Ұзақ мерзiмдi қаржылық жоспарлау

Автор: Пользователь скрыл имя, 26 Февраля 2013 в 16:17, реферат

Краткое описание

Стратегиялық жоспарлар өз алдына әрекеттердің қалыпты жиынтығы, кезеңдер, сол арқылы компания стратегиялық мақсаттарға қол жеткізеді. Стратегиялық жоспарлар мынаған нұқсайды, яғни ұйымдастырушылық активтері мен ресурстары – ақша, адами, уақытша ресурстар мен мүмкіндіктер реттеледі, сол арқылы мақсатқа қол жеткізіледі. Бұл жоспарлар ұзақ мерзімді болып саналады және компанияның әрекеттерінің кезеңдері анықталуы екі жылдан бес жылға жалғасуы ықтимал. Стратегиялық жоспарлардың дайындалуы мына жағдайларға қатысты, аталмыш мерзімдегі ұйымдастыру мақсаттарды шынайы ахуалға айналдырады.

Файлы: 1 файл

Ұзақ мерзiмдi қаржылық жоспарлау.doc

— 52.00 Кб (Скачать)

Ұзақ мерзiмдi қаржылық жоспарлау

 
Стратегиялық жоспарлар өз алдына әрекеттердің қалыпты жиынтығы, кезеңдер, сол арқылы компания стратегиялық мақсаттарға  қол жеткізеді. Стратегиялық жоспарлар мынаған нұқсайды, яғни ұйымдастырушылық активтері мен ресурстары – ақша, адами, уақытша ресурстар мен мүмкіндіктер реттеледі, сол арқылы мақсатқа қол жеткізіледі. Бұл жоспарлар ұзақ мерзімді болып саналады және компанияның әрекеттерінің кезеңдері анықталуы екі жылдан бес жылға жалғасуы ықтимал. Стратегиялық жоспарлардың дайындалуы мына жағдайларға қатысты, аталмыш мерзімдегі ұйымдастыру мақсаттарды шынайы ахуалға айналдырады. 
 
Бас филиалдар мен компанияның бөлімшелері ұмтылатын нәтижелер, тактикалық мақсаттар деп аталады. Оларды орта деңгейдегі менеджерлер тағайындайды, олар бизнестің бас бөлімшелерінің не атқара алатындығын қарастырады, ұйым-мекеме өзінің жалпы мақсаттарына жетеді. 
 
Нақты нәтижелер, яғни бөлімдер мен жұмыс топтарынан және қызметкерлерінен күтілетін шұғыл мақсаттар деп аталады. Олар өлшеуге жарамды және нақты бағалауға лайықты. Шұғыл жоспарлар ұйым-мекеменің ұйымдастыру жұмыстарының төмен деңгейінде дайындалады, нәтижесінде шұғыл мақсаттарға қол жеткізу мен тактикалық жоспарларды орындауға қатысты нақты әрекеттерге жол салады. Шұғыл жоспарлар департамент менеджерлерінің күнделікті және апта сайынғы жұмыстарын іске асыруда басты құралы болып саналады . Бұл жоспарлардың сипаттайтын жағдайы мақсаттарға қалай қол жеткізуге болатыны, яғни нақты сандық мәнге иелік ететін нәтижеге қол жеткізу. Шұғыл жоспарлау супер-вайзерлердің, бөлімнің менеджерлері мен қызметкерлерінің жұмыс барысын қадағалайды. 
 
Шұғыл жоспарлауда маңызды рөлге ие болатыны – жұмыстың графигі. Олар уақыттың дәл көлемін анықтайды, яғни әр шұғыл мақсатқа қол жеткізуде аса пайдалы, яғни тактикалық және стратегиялық мақсаттармен қатысты.  
 
Шұғыл жоспарлау қатаң түрде бюджетке қатысты, әрекеттердің әр түрін қамтамасыз ету үшін міндетті түрде ресурстарды дәл, нақты реттеу аса қажет. Шұғыл жоспарларды құрастырудың негізгі принципі – үнемділік, яғни барлығын анықтайды – жаңа сауда өкілдерін жұмысқа қабылдау мен көлік шығындарына дейін.  
 
Кәсіпорынның қаржылық жоспары бизнес-жоспардың құрамдас бөлігі. Сол үшін қаржылық жоспарды дайындау бизнес-жоспардың барлық тарауларымен тығыз қатысты, соларға негізделеді. Қаржылық жоспар әдетте келесі тараулардан тұрады.  
 
Жүзеге асырудың көлемін бағдарлау. Басты міндет – нарықтың мынадай үлесі туралы түсінік, яғни жаңа өнімдерді иелік ету алға тартылады. Бұндай бағдарды үш жылға алдын ала жасауға болады: n бірінші жыл – деректер ай сайын келтіріледі; n екінші жыл – деректер тоқсан бойынша келтіріледі, n үшінші жыл –12 ай үшін сатудың жалпы сомасын келтіреді.  
 
Ақша ресурстары мен түсімдердің балансы. Басты міндет – түсімнің синхрондығын тексеру және ақша қаражатының шығындарын қадағалау, яғни, кәсіпорынның болашақ ликвидтілігі аталмыш жобаны жүзеге асыруда қажет. Осындай жолмен алынған ақпарат барлық жобаның жалпы құнын анықтау үшін негіз болып саналады.  
 
Ақша шығыны мен түсімдердің балансы оларды құрастыру барысында аса тиянақты

 жұмыстарды талап етеді, яғни  қаражат салымының сомалары мен  тармақтары және басқа түсімдер  көрініс алады год n бірінші  жылы – деректер ай сайын  келтіріледі, n екінші жыл – деректер  тоқсан бойынша келтіріледі; n үшінші  жыл – 12 ай үшін сатудың  жалпы сомасын келтіреді.  
 
Кірістер мен шығындардың кестесі. Аталмыш құжаттың міндеті байқатқандай, бұл арқылы кірістің өзгерістері мен қалыптасуын аңғаруға болады: n бірінші жыл– деректер ай сайын келтіріледі, n екінші жыл – деректер тоқсан бойынша келтіріледі; n үшінші жыл – 12 ай үшін сатудың жалпы сомасын келтіреді.  
 
Деректер ай сайын келтірілетіні n екінші жыл – деректертоқсан сайын және n үшінші жыл – 12 айға қатысты сатудың жалпы сомасы келтіріледі. Талданып отырған көрсеткіштердің ішінде бөле-жара көрсетіледі:  
 
- тауарды сатудан түсетін кірістер;  
 
- тауарлардың өндірісі шығындары;  
 
- сатудан жиынтық кіріс;  
 
- жалпы өндірістік шығындар (түрі бойынша);  
 
- таза кіріс.  
 
Кәсіпорынның пассивтері мен жиынтық активі. Тағайындалымы – басты үлгісі коммерциялық банктердің мамандары үшін бағалауда назарға алатын әр түрлі типтегі активтер және қаендай пассивтер есебінен кәсіпкер бұл активтерді иелік ету мен құруды қаржыландыра алатындығын ескереді, бірінші жылдың басы мен соңында құрстыру ұсынылады.  
 
Шығынсыздыққа қол жеткізу графигі. Бұл сызба, өндірістің көлеміне кірістің ықпалын көрсетіп, (өнімдердің құны мен сату бағасын арқау етеді, (тұрақты және шартты-уақытша шығындар). Бұл графиктің көмегімен шығынсыздыққа қол жеткізудің нүктесін табуға болады, яғни өндірістің қисық үлгісіндегі көлемі, жүзеге асырудан түскен түсімдік өзгерістерді көрсетеді (бағаның нұсқалған деңгейінде), қисықтықпен қиылысып, өнімдердің құнының өзгерістерін аңғартады. Бұндай графиктердің бірнеше түрлері көрсетіледі, өнімдерге деген бағаның әр түрлі деңгейімен сай келеді.  
 
Жүзеге асыру көлемін бағдарлау (тұрмыстық жоспар) – өз ыңғайына қарай бас бюджетті дайындаудағы кері нүкте, сатудың белгіленген көлемі бас бюджеттің басқа қалған құрамдас бөліктеріне ықпал етеді. Тұрмыстық жоспар әдетте әр өнімнің бірлігінің көлемін байқатады, яғни компания сатуды ұсынады. Бұл сандар өнімдердің бірлігін сатуға қатысты ұсынылатын бағаға қатысты артады, тұрмыстық жоспар құрылады.  
 
Тұрмыстық жоспар сол сияқты несиеге сатудан күтілетін ақша түсімдерінің жиынтығын қосады, кейінірек кассалық жоспарды құрастыруда назарда болады. Жүзеге асырудың көлемін бағдарлау нарықтың үлесі туралы түсінік беруге ықпал етеді, яғни өз өнімдерін жаулап алуға себепкер болады. Әдетте ол мына жайға негізделеді: · перспективасы бар сұраныстың көрсеткіштерін бағалауға; басқа өндірушілер тарапынан ұсыныстарды бағалауға; нарықтық бағдарлардың нәтижелері мен нарық үлесін бағдарлауға; тауарларға деген бағаны бағдарлауға.  
 
Жүзеге асыру көлемін бағдарлау үш жылға бұрын құрастыруды талап етеді, оның үстіне бірінші жыл үшін деректер ай сайын келтіріледі, екіншісі үшін тоқсан сайын, ал үшінші жыл 12 ай үшін сату сомасының жалпы мөлшері арқау болады. Бұндай жіктеудің логиксы қарапайым: ұсынылатыны, өндірістің бастапқы кезеңі үшін болашақ сатып алушылар белгілі (болашақ сату туралы қосымша келісімшарттар бар).  
 
Екінші жылдан бастап бағдарлық құрылымдармен шұғылдану қарастырылады. Анағұрлым таза қателік жүзеге асыруды бағдарлауды құрастыруда – сұраныстың икемділігін жеткілікті есепке алмау, яғни бұл «Маркетингтік талдау» бизнес-жоспарында тиянақты бағалануы қажет. Басты тәуекелді кезеңдерді атап өтуге болады, яғни жобаның нәтижелері мен кіріске қол жеткізуге себепкер болады. Жобаның сезімталдығының өзі осы әрекеттермен ұштасады. Талқылау тәуекелді жағдайлар туралы жобаларды дайындаушылардың пікірлерінде көрініс алады, яғни фирманың алдында басты мәселе ретінде тұрып, сыртқы себептерге қатысты көрініс алады. Бұған мынадай жағдайларды қарастыру енеді, сату көлемін қысқартудың тиімділігі ретінде немесе өнімділіктің жоспарланған деңгейіне қол жеткізу. Қалау бойынша сақтандырудың арнаулы түрлерін нұсқап, несиелік тәуекелдікті қамтиды. 
 
Фирманың қажеттілігіне сыртқы қаржылық көздерден қаражатты тартуда ықпал ететін бес фактор бар: 
 
- жүзеге асыру көлемінің жоспарланған өсу қарқыны; 
 
- негізгі құралдарды пайдаланудың бастапқы деңгейі немесе артық қуаттың көзі; 
 
- капитал сыйымдылығы; 
 
- өнімдердің рентабелділігі; 
 
- дивидендтік саясат. 
 
Бюджеттендіру – қаржылық жоспарлау технологиясы, ұйымдар тарапынан алынған қаржылық нәтижелерді, шығындарды, кірістерді бақылау мен есептеу. 
 
Бюджеттендіру мақсаты – ұйым-мекеменің қаржылық әрекеттерінің тиімділігін арттыру. 
 
Бюджеттендіру міндеттері: 
 
- бюджеттің жоспарлы көрсеткіштерінің лайықты есебі; 
 
- деректік және жоспарлы көрсеткіштерді салыстыру мен талдау;  
 
- ұйымның қаржылық жағдайына бақылау; 
 
- әр түрлі құрылымдық бөлімшелердің тиімділігіне талдау, шығындардың тармақтарының лимиттерін анықтау; 
 
- ұйымдарды дамытуды бағдарлау мен инвестиция салымдарының болашағы зор салаларын анағұрлым іріктеу; 
 
қаржылық тәртіпті нығайту. 
 
Негізгі бюджеттендіру – бюджетті жүйелі құрастыру.  
 
Бюджеттендіру – бұл бір жағынан, үдеріс, қаржылық жоспарларды, сметаларды құрастыру (бюджет), басқа жағынан – басқару технологиясы, қабылданған басқару шешімдерінің қаржылық негіздерін көтереді. Басқару шешімдері – бұл талдау нәтижелері, бағдарлау, оңтайландыру, экономикалық негіздеу мен нақты нұсқаларға жол ашу. Бюджеттендіруді ұйымның қаржылық-шаруашылық әрекеттерін басқару технологиясы ретінде қарастыруға болады. Бұл технологияның аясында есеп, талдау, бақылау, және әрекеттердің барлық түрлерін реттеу жалғасады. 
 
Бюджеттендірудің басты міндеті – шығындардың барлық түрлеріне бақылауды қамтамасыз ету, яғни нақты бір басшы жауаптылығы болады. Барлық қажетті шектеулер қадағаланады және атқарушылардың өздерінің тарапынан қамтамасыз етіледі, яғни қажетті жағдайда «ішкі қорлар» ізделіп, тағайындалған лимиттер мен шығындар нормативтерін қадағалау назарда болады. 
 
Бюджеттендіру инвестицияны салу салаларының болашағы зор түрлерінің міндеттерін шешеді, инвесторлар үшін тиімді ахуалдардың шешуіне түрткі болып, тиімсіз активтерді анықтайды. Бюджеттендіру инвесторлар мен несиегерлерге тәжірибелік тұрғыда ұйымның қаржылық-экономикалық жағдайы туралы барлық ақпараттарды алуға жол салады.  
 
Қаржылық жоспарлауда қолданылатын бюджеттің түрлері төрт негізгі топқа бөлінеді: 
 
- негізгі бюджеттер (қаржылық); 
 
- операциялық бюджеттер; 
 
- көмекші бюджеттер; 
 
- арнаулы бюджеттер. 
 
Барлық бұл бюджеттер жиынтық өндірістік немесе негізгі бюджет құрастыруда қолданылады (мастер-бюджет). Осы орайда мастер-бюджет ретінде ұйым немесе жекелеген бизнес үшін дайындалады. 
 
Арнаулы және көмекші бюджеттердің міндеттері қорытынды ақпараттарды өңдеу мен бастапқы түрлерін дайындауда қажет, бұлар негізгі бюджетті құрастыруда қажет. 

 


Информация о работе Ұзақ мерзiмдi қаржылық жоспарлау