Автор: Пользователь скрыл имя, 17 Декабря 2012 в 09:53, реферат
Өндірісті басқарудың ғылыми негіздерін қалыптастыру өткен ғасырдың соңғы 10 жылдығында басталды. Бұл процесс тез арада әр жақты сипат ала тұрса да, оның ойағдайөрекендкеу отасы өнеркәсіптік өндіріс болады. Ғыым мен тениканың дамуы өндііс шоырландыруға, ал соңғысы өз кезегінде жаратылыс –техникалық білімнің барлық саласында қарқынды іздестіру жұмыстарына ықпал етті.
1.Менеджменттің мәні, түсінігі, құрылымы
2.Қазақстандағы менеджменттің әдістемелік негіздері
3 Ситуациялық, процесстік, жүйелік тәсіл
4 Менеджмент әдістері
Пайдаланған әдебиеттер
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті
Тақырыбы: Менеджменттің әдістемелік негіздері.
СӨЖ
Алматы 2012ж.
Жоспары:
1.Менеджменттің мәні, түсінігі, құрылымы
2.Қазақстандағы менеджменттің әдістемелік негіздері
3 Ситуациялық, процесстік, жүйелік тәсіл
4 Менеджмент әдістері
Пайдаланған әдебиеттер
Менеджменттің мәні, түсінігі, құрылымы.
“Менеджмент”(басқару) ағылшын сөзі, оның түп төркіні гректің «монус» яғни «қол», «күш» деген сөзінен шыққан.
Басқару дегеніміз-қоғамдық ұдайы өндірісті нысаналы түрде үлестіріп отыру.
Алғашында мал бағу саласында қолданылған, дәлірек айтқанда ат тізгінін ұстау, меңгеру шеберлігін білдірген.Кейіннен бұл атау адам қызметінің саласына ауысып, адамдарды басқарудың және ұйымдастырудың ғылыми-практикалық мәнін білдіретін болды.
Ағылшын тіліндегі Оксфорд сөздігінде бұл ұғымға мынадай түсінік беріледі:
1.Адамдармен қарым – қатынас жасау әдісі,үлгісі;
2.Билік және басқару өнері;
3.Шеберліктің ерекше түрі және әкімшілік дағды;
4.Басқару органы, бөлігі.
Күнделікті тұрмыста
менеджмент сөзі адамдардың
Э.Петерсон мен Э.Плоумен менеджментке мынадай кеңірек түсінік береді:“кең мағынада әлеуметтік тұрғыдан қарағанда менеджмент дегеніміз адамдарға тән тенденцияда топты қалыптастыру нәтижесінде өрістейтін техника мен тәсіл”.
Осыған орай белгілі бір әлеуметтік топтарға сәйкес келетін менеджмент негізгі 6 түрге тармақталады:
1.Үкімет – Петорсон мен Плоуменнің пікірінше оның қызметі барлық жағынан алғанда менеджменттің жалпы анықтамасына сәйкес келеді.
2.Мемлекеттік менеджмент – мемлекеттік мекемелерді ұйымдастыру және сондағы қызметкерлерге билік жүргізуді жүзеге асыру.
3.Әскери менеджмент – мемлекеттік менеджменттің ерекше түрі. Қарулы күштерді ұйымдастыру және оларға жетекшілік ету.
4.Құрама одақтық немесе клубтық менеджмент – мемлекеттік мекемелердегі сияқты, мұнда да қызметкерлердің тобының іс-әрекетін ұйымдастырып, оларға басшылық ету қажет.
5.Бизнес – менеджмент – үкіметтіктен және мемлекеттіктен өзгеше менеджменттің ерекше түрі.
6.Мемлекеттік меншіктегі менеджмент – бизнес - менеджменттің арнайы түрі. Жеке меншік іскерлік кәсіпорын функциясымен қоса, мұнда менеджмент сипатына мемлекеттік және әлеуметтік проблемалар мен ой-пікірлер де ықпал етеді.
Менеджмент – нарықтық экономика жағдайында өндірісті тиімді басқарудың теориясы мен практикасы.
Менеджмент – нақты жүйеге асыру үшін кәсіпорын жұмысын басқаруға байланысты адамдар қызметінің түрі.
Менеджмент - шешімдер қабылдап, оларды орындауға бағытталған жүйе.
Белгілі американ экономисі В.В.Леонтьевтің анықтамасы бойынша: «Менеджмент – бұл өнім, технология, өндірісті ұйымдастыру, басқару еңбегі, әлеуметтік қатынас саласында жаңарту, инновациялау, жаңалық енгізу мақсатында фирмаларды, компанияларды тиімді басқару принциптерінің, тәсілдері мен формаларының жиынтығы».
Менеджменттегі басты нәрсе - өзіне
кәсіпорын мүддесіне жауап
Кәсіпорын ең сапалы,әрі бағасы біршама арзан тауарларды шығаруы немесе бәсекелестеріне қарағанда ең тәуір қызмет көрсете алуы тиіс.
Топ менеджмент – басқарудың жоғарғы буыны. Жыл сайынғы анықтамалық басылымда «бұған директорлар кеңесінің төрағасын,президентті, аға вице – президенттерді, фирмалардың вице – президенттерін, содай-ақ бақылаушылар мен казначейлерді жатқызады».Жоғары басқару қызметкерлері компанияның жалпы стратегиясын жасаумен, болжамдаумен және ұзақ мерзімдік жоспарлаумен, кадр саясаты мәселелерін шешумен, сыртқы кәсіпорындармен байланыс орнатумен шұғылданады.
Ғылыми менеджменттің негізін салушы белгілі ағылшын ғалымы Фредрик Уинстоу Тэйлор (1856-1915).
Анри Файоль менеджменттің 4 қызметін атап көрсетті.Олар:
Менеджмент құрылымы 3 бөлімнен тұрады:
4.Қазақстандағы менеджменттің әдістемелік негіздері
Қазақстанда менеджменттің қалыптасуы мен дамуының саяси және экономикалық алғышарттары, қазіргі заманғы өндірістің дамуындағы ролі. Қазақстанда нарықтық қарым-қатынастарға өтудің негізгі бағыттары. Реформаларды жеделдету мен тереңдетудің мақсаттары мен міндетгері. Менеджменттің орны мен ролі. Экономика, саясат және басқарудың өзара эрекетгестігі.
Қазақстандағы кэсіпкерлік пен бизнестің мазмұны мен негізгі ерекшеліктері. Олардың дамуына ішкі және сыртқы ортаның эсері. Менеджмент жэне кэсіпкерлік. Менеджмент бірігіп қүрастырылған еңбектің құрама бөлігі және Қазақстандағы меншіктің жаңа қарым-қатынастарын жүзеге асыру қүралы ретінде. Өзін-өзі басқару концепциясы реттелмелі нарықтық экономикаға өтудің ғьшыми негізі ретінде. Қазақстан Республикасының қалыптасуы жэне дамуының стратегиясы. Экономикалық даму стратегиясының кезендері. ҚР мемлекеттік жоспарлау жүйесі.
Қазіргі кезде менеджмент жиі талқыланып, түрлі деңгейде қарқындап келе жатқан басты тақырыптардың бірі болып отыр. Ол - микро- және макроэкономикалық саясаттың негізгі факторларының бірі.
Қазіргі уақытта әлемдік тәжірибе және әлемдік қауымдастық экономиканың түрлі салаларын басқарудың теориясы мен практикасына басты назар аударып, зерделеуге бағытталған. Экономикасы дамыған елдер ғылыми-техникалық даму және жаңалықтар ашу жағынан алдыңғы қатарда тұрады. Қазіргі заман экономикасында басқаруға оң жағдайлар жасау барлық иелік етуші жүйелердің тиімді қызмет етуіне ықпал етуде.
Сол себепті шет елдерде,
соның ішінде Қазақстанда да басқару
мәселесі мемлекетті, сондай-ақ халықты
толғандыратын жалпыұлттық
Қазақстан жалпы одақтық халық шаруашылығы кешенімен тығыз бірлікте болғандықтан, бұл одақтан тек теріс әсер алды. Еңбекті қоғам және аумақ бойынша бөлу саясатында орталықтың республика мен аймақтар мүддесіне көңіл аудармауы ведомстволық және жергілікті мүдделер арасындағы қарама-қайшылықтарды шиеленістіріп, табиғат ресурстарының талан-таржаға түсуіне, экономикалық жадғайдың құлдырауына әкеп соқтырды. Барлығы да жүйенің ішкі дағдарысына байланысты болатын. Ең бастысы, бұл экономиканың замануи талаптарға сәйкес келмеуінен болды. Кеңестер жүйесінің соңғы күйреуі алдында азық-түлік, тауар алу үшін тұрған кезектер, талон жүйесі, құнсызданған ақша сол кездегі экономикалық жағдайдың шынайы бейнесі болды. 1993 жылдың аяғына дейін еліміздің жеке өз саясаты болған жоқ. Сонымен бірге көптеген елдердің тәжірибесі иелік нысандары ішіндегі ең тиімдісі нарықтық экономика екенін көрсетті. Ол еңбекті табысты етеді, тауар өндірушілерге экономикалық еркіндікті.
Пайдаланған әдебиеттер:
1.Маркетинг және менеджмент негіздері С.Сатыбалдыұлы,Б.Байтанаева
2.Ахметов К.Г. Основы менеджмента – Уральск-1992
3.МЕНЕДЖМЕНТ Экономика мамандықтарының студенттеріне арналған оқу-әдістемелік кешеннің жинағы М. К. Каримбергенова, А. Ж. Мукантаева
Менеджер, оларға қойылатын талаптар.
Менеджер түсінігі – бұл тұрақты қызметте отыратын және фирма қызметінің нақты бір түрлері бойынша шешім қабылдау саласында өкілеттіліктерді жүктейтін жетекші немесе басқарушы тұлға.Менеджер деген сөздің өзі ағылшын тілінен шыққан ол бір нәрсені реттеу, бір нәрсені меңгеру, басшылық ету деген сөз.Менеджер – ең кең тараған кәсіптің бірі.Бұл – басқарумен,экономикамен шұғылданатын,заң және басқа да салаларды жақсы білетін кез келген адам.Менеджер – бұл жауынгер, оның үрейленуге және қателесуге қақысы жоқ, өзінің жанұсы – фирма гүлденуі үшін күресуге әзір болуы тиіс.
Барлық менеджер үшін олардың қызмет орнына қарамастан ортақ қызмет болады:
1.Менеджер іскер кәсіпорын мақсатын орындайды.Сол мақсатын орындау үшін не істеу керектігін ойластырады,адамдарға нақты міндеттер жүктей отырып, оны жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.
2.Менеджер ұйымдастырушы болуы керек.Ол жұмыстарды жүйелеп,бөледі,қажетті ұйымдық құрылымды құрады, басшы жұмыскерлердің тиісті құрамын іріктейді.
3.Менеджер көтермелеу шараларын қамтамасыз ететін тығыз байланыс орнатады.Ол ұжымды өз ісіне жауапкершілікпен қарайтын адамдардан құрады: бұл үшін қолда бар барлық мүмкіндікті – сыйлық беру, марапаттау жоғары қызметке тағайындау шараларын пайдаланады.Менеджер ұжымдағы барлық адамдармен тіл табысып,тұрақты байланыс орнатады.
4.Менеджер ұйым іс-әрекетін талдайды,нормалауды белгілейді,кәсіпорында жұмыс істейтін барлық адамдардың жұмысын бағалайды.
5.Менеджер адамның қызметі жағынан кемелденіп, жоғарылатуын қамтамасыз етеді.Адамдардың мамандығының жетілдірілуі де , қызмет жағынан жоғарылап, не төмендеуі де, ұжым бірлігінің нығаюы, не берекесізденуі де менеджер жұмысына байланысты.
Менеджердің түрлері:
1.Төмен буын
2.Орта буын
3.Жоғары буын
Басшыға қажетті қасиеттер:
1.Білімділік
2.Өзіне сенімділік
3.Ойлау қабілеті
4.Адамдарды басқару қабілеті
5.Батылдылық
6.Көріктілік
3.Менеджменттің қалыптасу мектептері:
Ғылыми басқару мектебі:
1.Міндеттерді орындаудың
2.Міндеттерді орындауға ең
3.Міндеттерді ойдағыдай
4.Еңбек өнімділігін арттыру үшін материалды ынталандыруды ұдайы және дұрыс пайдалану.
5.Жұмысты дербес жоспарлау