Автор: Пользователь скрыл имя, 12 Октября 2013 в 12:00, реферат
Қазіргі ең қысқа әңгіме: (Бұл Англияда шығатын «Бүгіннің айнасы» атты газеттің «Үш сөздік әңгіме» жарысында бас жүлдені жеңіп алған шығарма)
Ағылшын тілінде: God is dying (Тәңір өлейін деді)
Ең қысқа өтірік әңгіме:
Көшеде кетіп бара жатқан бөлке нан қарны ашқандай сезініп, өзін жеп қойыпты.
Ең қысқа әңгімелер жинағы
Қазіргі ең қысқа әңгіме: (Бұл Англияда шығатын «Бүгіннің айнасы» атты газеттің «Үш сөздік әңгіме» жарысында бас жүлдені жеңіп алған шығарма)
Ағылшын тілінде: God is dying (Тәңір өлейін деді)
Ең қысқа өтірік әңгіме:
Көшеде кетіп бара жатқан бөлке нан қарны ашқандай сезініп, өзін жеп қойыпты.
Ең қысқа философиялық әңгіме:
Ол өлді. Кезінде өмір сүргені хақ.
Ең қысқа үрейлі әңгіме:
Шошып оянған ол жанында өз мүрдесінің жатқанын көрді.
Ең қысқа мысал әңгіме:
Құмырсқа зорығып өлді. Құмырсқа патшасы әлі семіз.
Ең қысқа фантастикалық әңгіме:
Әлемдегі ең соңғы адам үйде отыр еді, кенет, есік қағылды.
Ең қысқа шабыттандыру әңгімесі:
Әлгі аяғы шіріген ит ақыры Америка президенті болды.
Ең қысқа ықпалды махаббат хикаясы:
Тақырыбы: «Күн сайын мені арбап, бала тауып, оның үйленуіне дейін борышты боп өзіңнің ана кәрі шешең сияқты әйелге айналдырамын деме!»
Шығарманың толық мәтіні: Шарт!.. (шапалақ дауысы, түсінікті)
Дайындаған: Алшын Матай
Әсемдік құпиясы
Рожер Дин (АҚШ)
Емханаға қайта жұмысқа келгеніме бір апта болған еді. «Маси ханым не деп жатыр?» деп сұрадым мен алдыңғы текшеде тұрған медбикеден.
«Білмедім, расында да, білмеймін! – деді медбике, - Шипаханаға кіргеніне екі апта болды. Үйіндегілер оның дәм-тұзының келер айға жетпесін біліп, осы жерге алып келіпті. Десе де, әйтеуір бір ақ түсті қобдишаны қайта-қайта айта береді.
«Ақ қобдиша?» дедім байыбына бара алмай.
«Жаға-жеңін дұрыстап жатқызып қойсаңыз да, сол ақ қобдишаны айтып сарнап қоймайды» деді тағы да ол.
«Иә» дедім жай ғана.
Қай күні болмасын жұмысқа келсем болды, Маси ханымға бас сұқпай кетпеймін. Ол кісі қашан болмасын, сол баяғы ақ қобдишасын сұрай береді. Ол күні бойы қос қолымен бетін басып, төсекте бүк түсіп жататын да қоятын. Әр рет бетін жумақшы болып, қолын көтергенімде жас моншақтарының тарамдалып жатқанын көретін едім.
«Мен өлерден бұрын... Менің ақ қобдишамды...»
«Маси ханым, не айтып жатқаныңызды түсіне алмадым,- дедім мен оған шынайы түрде. Осыған ұқсас диалогтар қалыпқа түсіп қалғандай, күнде қайталаймыз. Өкінерлігі, қаншалықты сөйлесіп тұрсам да, оның не айтқанын түсіне алмай-ақ қойдым.
Осыдан кейінгі бір аптада Маси ханымды емдеу үшін бас дәрігерді бірнеше рет шақырдық. Мен аурухана сыртында тұрып, оған дәрігердің емінің дарып, қатерден тезірек құтылуын үміт еттім, әрі шипагер кеткен соң бөлмеге кіріп, оның бөлмесін сүртіп, тазаладым.
«Менің үйім, менің ақ қобдишам...» деп ол тағы әңгімесін бастады. Қызметтен шығарда, Маси ханымның емханаға түсердегі тіркеу құжаттарын ақтардым. Уитмарк көшесі 1333-ші нөмірлі үй. Міне, бұл Маси ханымның тұрағы. Бұл мәліметтерді қойын дәптеріме көшіріп алдым да, көлігіммен мөлшермен бес ағылшын миллі аралықтан үйді таптым. Мен келгенде, бұл қоражай баға таластырып сатылу үстінде екен. Төңіректің бәрінде көліктер иін тіресіп қалыпты. Мен үйге жақындағанда бір ер адам: «Сіз де баға таластыруға қатысасыз ба, онда нөмір алып тіркеуге тұрыңыз» деді.
Мен «Қатыспаймын» деп басымды шайқадым.
Әрлі-берлі 10 минуттай жүріп, баға жапсырылып сатуға әзірленген заттарды көрдім. Ас үйде бір адам көп жәшіктерді реттеп, заттарды салып жатыр екен. Ас үстелінің бұрышында ақ түсті кішкентай қобдиша тұр екен.
«Әурелейтін болдым, мына кішкентай қалбырды сатып алдыңыз ба?» деп сұрадым мен үй ішіндегі әлгі кісіден.
«Мен осы үйдегі барлық заттарды сатып алдым» деді ол.
«Мына кішкентай қобдиды көрсем бола ма?» деп сұрадым.
«Әрине, болады. Оның мен үшін ешқандай құны жоқ».
Мен оны абайлап аштым. О, Тәңірім, қатты таңырқадым.
«Мына қобдишаны маған сыйға тартсаңыз бола ма?»
«Мен үшін ол дүниенің соқыр тиын құны жоқ, ішінде тек жалған тіс қана бар екен».
Мен шыға сала, тізгін ұшымен шипаханаға тарттым. Келе сала, Маси ханымның бөлмесіне кірдім.
«Ханым, мен Рожермін, сізге не әкелгенімді көріңізші!» дедім әсерлене. Ол ақырын көзін ашты, әп-сәтте өне бойы дірілдей, қолын созып, кішкентай ақ қобдиды алып: «Рақмет, рақмет саған, Рожер!» деп қырылдай тіл қатты.
«Оқасы жоқ!» дедім сөйлей жүріп. Қолын сипалап, әрі оны түсінетіндігімді, оның жақсы адам екенін, өзіне тән жеке әлемі болуын қалайтын адам екенімді білетіндігімді білдірдім.
Бөлмеден шығарда, ықыласпен иіліп, құрмет білдірдім. Ертесі жұмысқа келгенде Маси ханымның дүниеден озғаны жайлы хабар естідім.
Емханада жұмыс атқарған неше жылдан бері көптеген адамдар өмірден озды. Бірақ мен екі адамның ғана жаназасына қатысыппын, біреуі осы Маси ханым еді.
Оның табыт сандығының қасында бір сағаттан артық тұрдым. Көптеген адамдар қатарласа қоштасып жатыр. Мен оның достарының: «Маси ханым жалған тісін тағып алған соң, жиырма жас жасарып кеткендей болды...» деген сөздерін қанша рет, қанша адамның аузынан естігенімді ұмытып қалыппын.
Дайындаған: Сұңқар Ақбоз
Даяшының қулығы
Жазушының шағын әңгімесі назарларыңызда.
***
Болан Фридрих
Даяшының қулығы
Көлігін айдап, Техас штатының батыс бөлігіне саяхаттай шыққан Джорж түн ортасында шағын бір қалашыққа келіп тоқтады.
Әрі ашығып, әрі болдырған ол жол шетіндегі шағын тағамжайға кірген. Көп өтпей бірі биіктеу, бірі аласа екі адам кіріп келді. Ұзынтұра есіктен кіре сала даяшыға «Екі стақан кофе және бір жол картасын тауып кел», - деді дауыстап.
Даяшы кофені апарып қойған соң, суырмадан бір дана жол картасын алып шығып, ұзынтұраға берді де, ғафу өтінген әлпетпен: «Бұл карта сәл көнерген, қажеттеріңізге жарар ма екен?» дегенді қосып қойды.
Ұзынтұра картаны жаймалап ашып, үңіле бір сәт қарады. Сәлден соң, бір өзеннің сызба белгісін нұсқап, аласа бойлыға қабағын түйіп: «Авангард өзеніне көпір де, өткел де жоқ екен, бауырым, Мексикаға барар жолдың жоқ болғанын қарашы!» деді өкінген әлпетте. Мұны естіген даяшы сөзге араласты:
- Мырза, Авангард өзеніне көпір бар еді.
- Картада қалайша белгісі көрсетілмеген?
- Жарты жылдың
алдында үкімет Авангард
«Ха, ха, ха! Көпір болғаны қандай жақсы болды», - деді ұзынтұра серігіне ым қаға сөйлеп. Басын изеген аласа бойлысы кофесін бір-ақ жұтып салды. Іле-шала ұзынтұра екеуі бірдей қалтасынан қаруларын суырып-суырып алды да айқайлай жөнлді.
- Ақшаларыңды түгел алып шығыңдар!!!
Осы екі тонаушыны қоспағанда, тағамжайда тек даяшы мен Джорж екеуі ғана еді. Джорж шарасыздан олардың айтқандарын екі етпей орындап жатыр. Ал даяшы тұрған орнында қозғалған да жоқ. Ұзынтұра ызғарлана мырс етті де, қаруын даяшыға кезеніп, серігіне тағамжайдың ақшасын алып шығуға ым жасады. Аласа болйы лезде ақтарып жүріп, суырмадағы ақшаның бәрін алды. Одан соң, телефон сымын жұлып тастап, телефонды қиратып кетті.
Алар ақшасын алған екеу тағамжайдан жүгіре шығып, сыртқа тоқтатылған автокөліктеріне мінді де, зымыраған бойда ұзап кетті.
Олар кеткен бойда даяшы жалма-жан жаңағы үзілген телефонды жөндей бастады. Біраз алысып, телефонды зорға жөндеген ол дереу милицияға хабар берді.
- Енді еш қажеті қалған жоқ! Олар әлдеқашан көпірден өтіп, Мексикаға жетіп те қалған болар, - деді зорлана жымиған Джорж.
- Олар ешқайда қашып кете алмайды, - деді даяшы аса сенімді бейнеде, сөзін күле жалғап, - Олар картаны көріп отырған сәтте-ақ жандарында қаруы бар, қашқын қылмыскерлер екенін байқағанмын.
- Олардың жан ниетіне орай жаңадан салынған көпірді де айтып салдың ғой. Сезіп-біле тұрып, маған неге ескерту жасамағансың! Тағы қашып кете алмайды дейсің, - деді әбден зығырданы қайнаған Джорж.
- Әрине, өйткені
жақын маңдағы Авангард
Дайындаған: Алшын Матай
Сурет: baidu.com
...Өткен күнге қамшы үйіру жоқ менде,
Зұлымдықпен жете алмайсың мұратқа.
Ал, өмір ұқсайды ерте көктемге,
Көктем бұлтсыз болмайды ғой бірақ та.
М. Шаханов
Достық іздеу жолында
Бір жыл, төрт мезгіл. Көктем, жаз, күз, қыс. Әр мезгіл өзіне тән сұлулық пен тартымдылыққа толы. Мен, қыс мезгілін ерекше ұнатамын. Себебі, айнала ақ көрпеге оранған, кіршіксіз таза, тыныштық пен алғашқы махаббаттың, бейкүнә сәби бейнесі іспеттес. Сол тыныштықты көктем мезгілі келіп бұзатындай. Көктем мезгілі жеткенде тұңғиық ойға шомып, көктем айының соңғы күндерінде болған сол бір оқиғалар еріксіз ойыма орала береді...
Ауылдан шыққан қарапайым қыз, арман қуып әсем қала Алматыға оқуға келдім. Қызығы мен қиыншылығы қатар жүретін студенттік өмірге мен де қадам бастым. Алғашында бір ай көлемінде пәтер жалдап тұруға тура келді. Кейіннен жатақханаға тұруға рұқсат алып, қазан айының үшінде сонда көшіудің сәті келді. Біз үш қыз болып тұрдық. Міне, осылайша сабаққа, саббақтан кітапқанаға барып, жатақханада түннің бір уағы ауғанға дейін сабағымды оқумен, күндерім осылайша өтіп жатты. Тобымызда ұлдарға қарағанда қыздар көп болды. Бәріміз бір атаның балаларындай тату болдық. Жылдың басында бір - бірімізді жатырқағанмен, кейіннен, бауыр басып кеттік.
Мамыр айының он бесі, күн сәрсенбі. Сабақтан шаршап келіп, Аружан екеуміз шайымызды ішіп алып, шамалы уақыт болса да теледидар көруге жайғастық. Сол мезетте, есік сыртынан өзіме таныс Перизат деген дауысты естідім, ол Нүргүл болатын. Нүргүлдің бүгінгі жайы маған әдеттегіден өзгеше оғаш көрінді, ол әр қашан көңілді, әндетіп жүретін, оған қарап өмірде еш уайымы мен қайғысы жоқ, көңілі тоқ, алаңсыз адам секілді әсер алатынмын.
- Перизат, менің ішім пысып кетті, сендердің бөлмелеріңде теледидар көруіме болады ма, менің сүйікті телехикаям жүріп жатыр еді ?
- Әрине, кел бәріміз бірге көрейік.
Теледидардан телехикая жүріп жатыр, оны көріп отырған біз жоқ. Аяулымның есіл дертінің бәрі әдетінше агентте. Ал менің ойым мен көзім Нұргүлде. Нұргүлдің көзі теледидарда болғанымен, ойы өзге жақта. Оны мен көзінен байқадым. Көзіне қарасам жауабы жоқ сансыз сауалдарды өзіне - өзі жазып жатқандай... мұңды.
Сол сәттегі көріністі телефон қоңырауы бұзды.
- Алло, сәлем Перизат, қалың қалай?
-Ааа, сәлем Жадыра, шүкір жақсы өзіңнің қалың қалай?
-Шүкір, менде де бәрі жақсы. Перизат егер қолың бос болса, театрға барып қайтайықшы, ішім пысып отыр еді?
-Жарайды барсақ барайық. Алайда сағат алтыға жиырма минут қалыпты ғой, үлгереміз бе екен?
-Әрине, үлгереміз. Тіпті Есентай жағалауымен жаяулатып барсақ та үлгереміз.
-Онда жақсы.
-Перизат, сыртқа шығып біраз жүріп қайтайықшы.
- Нұргүл, ренжімеші, үшінші курстағы құрбым Жадыра жаңа қоңырау шалып, театрға шақырып еді, мен келістім.
- Ааа, әлгі ана тілі аруына қатысқан қыз ба?
- Ия.
- Егер қаласаң бізбен бірге театрға жүр?
- Ал, Жадыра қарсы болмайды ма?
- Әрине жоқ.
- Мақұл.
- Ендеше бөлмеңе барып тез киініп дайындал, қазір шығамыз.
Осылайша үшеуміз күтпеген жерден театрға баратын болдық. Есентай жағалауы арқылы өз бағытымызды түзедік. Сағат алтыдан жиырма бес минут өткенде келіп жеттік, бағымызға қарай билет те табыла кетті. Қойылым кіші залда болды. Бүгінгі қойылымның аты «Күзгі романс»................... Сақынадағы актерлар мен актрисалардың қимылдары мен іс - әрекеттері ерекше әсерге толы. Күлесің, мұңайасың, ойланасың соңынан өзіндік ой түйесің. Қойылым екі сағатқа созылды. Сыртқа шықсақ ауа райы бұлттанып, жаңбыр тамшылап тұр екен. Жадыра автобуспен қайтуды жөн көрді. Ал Нұргүл екеуміз жаяу қайтқанды жөн санадық. Жүріп келеміз, жағалауда қол ұстаса сырласып бара жатқан ғашықтар, жай жүріп бара жатқан достар, таза ауа жұтып өз-өзімен қалғысы келген жалғыз жүргіншілер.
-Перизат, білесің бе, егер де мен бағанағы әйелдің орнында болғанда күйеуімнің барлық жағдайын жасап, соның қас қабағына қарап отыратын едім. Әйелінің іс әрекеті мүлдем дұрыс емес.
-Ия, Нұргүл әркімнің өзіндік ойы мен пікірі бар бәлкім сенікі де жөн шығар, алайда таяқтың екі ұшы болады, демек екеуінен де кінә болғаны. От жанбаса түтін қайдан шықсын? Күйеуінің де теріс әрекеттері толып жатыр. Еее, еркек деген сол ғой, қай жерде тыныштық пен жайлылық бар, олар сол жерде, қиыншылық келе қалса болды оларды не сыраханалардан, не бөтен әйелмен бірге қол ұстаса кетіп бара жатқанын көресің...
-Барлықтарың ойлайтын шығарсыңдар, мені жүрген бір ойсыз, уайымсыз адам деп.
-Енді білмеймін, бәлкім, солай шығар, өз басым әр дайым көңілді жүретін адамдардың ішінде бір мұң жатқандай көрінеді, сенде де солай сияқты... Әлде қате айттым ба?