Шаруашылық жүргізуші субъектінің ішкі бақылауын ұйымдастыру

Шаруашылық  жүргізуші субъектінің ішкі бақылауын  ұйымдастыру.

Сыртқы аудит  және оның ерекшелігі.Аудиттің түрлерін зерттеудің зор әдістемелік маңызы бар.Аудиттің түрлері субъект ретінде ішкі және сыртқы аудит болып бөлінеді.Заңдылық тұрғыдан ерікті және міндетті болып,ал жұмыс көлеміне қарай толық және бөлікті тексеру болып.ал техникалық орындалу тұрғысынан қол жұмысы түрінде және компьютерді пайдалану болып бөлінеді.

Ерікті аудит кәсіпорын тарапынан  өз еркімен жүргізіледі.Бұл жағдайда аудит тексеруінің көлемін және қойылатын талапты кәсіпорын шешеді.Міндетті аудит мемлекет құрылымның арнайы анықтаған шешімі бойынша жүргізіледі.

Сыртқы аудиттің объектісі-ол,шаруашылық субъектілері.Сыртқы аудиттің мақсаты  тапсырушының талабына сәйкес анықталады.Тапсырушылар-кәсіпорын,мемлекеттік құрылым және қаржы,мүлік егелері.Мемлекеттік құрылымның тапсыруымен аудит тексеруі жүргізілген жағдайда әлеуметтік экономикалық мәселелер көтеріледі де,аудит кәсіпорынның немесе кәсіпкерлердің,меншік егелерінің шаруашылығының тиімді жүргізілуіне қатты көңіл бөлінеді.

Сыртқы аудиттер өз жұмысын сол  елдегі заңды түрде қабылданған  аудит стандартына,бухгалтерлік есеп принциптеріне сәйкес жүргізеді.Фирмалардың,кәсіпорындардың  балансы басылымға ,тек қана аудитор  өз қортындысын бергеннен кейін  және балансқа мөрін басқаннан кейін ғана шығады.

Сыртқы аудит өзінің жұмыс процесіндеішкі аудит жұмысының  сомасына баға береді.Қаншалықты тиімді жүргізілетінің тиімділігін,сенімділігін,оның аудит барысындағы ролін анықтайды.Ондағы негізі мақсат ішкі аудит күдігін жіберетінін,аудит стандартын қандай дәрежеде қолданатынын анықтау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Шаруашылық субъектісімен  басқару жүйесінің арасындағы байланыс.

 

Басқарушылықтағы шаруашылық субъектісі мен басқару жүйесінің  арасын мәлімет жүйесі құрайды.Басқаруға қажет мәлімет жүйесінде жан-жақты қарастырылып пайдалануға дайындалады.Ол үшін бухгалтерлік есеп мәліметті аудит жасау үшін оны алдымен тексеру қажет.Яғни,мәліметті шаруашылық операциялардың мазмұнына сәйкес,оған мағына беріп оның шаруашылықтағы қажеттілігін,кәсіпорынды басқару үшін нақты қажеттігін анықтау қажет.Басқару процесінде мәліметті тиімді пайдаланып,оптималды шешім қабылдау үшін,мәліметті сандық өлшемі мен сапалық өлшемі арасындағы байланыстың негізін анықтау қажет.Аудит барысында осы мәлімет құндылығы анықталып,басшылық ппроцесінде қолдануға дайындалады.Тағы осы мәліметттер негізінде кәсіпорын шаруашылығының дамуына болжам жасалады.

Нақты экономика жағдайында болжам,бағдарлама жасау өте қажет.Кәсіпорынның даму бағдарламасы  болмаса оның өндіріс,сату процесі дағдарысқа ұшырап,нарықты  қатынас принциптерін сақтай алмай  қалады.Сондықтан да шаруашылық субъектілері өздеріне бизнес-жоспар жасайды,онсыз шаруашылықты жүргізуге болмайды.Кәсіпорын үшін бизнес-жоспар-ол бағдарлама,күнделікті шаруашылықты қалай жүргізу керек екенін,даму жолын,табыстылық деңгейін,өндіріс шығынын күнделікті қадағалап отыруға негіз болатын құжат.

Өндірістік кәсіпорындардың  бизнес-жоспары бірнеше бөлімдерден  тұрады:жоспар кіріспесі,өндіріс мақсаты-өндірілген өнім тізбегі,сату жоспары.Негізгі  көрсеткіштерге сүйене отырып бәсекелестікті болжау,маркетинг стратегиясы;өндіріс  жоспары (өндіріс қуаттылығы,шикізат ресурсы);коммерциялық күдік (қамсыздандыру);қаржы жоспары (өнім сату,шығын және табыс есебі,табыстылықтың аналитикалақ есебі).

Бизнес-жоспардың осы  жоғарыда көрсетілген әр бөлімі аудит  арқылы анықталады.Соған сәйкес ,аудиттің басқалай басқару функциялары іске асады.Мысалы:

-өндірісті ұйымдастыру,оның әр түрлі варианттары қарастырылып,өте тиімді басқару құрылымы қаланады.

-Бақылау,басқарушылық  шешімнің орындалуын тексеретін  мәліметтер жиналады.

Қорыта келгенде,шаруашылықтағы субъектілерді басқаруда аудиттің атқаратын ролі өте жоғары.Олай дейтініміз,басқарушылыққа қолданылатын мәліметті аудит арқылы бір жүйеге келтіріп,талдап,анықтап,тексеру жасап дайындалған материал аудиттің барлық басқарушылық функциясында қолданылады.

Аудит және бухгалтерлік есеп.Бухгалтерлік есеп аудит үшін ең негізгі мәлімет көзі,екіншіден,зерттеу,іздестіру объектісі.Бухгалтерлік