Азаматтық құқықтық мәмілелер

Тақырыбы: Азаматтық құқықтық мәмілелер. 
 
 

Орындаған: ЮМ 10 1к4

Ажибекова Н, Баймұрат Ә

Қабылдаған: Темірбаев Н 
 

Презентация

   Мәміле  ұғымы

      Азаматтық  кодекстің 147-бабында мәміле азаматтар  мен заңды тұлғалардың азаматтық  құқықтары мен міндеттерін белгілеуге, өзгертуге немесе тоқтатуға әрекеттер  деп белгіленген.

   1. Тұлғаның  ерік білдіруі;

   2. Рұқсат  етілген ерік білдіру;

   3. Қандайда  бір заңды құқық жасауға бағытталған;

   4.Мәміле  әрқашанда құқықтық салдарды  туғызады. 

Мәмілелерге мынадай      белгілер тән:

    Мәмілелер біржақты және екі немесе көпжақты болуы мүмкін. Заңдарға немесе тараптардың келісіміне сәйкес жасалуы үшін бір тараптың ерік білдіру қажет және жеткілікті болатын мәміле біржақты деп есептелінеді. Шарт жасасу үшін екі тараптың не үш немесе одан дакөп тараптың келісілген ерік білдіруі қажет. 
     Азаматтық құқықтық мәмілелер ауызша, жазбаша нысанда жасалады.Жасалған кезд атқарылатын, жетон, билет немесе әдеттегідей қабылданған өзге де растайтын белгі арқылы жасайтын мәмілелер ауызша жасалынады.Мұндай мәмілелер адамның мінез-құлқынан, оның мәміле жасау еркі айқын көрініп тұрған ретте де жасалған деп саналады. Үндемей қалу заңдарда немесе тараптардың келісімінде көзделген реттерде мәміле жасауға ерік білдіру деп танылады. 
    Жазбаша нысан жәй және нотариалдық болып екіге бөлінеді.

Мынадай мәілелер:  
-    кәсіпкерлік үрдісінде жүзеге асырылатын; 
-    мәмілелерді жасау кезінің өзінде орындалатындарынан басқа, жүз еселеген есептік көрсеткіштен жоғары сомаға;  
-    заңдарда немесе тараптардың келісімінде көзделген өзге реттерде жазбаша жасауы тиіс. 
    Мәміленің жай жазбаша түрін сақтамау, оның жарамсыз болып қалуына соқтырмайды, бірақ дау туған жағдайда тараптарды мәміленің жасалғанын, мазмұнын немесе орындалуын куәгерлік айғақтармен растау құқығынан айырады. Алайда тараптар мәміленің жасалғанын, мазмұнын немесе орындалғанын жазбаша өзге, куәгерлік айғақтардан басқа дәлелдермен растауға құқылы.  
   Заң құжаттарында немесе тараптардың келісімінде тікелей көрсетілген реттерде мәміленің жай жазбаша түрін сақтамау, оның жарамсыз болып қалуына әкеліп соқтырады. Сонымен қатар, нотариалдық куәландыруын талап ететін мәмілелер болуы мүмкін, бұлар нотариалдық куәландырғаннан кейін ғана жасалады деп саналады. 
    Мәміле жарамсыз деп танылған жағдайда тараптардың әрқайсысы екінші тарапқа мәміле бойынша алынғанның бәрін қайтарып беруге, ал заттай қайтарып беру мүмкін болмаса, құнын ақшалай өтеуге міндетті. 

 

Бір жақты және екі немесе көп жақты 

      Заңдарға  немесе тараптардың келісіміне сәйкес жасалуы үшін тараптың ерік білдіруі қажет және сол жеткілікті болатын  мәмле.

   Ақылы және ақысыз

      Тарап өз міндеттемелерін орындағаны үшін ақы алса немесе тараптар бір-біріне бір нарсе беруі керек болса,бұл  ақылы мәміле болып табылады.

      Ал, бір тарап екінші тарапқа одан ақы алмай немесе ешнарсе бермей бір нарсені ұсынуды міндетіне  алған мәмле ақысыз болып табылыда

   Биржалық

      АК 156 бабында биржада айналысқан тауарларға, бағалы қағаздар мен басқа мүлікке  қатысты құқықтар мен міндеттемелерді  өзара беру туралы келісімдерді биржаға  қатысушылар тауар,қор және басқа  биржалар туралы заңдарда ж-е биржа  жарғыларында белгіленген тәртіп бойынша  жасалады. 

    Мәмілелердің түрлері

   Нақты және консенсулады

      Консенсуалды  мәмілелер (лат.сoncensus-келісім)-келісімге келген сәттен бастап азаматтардың құқықтары мен міндеттері туындайды.

      Нақты мәмілені жүзеге асыру үшін(лат.res-зат)келісімнің бір өзі жеткіліксіз, оған қоса затты тапсыру қажет.

   Казуалды  және абстрактылы

      Әрбір мәміле жқтардың алға қойған мақсатына  орай құқықтық негіз бен құқықтық мақсатты еншілейді.  

      Абстракциялық мәмілелер өзінің негізінен қол  үзгендей көрінеді(аbstrahere-қол үзу, бөліну)

   Шартпен жасалған

      Шартпен жасалған мәмілелер қандайда бір  нарсеге тәуелді боп келеді(оқиға немесе үшінші жақтың әрекеті) ондай жағдай болуыда болиауыды мүмкін.