Тренингтер

Құрметті мектеп бітіруші! Өзіңнің көңіліңнен шығатын сауалды белгілеуіңді сұраймыз. 
1. Сен болашақ мамандығыңды дәл таңдадың ба? 
2. Таңдау себебі- материалдық қызығушылық па? 
3. Таңдаған мамандығыңда Сені ең алдымен жұмыс процесі қызықтырады ма? 
4. Сен жұмыс (оқу) орнын оған достарың барғандықтан таңдадың ба? 
5. Сен жұмыс (оқу)орнын сенің үйіңе жақын болғандықтан таңдадың ба? 
6. Қалаған мамандығыңа қол жеткізе алмаған жағдайда қосымша баламаң бар ма? 
7. Өзің таңдаған мамандық туралы басылымдардан оқисың ба? 
8. Таңдаған мамандығыңның зиянды тұстарын білесің бе? 
9. Кім болып істеген маңызды емес, маңыздысы қалай жұмыс істеуде. 
10. Сенің пікіріңше мамандықты таңдауды ойламас бұрын куәлікті алу қажет пе? 
11. Сенде өзің таңдаған мамандыққа қажет қандай сапалық көрсеткіштер жетіспейді? 
12. Кәсіби маңызды сапаларды дамытуда жұмыс жасайсың ба? 
13. Сен денсаулықтың мамандық таңдауға әсері жоқ деп ойлайсың ба? 
14. Мұғалімдер сен таңдаған мамандықты құптайды ма? 
15. Сен өзің таңдаған мамандықтың жағымсыз тұстарын білесің бе? 
16. Сен таңдаған мамандыққа жақын қызмет түрінен сынақ жасап көрдің бе? 
17. Сен дәрігермен болашақ мамандықты таңдау туралы кеңестің бе? 
18. Мамандықты таңдауда маңыздысы-кәсіптік оқу орнына түсу мүмкіндігі. 
19. Сен өзің таңдаған оқу орнына түсу шарттары туралы білесің бе? 
20. Сен өзің таңдаған мамандық бойынша жұмысқа тұру мүмкіндіктері туралы білесің бе? 
21. Сен туыстарыңның жұмысқа (оқуға түсуге) орналасуда көмек беретініне сенімдісің бе? 
22. Өзің таңдаған мамандық өкілдерінің табысы туралы білесің бе? 
23. Егер өзің таңдаған оқу орнына түсе алмасаң қайтадан түсуге талаптанасың ба? 
24. Мамандықты дұрыс таңдау үшін «қаладым» деген сөз жеткілікті ме? 
Алынған нұсқаларды төмендегіше екі бағанға қойып шығыңыз.   
1- қатар-1,3,6,7,8,11,12,14,15,16,17,19,20,22,23- сұрақтарға «иә» жауаптарыңыз жиынтығы. 
2- қатар-2,4,5,9,10,13,18,21,22,23-сұрақтарға «жоқ» жауаптарының жиынтығы. 
Алынған сандарды қосып, келесі шкала бойынша оқушылардың мамандық таңдауға дайындық деңгейін анықта: 
0-6 ұпай- дайын емес; 
7-12 ұпай – төмен дайындық; 
13-18 ұпай-орта дайындық; 
19-24 ұпай – жоғары дайындық. 
Білім беру ұйымының мониторинг матрицасына оқушылардың жалпы жауаптар санының есебінен пайыздық қатынаста жалпы берілгендер енгізіледі. 
Ескертулер бағанына жауап берген оқушылар санын енгізу қажет. 

  Темперамент анықтау тест. 
Сенің жақсы көретін ансамбілің немесе тобың МұзАрт т.б. концерт қойып келді. Сен зорға дегенде билет алдың. Концерт көруге келдің. Сәл кешігіп қалдың. Концерт басталып кетті. Есік жабық. Клубтың іші лыққа толы. Әйнек есіктен іші көрініп тұр. Сығылысқан адам, Контролер есіктің ішін іліп алып тұр. Сен не істер едің?. 
 
А) Бар күшіммен есікті ұрып, «Аш» деп айқайлап, есікті теуіп, билетті көрсетіп айқай шу ша\ығарамын. (ХОЛЕРИК) 
 
Б) Қайтсем де, есікті аштырып алу жолдарын іздестіремін. Контролерға жабық тұрған есіктен жылы-жылы сөздер айтып, т.с.с (САНГВИНИК) 
 
В) Іштей өзімнен-өзім қатты ашуланып «Мен сондай жолы болмайтын бір құрған адаммын, құдай-ай» т.с.с Өзімді-өзім кінәләп кетіп қаламын.(МЕЛАНХОЛИК) 
 
Г) Жарайды, бұл жолы болмаса келесі жолы деп кетіп қаламын.(ФЛЕГМАТИК) 

      Мұғалім, ата-ана және бала арасындағы қарым-қатынас 
 
Қазіргі заманда адам баласының бақытты болуы үшін: не керек деп ойлайсыздар?. Кейбір ғалым адамдар былай дейді: Негізгі бес нәрсе тікелей қатысты болуы: 
 
• Ата-ананың жақсы болуы; 
 
• Ұстаз жақсы болуы; 
 
• Мамандықты дұрыс таңдауы; 
 
• Сүйген жармен одақтасуы; 
 
• Өз балаларыңның болуы керек; 
 
Осы факторлар тек отбасында ғана бақытты болуы емес, әрине бүкіл адамзаттың өмірін жақсартуға арналған факторлар. Өмірде адам баласының яғни, жеке адамның өзін-өзі шынайы бақытты, тәуелсіз екенін сезінуіне көмектесетін қандай факторлар қажет деген сұрақтар, әсіресе, мектеп жасындағы балаларда пайда болады. Көбінесе орта, жоғарғы буын оқушыларында туады. Бұл сұраққа былай жауап беруге болады: әр дені сау адам «мен» деген атқа ие болғанда, алдында қандай мақсат қоя және оны орындау керек екенін біледі. Сол алға қойған мақсат арқылы өмір сүру керек екенін біледі. Сіздер баламен жұмыс істейсіздер, балаға кеңес бересіздер. Сондықтан балаға өз мақсатына жету жолы оңай еместігін түсіндіру керек. Қандай жолдар, қандай қиыншылықтарға соқтығысуы мүмкін екенін түсіндіру керек. Бір балада қиыншылықтар мүлдем болмауы мүмкін, ал екіншісінде аяқ қойған жерде. Сондай жағдайда жеңілмеу керектігін айтып, «ұстаз» деген атақты ұмытпай өмірдің күшті жағын көрсету, айту біздің міндет, парызымыз. Балаларға аңыздар оқып бере отырып, өмірден түңілмеуін, жеңілмеуін айта отырып, талдата отырып, образдық жағдаяттар арқылы өзіне деген сенімін арттыру. 
"Екі бақа” туралы аңыз 
  Сарайда тұрған шыныдағы қаймаққа екі бақа түсіп кетеді. Біреуі, шығалмайтынына көзі жетіп, қақтығыспай өліп қалады. Ал екіншісі, шығалмайтынына көзі жетіп тұрса да, қақтығысқанының бәрі бекер сияқты көрінсе де, секіре береді. Бірақ, аяғында қаймақ, әлгі бақаның секіргенінен, қоюланып, майға айналады. Әлгі бақа сөйтіп, секіріп шыныдан шығып кетеді.  
(Аңыз талданады 
1) Мен кіммін, қандаймын?! тренингі. 
 
Мақсаты: өзіндік анықтауға, ішкі сезімін сыртқа шығару. 
 
10 аса сөз жазуға болады. 3 минут беріледі. 
 
Мен Жаеркемін. 
 
Мен әдемі, сұлу қызбын. 
 
Мен қазақпын... 
 
Мен ........т.с.с. 
 
2) Менің жан-жақты ерекшеліктерім тренингі. 
 
 Мақсаты:Іштегі негативті (комплексы) шығару.. 
 
Жағымды-жағымсыз жақтарын жазу. 
 
5-минут беріледі. 
 
10 аса сөз жазуға болады. 
 
Дәптердің қақ ортасынан сызып: 
 
 Жағымды ерекшеліктер: -Мен кішіпейілді қасиетіме ризамын т.б.... 
 
Жағымсыз ерекшеліктер: -Менің жылай салатын жаман қасиетім бар т.с.с. 
 
3) Менің эмоциям және сезімім тренингі. 
 
Мақсаты: Адамның ішкі сезімі мен көңіл - күйінің көрініс табуы. 
 
Көңіл-күй түрлерін жазасыз. Сол көңіл -күйді мимикамен көрсетесіз. 
 
2-минут беріледі. Мысалы, күлу, ойлау, қиялдау, аңсау, жылау, уайымдау т.с.с 
Балаға өз бетімен зерттеуге мүмкіндік туғызған сайын одан әрі жақсы оқи түседі. Питер Клайн. 
 Адамның жеке тұлға ретінде өз бетінше зерттенуі - қайда жүрсе де өз орнын таба алатын, өз мүмкіндігін көрсете білетін, ойын ашық айтып, тыңдай алатын, ықпал ету, көмек көрсету, жанашырлық таныту сияқты т.б. адами мүмкіншілікке қол жеткізу ғана емес, сонымен қатар, өмір сүріп жатқан ортада тұлға ретінде танылып, «АДАМ» деген атқа ие бола білу.  
  Отбасы адам тұрмысын ұйымдастырудың қайнар көзі. Ал, бала өмірінің қайнар көзі- ата-ана. Баламен психологиялық - педагогикалық жұмыстар жүргізу үшін біз ата-анамен жұмыс жүргізіуіміз керек. Ата-бабаларымыз айтқандай: «кемеңгерге де кеңес керек»,- дейді. Кейбір ата-аналар кеңес алудан қашады. Дұрыс ата-ана болса, өз баласы үшін, дұрыс тәрбие беру үшін бәріне баратын сияқты. 
Ата-анадан өсіп ұрпақ таралған, 
Жақсы, жаман болса да бала-солардан. - деп, Баласағұн атамыздың сөзінен кейін қалай десек те, денсаулығы дұрыс ата-ана өз баласының алдындағы міндеттері мен құқықтарын өзінен басқа ешкім бөліп атқара алмайтынын біледі.   
  Сіздер болашақ ұрпақтың төл тумасын зерттейтін педагогсыздар, қарамағыңыздағы мұғалімдермен, оқушылармен қалай жұмыс істеу керектігін жақсы білесіз. Бірақ сырттан келген адаммен қарым-қатынасқа түсу, сізді әрине қиындыққа соқтырады. Өйткені, сіз ол адамды бірінші рет көріп отырсыз. Кім деп ойлайсыз, әрине, ата-ана. Ата-ана сізбен, яғни психологпен сөйлесу үшін, ол бірінші, баласымен сөйлеседі, екінші, сынып жетекшімен сөйлеседі, содан барып, сізбен сөйлеседі бұл бірінші нұсқа. Екінші нұсқа телефон соғып, директорды шағымданып, өз ренішін қыр, телефон арқылы білдіреді.  
 
Сіздерге ата-ана екі жағдаймен келеді: 
 
 1) Кеңес алу; 
 
 2) Негативті көңіл-күй жағдайында; 
  
  Құрметті, әріптестер осындай жағдайда да сыпайлылық, мейірімділік қасиеттерін ұяластырып, сабырмен, ақылмен шешуге үйренейік. Отбасының әлеуметтік мәселесіне педагогикалық - психологиялық тұрғыда моральдық көмек беріп, ата-анамен жақсы қарым-қатынаста болу бұл біздің міндетіміз, өтеулі парызымыз