп  беретіндей етіп сəйкестендіруде.

Əскери күштер кемелдендірілуде, лаңкестікпен, бірауыздылыққа

келмеушілікпен жəне жаппай қырып жою қаруларының тудырып

отырған қаупі сынды басқа  да қауіптердің алдын алуда халықаралық  ұстанымдар жетілдірілуде.

 

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

НАТО әлемдегі бірден-бір  қауіпсіздік саласындағы ықпалды  ұйымдардың бірі болып табылады.Қазіргі  таңда әлемде,Орталық Азия аймағында,соның  ішінде,Қазақстан Республикасының  аумағында қауіпсіздіктің дәстүрлі және дәстүрлі емес қауіп-қатерлері  күшейіп тұрған кезде біздің мемлекетеміз үшін НАТО сияқты әлемдік саясатта айрықша рөлі бар әскери-саяси  блокпен жақсы қарым-қатынастарда болу және осы аталмыш құрылымның әскери,технологиялық,кадрлық әлеуетін пайдаланып,мемлекеттердің қорғаныстық  қабілетін арттыру – біз үшін маңызды мәселелердің бірі болып табылады.

НАТО ұйымы мен Қазақстан  Республикасы арасындағы қарым-қатынастар осы кезге дейін, НАТО-ның серіктес-мемлекеттерге  арналған бағдарламаларына Қазақстанның белсене қатысуы негізінде әскери, ақпараттық, ғылыми, білім беру  салалрында жүзеге асырылды. Дегенмен де, кейінгі  жылдары НАТО-мен қарым-қатынас  деңгейі Қазақстан тарапынан біраз белсенділік қарқынын алғашқы кездерге қарағанда төмендетіп алғаны да жасырын емес. Бірақ, біздің мемлекет тарапынан НАТО сияқты әлемдік қауіпсіздік ұйымының әлеуетін керекті арнаға бұрып, әскери-қорғаныс саласын модернизациялау, әскери мамандардың біліктілігін арттыру, әскери теңіз күштерін қалыптастыру сияқты еліміздің қауіпсіздік саласы үшін маңызды бағыттарды жетілдіру ісі жолға қойылу керек. Өткен жылғы шегарашыларға қатысты түрлі қайғылы оқиғалардың жиілеп кетуі де әскери инфрақұрылымды толық жетілдіруді қажеттілігін тағы да көрсетіп отыр.

 

 

 

 

 

        

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. “Солтүстік Атлантикалық Келісім Ұйымы” //kk.wikipedia.org

2. “ Отношения НАТО и Казахстана” //www.nato.int

3. ” Отношения НАТО и Казахстана- Основные направления сотрудничества”// www.nato.int

4. Болдырев В. И. Основные сведения об Организации Объединенных Наций: Справочник. М.: Международные отношения, 2000.

 

5. Бейсенбина А. Механизм реализации инвестиционного потенциала

Казахстана в условиях модернизации экономики // Саясат. 2007. № 11.

 

6. Вильбертс Р. "Новый дух" сотрудничества // Новости НАТО. 2004. № 3.

 

7. Митрофанов А.В. Шаги новой геополитики. М., 2000.