Бюджетпен есеп айырысу операцияларының есебі

Бюджет кодексіне сәйкес, мемлекеттік бюджет араларындағы өзара өтелетін операцияларды есепке алмағанда, республикалық және жергілікті бюджеттерді біріктіретін , талдамалық ақпарат ретінде пайдаланылатын және бекітуге жатпайтын жиынтық бюджет.

Есепті кезеңнің соңында кәсіпорынның бөлінбеген табысына жатқызылатын таза табыс салығы.

Д-т 571(5420)

К-т 561(5410)

Есепті кезеңнің соңында  анықталған кәсіпорынның шеккен зиян сомасы

Д-т  561(5410)

К-т  571(5420)

Ағымдағы жылғы шеккен зиянды жабуға бағытталған резервтік капитал сомасы.

Д-т 551,552(5310,5340)

К-т 561(5410)

Осы операциялардың қорытындысы бойынша «жиынтық кіріс (зиян)»-деп аталатын шоттың дебеті мен кредитіндегі сомалар салыстырылып, егер дебетіндегі сома артық болған жағдайда кәсіпорынның ағымдағы жылы өзінің істеген жұмысының қорытындысы бойынша пайда тапқандығы болып табылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

II «Ақсайгазсервис»акционерлік қоғамның

ұйымдық-экономикалық  және қаржылық есеп жұмысы.

 

2.1. Акционерлік қоғамның ұйымдық-экономикалық сипаттамасы.

 

«Ақсайгазсервис» акционерлік қоғамы «Қарашығанақ» мұнай-газ конденсатының кен орны бойынша өнімді бөлу туралы түпкілікті келісімнің кейбір мәселелері туралы, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 14 қарашадағы №1568 қаулысын іске асыру туралы, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі мемлекеттік мүлік және жекешелендіру департаментінің 1998 жылғы 12 қаңтардағы №02 қаулысының негізінде«Қарашығанақгаз өнеркәсібі» акционерлік қоғамынан бөлу арқылы құрылады.

Қоғам Қазақстан Республикасының  заңнамасына сәйкес заңды тұлға  болып табылады және өз қызметін Қазақстан  Республикасының Азаматтық кодексіне, «Акционерлік қоғамдар»туралы Қазақстан Республикасының заңымен, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне,сондай-ақ осы жарғыға сәйкес жүзеге асырады.

Қоғамның орналасқан жері (09300), Қазақстан Республикасы, Батыс Қазақстан облысы, Бөрлі ауданы, Ақсай қаласы, өнеркәсіптік  аймақ.

Қоғамның Жарғылық капиталының  мөлшері 2039995972,53 (екі миллиард отыз тоғыз миллион тоғыз жүз тоқсан бес мың тоғыз жүз жетпіс екі) теңге 53 тиынын құрайды. Жарияланған жарғылық капитал әрбір акцияның номиналдық құны 62,73 (алпыс екі) теңге 73 тиын 26794992 жай атаулы акцияға және дауыс беру құқығы жоқ және оның құнынан 10% мөлшерінде белгіленген дивиденді бар номиналдық құны бар 62 теңге 73 тиын артықшылық атаулы акциялардың 5725269 данаға бөлінген.

Қоғамның жарғылық капиталы жаңа акцияларды шығару, несиеге шығарылған акцияларды шығару негізінде сатып алу және кейін күшін жою арқылы өзгертілуі мүмкін. Бұл ретте шығарылған акциялардың жиынтық атауы құны Қазақстан Республикасы заңнамаға сәйкес  Қоғамның Жарғылық капиталы үшін белгіленген ең төменгі мөлшерден кем болмауы тиіс.

Жарғылық капиталдың көлемін  қалыптастырудың, өзгертудің тәртібін Қазақстан Республикасының заңнамасымен реттеледі

 

 

 

              2-1кесте. Өндірістің көлемі.

Көрсеткіштер	2005ж.	2006ж.	2007ж.	2007ж.
				2005ж. мың тг	2006ж мың тг	2005ж. %	2006ж. %
Дайын өнімді сатудан түскен табыс	73534	88755	83682	10148	-5073	105,8	97,3
Сатылған дайын өнімнің   өзіндік  құны	40945	31015	42026	1081	11011	102,6	135,5
Жұмысшылардың орташа саны,адам	641	626	680	39	54	106,0	108,6
Негізгі құралдардың  орташа жиынтық  құны	27347	45689	23855	-3492	-21834	87,2	52,2

 

           

Дайын өнімді сатудан түскен табыс 2005 жылы 173534; 2006 жылы 188755; 2007 жылы 183682 өзгеріп отыр,ауытқулар 2005жылы  10148; ал 2006 жылы - 5073; өсім қарқыны 2005жылы 105,8% 2006 жылы 97,3% құрайды.

Мұнда табыстың жыл сайын өзгергенін көріп отырмыз.

Сатылған дайын өнімнің өзіндік  құны 2005 жылы 40945; 2006жылы 31015; 2007 жылы 42026 құрады. Ауытқу 2005 жылы 1081; ал 2006 жылы 11011; өсім қарқыны 2005жылы 102,6%; 2006 жылы 135,5% болды.

Жұмысшылардың орташа саны 2005 жылы 641; 2006жылы 626; 2007 жылы 680 адам болды. Ауытқу 2005 жылы 39; ал 2006 жылы 54; өсім қарқыны 2005жылы 106,0; 2006 жылы 108,0% жоғарлағанын көреміз .

Негізгі құралдардың орташа жиынтық  құны 2005 жылы 27347; 2006 жылы 45689; 2007 жылы 23855 болды. Ауытқу 2005 жылы -3492; ал 2006 жылы -21834; өсім қарқыны 2005 жылы 87,2; 2006 жылы 52,2% құрады.

Мұнда негізгі  құралдар өндіріс процесінде ұзақ уақыт бойы,яғни 1 жылдан артық уақыт пайдаланып  өзінің құнын бастапқы өнімге алып барғанын көрсетіп отыр.

 

 

2-2кесте.Тауар өнімінің құрылымы.

Көрсеткіштер	2005	2006ж.	2007ж.	2007ж.
				2005ж. мың тг	2006ж мыңтг	2005ж. %	2006ж. %
Офистік бөлімдердің арендасы	45947	46765	44907	-1040	-1858	98,7	96,0
Техникалық қызмет көрсетумен машиналарды  жөндеу,сату бойынша қызмет көрсету және т.б.	59749	65286	72894	13145	7608	122,0	111,6
Тауарларды  айырбастаумен сату бойынша қызмет көрсету	977317	1058073	1168861	191544	110788	119,6	110,5
Басқалар.	120527	121609	132723	12196	11114	110,1	109,1

 

             

Офистік бөлімдердің арендасы,оның ішінде жұмыс және техникалық бөлмелердің арендасы, 2005 жылы 45947; 2006 жылы 46765; 2007 жылы 44907 теңгені құраған. Ауытқу 2005жылы -1040; ал 2006 жылы -1858; өсім қарқыны 2005жылы 98,7; 2006 жылы 96,0% құрады. Өндірістің дамуына байланысты бөлмелердің арендасы да жылдан жылға кеміп отырғанын көріп отырмыз.

Техникалық қызмет көрсетумен негізгі  құралдарды жөндеу (машина), сату бойынша қызмет көрсету 2005 жылы  59749 болса, 2006 жылы 65286; 2007 жылы 72894 құрайды. Ауытқу 2005 жылы 13145; ал 2006 жылы 7608; өсім қарқыны 2005 жылы 122,0%; 2006 жылы 111,6 % құрады.

Тауарларды айырбастау мен сату бойынша қызмет көрсету ғана 2005 жылы 977317, 2006 жылы 1058073, 2007 жылы 1168861 жоғарлағанын көріп отырмыз. Ауытқу 2005 жылы 191544; ал 2006 жылы 110788 төмендеген. Өсім қарқыны 2005жылы 119,6; 2006 жылы 110,5% құрады. Басқалардың ішінде жіберілген тауарлардың,жұмысты орындаудың және басқа да қызмет көрсетудің құны акционерлік қоғам үшін 2005жылы 120527 құраған болса, 2006 жылы 121609 болды. Ауытқу 2005жылы 191544; ал 2006 жылы 110788 төмендеген. Өсім қарқыны 2005 жылы 110,1; 2006 жылы 109,1%  азайып отыр.

 

 

2-3 кесте.Негізгі құралдардың көлемі.

Көрсеткіштер	Мың тг			%
	2005ж	2006ж.	2007ж.	2005ж	2006ж.	2007ж.
Негізгі құралдар (2400)	1195984	1324586	1357531	100,0	100,0	100,0
Жер (2411)	27517	27517	27517	2,3	2,1	2,1
Ғимараттар (2412)	804780	85470	863342	67,3	64,8	63,6
Машиналар мен құрал- жабдықтар (2413)	86725	115570	117920	7,3	8,8	8,7
Көлік құралдары (2414)	125327	166995	186995	10,5	12,6	13,7
Басқалар (2415)	151635	155765	161757	12,6	11,7	11,9

 

             

 Негізгі құралдардың жалпы сомасы 2005 жылы 1195984 болса, 2006 жылы  1324586, 2007 жылы 1357531 болды. % бойынша негізгі құралдардың түрлерін есептедім.

Жердің жалпы көлемі 3 жыл бойынша 27517 тг құрайды,ал % бойынша 2005 жылы 2,3%болса; 2006, 2007 жылдары 2,1% төмендеген.

Белгілі бір факторларға байланысты  жердің құнарлығы жылдан жылға азайып барады.

Ғимараттардың көлемі 2005 жылы 804780;2006 жылы 858470; 2007 жылы 863342 теңге болса, ал % бойынша 2005 жылы 67,3; 2006 жылы 64,8; 2007 жылы 63,6% төмендеген.

Акционерлік қоғамның өндірісі дамуына байланысты ғимараттардың аз көлемде  сатып алуын байқап отырмыз.

Машиналар мен құрал - жабдықтар  2005 жылы  86725; 2006 жылы 115570; 2007 жылы 117920 теңге болса, ал % бойынша 2005 жылы 7,3; 2006 жылы 8,8; 2007 жылы 8,7%   құраған.

Көлік құралдары 2005 жылы  125327; 2006 жылы 166995; 2007 жылы 186995 теңге болса, ал % бойынша 2005 жылы 10,5; 2006 жылы 12,6; 2007 жылы 13,7% артқанын көруге болады.

Басқалардың жалпы көлемі   2005 жылы  151635; 2006 жылы 155765; 2007 жылы 161757 теңге болса, ал % бойынша 2005 жылы 12,6; 2006 жылы 11,7;  2007 жылы 11,9 % құрады.                                                                  

 

 

2-4 кесте.Акционерлік қоғамның қаржы-шаруашылық

Көрсеткіштер	Код стр	2005ж	2006ж.	2007ж.
Дайын өнімді сатудан түскен табыс	010	173534	188755	183682
Сатылған айын өнімнің  өзіндік  құны	020	40945	31015	42026
Жалпы табы (стр010-стр020)	030	132589	157740	141656
Кезеңдік шығындар	040	10620	75600	68500
Сату бойынша шығындар	041	0	0	0
Жалпы және әкімшілік шығындар	042	10620	75600	68500
Сыйақылар бойынша шығындар	043	0	0	0
Негізгі қызметтен табыс  (шығын)	050	90100	76000	55000
Кәдімгі қызметтен салық салынғанға дейін табыс (шығын)(стр030-стр040)	060	212069	158140	128156
Негізгі емес қызметтен табыс (шығын)	070	121969	82140	73156
Заңды тұлғалардан алынған жеке табыс салығы бойынша шығындар	080	86500	67800	59400
Кәдімгі қызметтен салық салынғаннан  кейін табыс (шығын)	090	35469	14340	13756
Күтпеген жағдайлардан Табыс (шығын)	100	-	-	-
	101	0	0	5000
	102
Таза  табыс (стр090-100+101-102)	110	35469	14340	18756

 

 

Дайын өнімді сатудан түскен табыс 2005 жылы 173534 болса, 2006 жылы 188755, 2007 жылы 183682 болды.

Сатылған дайын өнімнің өзіндік  құны 2005 жылы 40945; 2006 жылы 31015; 2007 жылы 42026 өскен.

Жалпы табыс дайын өнімді сатудан  түскен табыстан сатылған дайын өнімнің  өзіндік құнын алып тастағанға тең.

Жалпы табыс 2005 жылы 132589 (173534-40945) болса, 2006 жылы 157740

(188755-31015), 2007 жылы 141656 (183682-42026) 2006 жылмен салыстырғанда азайғанын көреміз.

Кезеңдік шығындар 2005 жылы 10620, 2006 жылы 75600; 2007 жылы 68500 құрайды.Соның ішінде жалпы және әкімшілік шығындар 2005 жылы 10620, 2006 жылы 75600; 2007 жылы 68500  тг құрайды.

Ал сату және сыйақылар бойынша  шығындар жоқ..

Негізгі қызметтен табыс (шығын) жалпы табыстан кезеңдік шығындар (132589-10620) алып тастағанда 2005 жылы 121969 тг болса, 2006 жылы (157740-75600) 82140 тг, 2007 жылы (141656-68500) 73156 құрайды.

Негізгі қызметтен табыс (шығын) 2005 жылы 90100, 2006 жылы 76000, 2007 жылы 55000 тг құраған. Кәдімгі қызметтен салық салынғанға дейін табыс (шығын) негізгі қызметтен табысты (шығынды) қосқанда (121969+90100) 2005 жыл бойынша 212069 болса, 2006 жылы (82140+76000) 158140,2007 жылы (73156+55000) 128156 жылдан жылға азайғанын байқауға болады.

Заңды тұлғалардан алынған жеке табыс салығы бойынша шығындар 2005 жылы 86500 тг, 2006 жылы 67800тг, 2007 жылы 59400 тг  шығындалды.

Кәдімгі қызметтен салық салынғаннан  кейін табыс (шығын) кәдімгі қызметтен салық салынғанға дейін табыстан (шығын) заңды тұлғалардан алынған жеке табыс салығын (212069-86500) алып тастағанға 35469 тг 2005 жыл бойынша, ал2006 жыл  бойынша  14340 тг,2007 жылы 13756 құраған.

Күтпеген жағдайлардан табыс (шығын) 3 жыл бойынша баланста есептелген жоқ. Таза табысты (шығын) есептегенде 2005 жылы 35469 тг, 2006 жылы 14340 тг, 2007 жылы (13756+5000) 18756 өскенін көріп отырмыз,яғни акционерлік қоғам табысқа жеткенін көріп отырмыз.

2.2.Акционерлік қоғамның  есеп саясаты.

 

«Бухгалтерлік есепке алу туралы» ҚР Президентінің 1995 жылғы 26 желтоқсандағы заң күші бар №2732 жарлығына сәйкес Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есепке алу және қаржы есептемесі жүйесін реттеп,есеп жүргізудің негізгі қағидаттары мен жалпы ережелерін , ішкі бақылау және сыртқы аудит жөнінде субъектілерге қойылатын талаптарды белгілейтін нормативтік құқықтық актілер мыналарды қамтиды:

• бухгалтерлік есепке алу туралы жарлық;
• бухгалтерлік есепке алудың стандарттары;
• оларға берілген әдістемелік ұстамалар,нұсқаулықтар;
• субъектінің есеп жүргізу саясаты.