Инновациялық қызмет

МАЗМҰНЫ

 

КІРІСПЕ.................................................................................................................3

1 ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДАҒЫ ОРНЫ

1.1 Кәсіпорындағы инновациялық қызмет, оның мәні, маңызы және жіктелуі....................................................................................................................4

1.2 Ғылыми – техникалық прогрестің экономикалық және әлеуметтік тиімділігі..................................................................................................................7

2 «УРКЕР КОСМЕТИКС» ПКФ-НЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІН ТАЛДАУ

2.1 «Уркер косметикс» ПКФ-ның өндірістік-шаруашылық қызметін талдау......................................................................................................................11

2.2 «Уркер косметикс» ПКФ-ның инновациялық қызметінің тиімділігін талдау......................................................................................................................16

3 КӘСІПОРЫНДА ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ

3.1 Кәсіпорынның инновациялық қызметін дамытудағы шетелдік озық тәжірибелерді қолдану..........................................................................................18

3.2 Кәсіпорынның инновациялық-стратегиялық қызметін жетілдіру жолдары..................................................................................................................20

ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................23

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...........................................................24

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

КІРІСПЕ

 

Біздің еліміздің болашағы  - оның интеллектуалды қоры, ғылымы және инновация жетістіктерінде. Бұл  сөздер Президент Н.Ә. Назарбаевтың халық-қа арналған жолдауында айтылған болатын. Өмір өзі көрсеткендей, шикізат сатуға бейімделген экономика құлдырауға бағытталған. Тек жоғары сапалы, ең соңғы ғылым жетістіктеріне сай техника мен технологиялар ғана экономиканы көркейтіп, халық өмірін жақсартуға қабілетті. Сондықтан да, ғылымға және ғылыми – техникалық және инновациялық саясатқа ерекше көңіл бөлуі тиіс. Міне, осы курстық жұмыстың өзектігі болып табылады.

2003 жыл индусртиялық – инновациялық стратегиямызды іске асырудың  алғашқы жылы болды. Елімізде даму институттары құрылып, олар қазірдің өзінде өңдеуші салаларды жақсартуға нақтылы жағдай жасай бастады. Даму банкі жарты миллиард доллардан астам сомаға 20 инвестициялық жобаға кредит бөліп отыр.

Жазылып отырған курстық жұмыстың басты мақсаты инновацияларды және инновациялық прогресті жан – жақты зерттеу, олардың жіктелуін көрсету, Қазақстан кәсіпорындарының инновациялық қызметіне талдау жасау. Курстық жұмыстың объектісі  - «Уркер косметикс» кәсіпорны, пәні  және аталмыш кәсіпорынның инновациялық қызметі болып табылады.

Бұл курстық жұмыста көптеген әдебиеттер қолданылған. Ол дегеніміз – газеттер, журналдар және кітаптар.

  «Қазақстан  - 2030» стратегиясының ең тұтқалы басымдылықтарының бірі экономиканың теңгерімді дамуының, жалпы ұлттық өнімін құрайтын шикізатты жоғары технологиялы, оның ішінде экспорттық өнімге кезең  - кезеңмен алмастыру және елдің ғылыми – техникалық әлеуетін тиімді пайдалану негізінде экономикалық өсу болып табылады.

Қазақстанда бұл үшін барлық алғы шарттар бар. Бұл –  бай табиғи ресурстар, бос өндірістік қуаттардың болуы, жеткілікті білікті ғылыми  - техникалық қызметкерлер және жоғары жалпы білімділік деңгейімен ұштасқан арзан жұмыс күші, бірқатар технологиялық тұрпаттар бойынша дайындықтардың  болуы.

Сонымен бірге, бірқатар бөгеуші факторлар да бар. Атап айтқанда, соңғы жылдары Қазақстанның технологиялық тез мешеуленуінің деңдеген кезі болды. Қазіргі өндірістің тұқыртылуы, өндіргіш күштердің индустриясыздануы, өндірістің абсолюттік көрсеткіштерінің күрт қысқаруы және жанбасылық, тұтыну мен қорланудың төмендеуі тегеурінді экономика-лық даму үшін республиканың аттаныс жағдайын едәуір күрделендіреді.

Экономикалық қарым  – қатынастардың жалпы жүйесінде  инновациялық қызметке негізгі орын беріледі, өйткені елдің экономикалық қуаты оның ақырғы нәтижелерімен - өндіріс тиімділігін көтерумен  ғылымды қажетсінетін өнім көлемін өсірумен айқындалады.

 

1 ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ  НАРЫҚТЫҚ 

             ЭКОНОМИКАДАҒЫ ОРНЫ

1. Кәсіпорындағы инновациялық қызмет, оның мәні, маңызы және        

                        жіктелуі

Кәсіпорынның инновациялық қызметі  - бұл жаңа  немесе өнімнің  жақсартуы, не қызмет көрсетуі, оларды өндірудің жаңа әдістерін қолдану мақсатындағы ғылыми – техникалық және зияткерлік әлеуметтік шаралар жүйесі. Бұл жеке сұранысты, сонымен бірге жалпы пайдалы жаңалықтарға қоғамның мұқтажын  қанағаттандыруы үшін пайдаланылады.

Инновацияның екі тұрпаты ажыратылады:

• өнімділік;
• үдерістік;

Жаңа өнімді өндіріске  енгізу инновацияның түбегейлі өнімділігі ретінде анықталады. Мұндай жаңалықтар негізінде жаңа технологияға негізделінеді, не тіршілікте қолданылып жүрген технологияның жаңа түрінде пайдалануын ұштастырады.

Процестік инновация  - бұл жаңалықты енгізу немесе өндіріс тәсілін және технологияны едәуір жетілдіру, жабдықтарды және өндірісті ұйымдастыруды өзгерту.

Жаңалық дәрежедегі инновация  негізінде жаңа, яғни өткен, отандық  және шетелдік практикада ұқсастығы  жоқ және жаңа нәрсенің салыстырмалы жаңалығы болып ұсақталынады. Негізінде  өнімнің жаңа түрлері, технологиясы және қызмет көрсетуі басымдық, абсолюттік жаңалықтарға ие болады және үлгінің түп нұсқасы болып табылады.

Инновацияның өмірілік кезеңі өзара байланысты процестердің және жаңалықтарды енгізу сатысының  жиынтығын көрсетеді. Инновацияның өмірілік кезеңі уақыт аралығы ретінде  идеяның дүниеге келуінен өндірістік өткізуден алып тастағанға дейінгі инновациялық өнімнің негізінде анықталады.

Кәсіпорынның инновациялық қызметін әзірлеуде, енгізуде, жаңалықтарды пайдалануда қосылатындары:

• жаңалық идеяны әзірлеу, зертханалық ғылыми жұмыстар, өнімнің жаңа

зертханалық үлгілерін, техниканың жаңа түрлерін, жаңа конструкцияны  және бұйымдарды дайындауда ғылыми –  зерттеу және конструкциялық жұмыстарды жүргізу;

• өнімнің жаңа түрлерін дайындау үшін шикізаттар мен материалдың

қажетті түрлерін таңдап алу;

• жаңа өнімді дайындауда технологиялық процесті әзірлеу;
• қажетті өнімдерді дайындау үшін жобалау, жасау, сынақтан өткізу

және жаңа техникалық үлгілерін енгізу;

• жаңалықтарды іс-жүзіне асыруға бағытталған ұйымдастырушылық  -

басқарушылық шешімдерді әзірлеу және енгізу;

• қажетті ақпараттық ресустарды және инновацияны ақпаратпен

          қамтамасыз етуді зерттеу және әзірлеу;

• қажетті ғылыми – зерттеу және конструкторлық жұмыстарды жүргізу

үшін дайындау, оқыту, жаңа мамандық беру және қызметкерлерді арнайы әдіспен іріктеу;

• инновацияны жетілдіруді ұйымдастыру және маркетингтік

зерттеулерді жүргізу.

Жаңалықтардың енуін, талдануын, құрылуын қамтамасыз ететін басқарушылық, технологиялық және экономикалық әдістердің бірігуі кәсіпорынның инновациялық қызметін құрайды. Оның мақсаты – басқа фирмалармен бәсекелестігін жоғарылату және өндіру мен сату рентабельділігін жоғарлату.

Кәсіпорын инновациялық қызметте үлкен нәтижелілікке жету үшін белгілі бір объектіге негізделінуі керек және де ішкі және сыртқы орта факторларын ескеруі қажет. Ол үшін инновациялардың толық классификациясын, олардың қасиеттерін және де қаражаттану көздерін білу керек. Кәсіпорын қызметінің объекті ретіндегі инновациялардың классификациясы 1- кестеде толығымен көрсетілген. Жаңалықтардың мінездемесінің бірден – бір көрсеткіштері болып,олардың абсолютті және қатысты жаңалығы, басымдылығы мен прогрессивтілігі, унификация мен стандартизация деңгейі, бәсекелестігі, шаруашылықтың жаңа талаптарына сай болуы, модернизацияға бейімділігі, экономикалық эффективтілігінің көрсеткіштері, экологиялық қауіпсіздік және бағы басқа сайып келгенде, бұл көрсеткіштердің барлығын жаңалықтардың технико – ұйымдастырушылық деңгейінің және бәсекелестігінің көрсеткіштері деп атауға болады. Олардың маңыздылығы осы факторлардың кәсіпорын қызметінің соңғы нәтижелеріне әсер ету дәрежесіне байланысты болып келеді.

Инновациялық қызметтің  мотивтері болып сыртқы және ішкі факторлар саналады. Сыртқы мотивтері:

• шаруашылықтың жаңа талаптарына кәсіпорынның бейімделуі;
• салық, несие – ақша және қаржы саясатындағы өзгерістер;
• сату нарығын жетілдіру мен динамикалау;
• бәсекелестерді активизациялау;
• конъюнктуралық тербелістер;
• құрылымдық салалық өзгерістер;
• жаңа арзан ресурстардың пайда болуы, өндіріс факторлар нарығының

кеңеюі демек, сұраныстың қысымы және тағы басқа.

Инновациялық қызметтің  ішкі мотивтеріне келесілер жатады:

• сатудың көлемін ұлғайтуға ұмтылу;
• нарық бөлігінің кеңеюі, жаңа нарықтарға көшу;
• фирма бәсекелестігін жақсарту;
• кәсіпорынның экономикалық қауіпсіздігі және қаржылық

тұрақтылығы;

• ұзақ уақыт кезеңінде пайданы өсіру.

Мазмұны бойынша Тауарлар Қызметтер Техникалық Ұйымдастырушылық Экономикалық Экологиялық Ақпараттық	Өңдеу мен тарату деңгейі  бойынша Мемлекеттік Республикалық Регионалды Салалық Корпоративтік Фирмалық
Жаңалық дәрежесі бойынша Абсолютті Салыстырмалы Шартты Жеке	Өңдеу мен тарату сфераларына  байланысты Өндірістік Қаржылық Қызмет көрсету Сату делдалдық Білімдік – педогогикалық Құқықтық
Инновациялық потенциалы бойынша Радикалды Шоғырланған Модивикациялық	Қаражаттандыру көздеріне байланысты Өз қаржылары Тікелей бюджеттік Қаржыландыру Тартылған қаражат Заемдық қаражаттар
Инновациялық потенциалы ерекшеліктеріне байланысты Ұйым ішіндегі Ұйым аралық
Инновациялық процестің  этаптарының    ұзақтылығына байланысты

1-кесте - Инновациялар мен инновациялық процестердің классификациялық

                                                   белгілері.

Ескерпе: [Ниязбекова, Р. К. Кәсіпорын экономикасы ,оқу құралы / Р. К. Ниязбекова, Б. А. Рахметов, П. Т. Байнеева ; ред. Қ. Өмірғалиева, К. Мөңкебаева. - Алматы : Экономика, 2008. - 791 б. - 1000]

 

 

2.  Ғылыми – техникалық прогрестің экономикалық және әлеуметтік

тиімділігі 

  

Нарықтық экономика  жағдайында инновациялық қызметтің  тиімділігін талдау  қиындайды  және көп сатылылығын білдіреді. Талдаудың бірінші кезегінде – жаңа техниканы және технологияны қолдану қажеттілігін дәстүрлі қорытындылайтын техникалық деңгейдегі жеке көрсеткіштер және жаңа техника мен технологияның тиімділігі.

Техникалық ұйымдастырушылық деңгейінің экономикалық тиімділігін арттыру көрсеткіштері және өз деңгейінің көрсеткіштері, яғни техниканың, технологияның, ұйымдастырудың, басшылықтың ғылыми  - зерттеу және конструкторлық жұмыстар жөніндегі көрсеткіштерді әдіснамалық тұлға айыру қажет. Ең ақырында өндірістің техникалық – ұйымдасыру деңгейі өндірістік процестің негізгі  элементтерін пайдалану деңгейіде байқалады: еңбек, еңбек құралдары, еңбек заттары. Міне, сондықтан да, мұндай экономикалық көрсеткіштер, еңбек өнімділігі, қор қайтарымы, материалды қажетсіну, айналым қаражатының айналымдылығы ретінде өндірістің қарқынды ресустарын пайдалануды қамтитын жаңа техника мен технологияның экономикалық деңгейін арттыру көрсеткіші болып табылады. Жоғарыда аталған көрсеткіштер (еңбек өнімділігі, қор қайтарымы, материалды қажетсіну және айналым қаражатының айналымдылығы) қарқындатудың жеке көрсеткіштері деп аталады. Бұларды талдау техникалық ұйымдастырушылық деңгейінің нысаны бойынша жүргізу қажет. Жеке көрсеткіштер мен қатар қорытындылайтын көрсеткіштер де пайдалынылады.

Өндірістің технологиялық деңгейінің ең үлкен дәрежесі технологиялық  әдістік заттарға технологиялық  қарқындылық және технологиялық басқарылатын процестерге, оның бейімделу – ұйымдық деңгейіне әсер етуіне байланысты болады. Жобалауда, әзірлеуде және жаңа техника мен технологияны өндіріске енгізуде бұл шаралардың экономикалық тиімділігін анықтау төрт кезеңнен тұрады.

Бірінші кезең – бұл  инновациялық шараларды іске асыру  үшін қажетті шығындарды анықтау;

Екінші кезең – бұл қаржыландыру мүмкіншілік көздерін анықтау;

Үшінші кезең – Бұл жаңа техника  мен технологияны өндіріске енгізудегі экономикалық тиімділікті бағалау;