Мектеп жасындағы балалардың қиялының жүйел

      Мектеп жасындағы кезеңде қабылдаудың одан әрі дамуы негізінен оқудың әсерімен іске асады. Бала мектепке жеткілікті дамыған қиялымен және әртүрлі түсініктерімен барады. Бірінші сыныпта оқу материалын негізінен  көрнекті меңгереді,тек  қабылдаулары мен елестетулеріне негізделіп  қоймай,сонымен қатар қиял арқылы жасалатын елестетулерге негізделеді.

      Оқыту үрдісінде қиялды дамытуға оқу материалдарының мазмұны ғана көмектесіп қоймайды сонымен қатар тәсілдер мен әдістердің  көмегімен бұл материал шәкірттерге жеткізіледі. Шәкірттердің қиалын дамытуда мұғалимнің көрікті сөзі оқулықтағы нақтылы, бейнелі материалдың жеткілікті мөлшері, сонымен қатар көркем орындалған оқу құралдары-суреттер, үлгілер, кестелер, карталар, моделдер және т.б.

       Шәкірттердің  шығармашылық қиялын дамыту үшін  сыныптық және сыныптан тыс  сабақтардың-саздың, суреттің, жапсырудың, шығармамен жұмыстың, көркем әдебиет  оқудың, үйірмелерге қатысудың мәні  ерекше.

       Мектеп жасында қиял шәкірттердің ойын әрекетінде одан әрі дамиды. Әт түрлі ойынның түрлеринде шәкірт мазмұнды көңіл-күймен және елестетулермен байыйды, оларда шығармашылық, конструктивтік және көркемдік қабілеттіктер дамиды.

      Төменгі сынып оқушыларының қиялын дамыту-олардың эстетикалық сезімдерін оятады. Мәселен, көркем әдебиет кітаптарын оқу, мұражайлар мен галерияларға бару, кино көру, ұйымдасып музыка тыңдау бала қиялын жаңа мазмұнға толтыра түседі. Шәкірт қиялын дамытуға үлкендер үнемі жетекшілік етуге тиіс. Мұғалім, оқушының ата-анасы да бұл жерде тек ақылға ғана әсер етпей, эмоциясына әсер етерліктей әдістерді іздестірулері керек. Оқушылардың жас және дара ерекшеліктерін ескеріп отыру, қиялы күшті дамыған балалармен дербес жұмыс жасау, түрлі тапсырмаларды оқушыларға дербес орындатып отырғызу, оқу барысында кездескен қиыншылықтарды жеңе алуға баулу сияқты әдістер  бала қиялын тәрбиелеудің түрлері болып табылады. Тәрбиенің нәтижесінде және өзінің тәжірибесінің молая бастауымен байланысты мектепке төменгі сынып оқушылырының  қиялының сапалық жағы арта бастайды. 

      Мектеп жасындағы балалардың қиялының жүйелі түрде дамуы ғылым негіздерінің меңгеруіне байланысты.Олар өз қиялының жемісін енді сын елегінен өткізіп,шындыққа жақындаған образдар жасауға тырысы бастайды. Мектеп жасына жеткен балалардың қиялын дамыту үшін мұғалімдер тарапынан педагогикалық басшылық керек. Қиялдың дамуы айқын оброздарды жинаудан басталады.  Мұғалім ол үшін түрлі картиналар қарау,кино,театрларға бару,ұйымдасқан түрде музыка тыңдау жұмыстарын білуі қажет. Эстетикалық тәрбие беру-балалардың қиялының толысуына,қиял елестерінің айқындауына себепші болады.  Картина бойынша әнгімелеп беру,шығармалар жазу,әдеби мәтіндерге иллюстрациялар құрастыру,сызбалалар арқылы белгілі обьектінің жинақтау-қиялдың дамуын ырықты түрге айналдырады.   Бастауыш сынып оқушылыры келешек маманы жөнінде армандай бастайды. Бірақ жас балалардың армандары тұрақты емес.